Albania

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Republika e Shqipërise


(Manylion)	(Manylion)

Arwyddair cenedlaethol: Dim

Iaith swyddogol

Albaneg

Prif Ddinas

Tiranë

Arlywydd

Alfred Moisiu

Prif Weinidog

Sali Berisia

Maint
- Cyfanswm
- % dŵr

Rhenc 139
28,748 km²
4.7%

Poblogaeth

- Cyfanswm (2003)

- Dwysedd

Rhenc 126

3,582,205

122/km²

Annibyniaeth
- Date

Oddi wrth yr Ymerodraeth Ottoman
28 Tachwedd, 1912

UTC +2

Hymni i Flamurit

TLD Rhyngrwyd

.AL

Côd ffonio

+355

Map o Albania

Gweriniaeth yn ne-ddwyrain Ewrop yw Albania. Y gwledydd cyfagos yw Montenegro yn y gogledd, Serbia yn y gogledd-ddwyrain, Macedonia yn y dwyrain a Gwlad Groeg yn y de. Mae ar lân Môr Adria a Môr Ionia. Ei phrif borthladd yw Dürres.

Taflen Cynnwys

1 Daearyddiaeth
2 Hanes
3 Pobl a diwylliant
4 Economi
5 Prif ddinasoedd a threfi Albania yn ôl poblogaeth
6 Dolenni allanol
- 6.1 Amryw
- 6.2 Gwefannau swyddogol y llywodraeth

[golygu] Daearyddiaeth

Mae Albania yn un o wledydd y Balcan. Mae hi'n wlad fynyddig iawn a elwir weithiau "Gwlad yr Eryr". Cyfyd y mynyddoedd i uchder o hyd at 2700m (9000 troedfedd). Ceir coedwigoedd sylweddol. Mae'r tir arfordirol yn ffrwythlon iawn.

Mae'r prif ddinasoedd a threfi yn cynnwys Tiranë (y brifddinas), Durrës (y prif borthladd), Shkodër, Shëngjin, Elbasan, Vlorë a Sarandë.

[golygu] Hanes

Sefydlwyd Durrës gan y Groegiaid mor bell yn ôl â'r 7fed ganrif CC.

Rhwng diwedd y 15fed a dechrau'r 20fed ganrif bu Albania'n rhan o'r Ymerodraeth Ottoman.

Yn 1912 enillodd Albania ei hannibyniaeth ar yr Ottomoniaid. Yn 1925, yn sgîl rhyfel cartref y cymerodd yr Eidal ran ynddo, aeth y wlad yn weriniaeth. Fodd bynnag troes yn fonarchiaeth unwaith yn rhagor yn 1928 pan gafodd ei harlywydd Ahmed Beg Zogu ei wneud yn frenin ar y wlad dan yr enw cofiadwy Brenin Zog. Cafodd y wlad ei meddianu gan luoedd arfog yr Eidal a'r Almaen yn ystod yr Ail Ryfel Byd.

Ar ôl yr Ail Ryfel Byd troes Albania'n wlad gomiwnyddol yn 1946 dan arweinyddiaeth yr unben Enver Hoxha. Ar ôl cyfnod o fod yn gynghrair triw i Stalin, troes Albania i'r Tsieina Faoaidd o 1961 ymlaen.

[golygu] Pobl a diwylliant

Mae'r mwyafrif o'r Albanwyr yn oerthyn i ddau grŵp ethnig, sef y Ghegiaid (i'r gogledd o Afon Shkumbi) a'r Tosgiaid (i'r de o'r afon honno); ychydig sy'n hysbys am eu gwreiddiau. Albaneg yw'r unig iaith swyddogol. Fel yn achos Cosofo dros y ffin, mae'r mwyafrif o'r dinesyddion yn Fwslemiaid.

[golygu] Economi

[golygu] Prif ddinasoedd a threfi Albania yn ôl poblogaeth

Tiranë - 352,900
Durrës - 113,800
Elbasan - 96,800
Shkodër - 85,800
Vlorë - 84,400
Korçë - 58,800
Fier - 55,100
Borshi - 9,500
Kavajë - 40,000
Lushnjë - 38,200
Kavaja: 28.200
Pogradeci: 23.700
Laçi: 23.400
Gjirokastra: 22.800
Patosi: 21.000
Kruja: 19.400
Kuçova: 18.000
Kukësi: 16.600
Lezha: 16.600
Saranda: 14.500
Peshkopia: 14.100
Burreli: 13.900
Cërrik: 13.200
Çorovoda: 13.200
Shijak: 12.800
Librazhdi: 11.500
Tepelenë: 11.300
Gramsh: 10.400
Poliçan: 10.200
Bulqizë: 10.000
Përmet: 9.800
Fushë-Krujë: 9.600
Kamzë: 9.300
Rrëshen: 9.200
Ballsh: 9.100
Mamurras: 7.600
Bajram Curri: 7.500
Ersekë: 7.500
Peqin: 7.200
Divjak: 7.069
Selenicë: 6.900

[golygu] Dolenni allanol

[golygu] Amryw

[golygu] Gwefannau swyddogol y llywodraeth

Gwledydd y Môr Canoldir
Yr Aifft \| Albania \| Algeria \| Bosnia a Hertsegofina \| Croatia \| Cyprus \| Yr Eidal \| Ffrainc \| Gwlad Groeg \| Israel \| Libanus \| Libya \| Malta \| Monaco \| Montenegro \| Moroco \| Palesteina \| Sbaen \| Slofenia \| Syria \| Tunisia \| Twrci