Comiwnyddiaeth
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Ideolegau Gwleidyddol |
---|
Anarchiaeth |
Ceidwadaeth |
Cenedlaetholdeb |
Comiwnyddiaeth |
Democratiaeth Gristnogol |
Democratiaeth sosialaidd |
Ffasgiaeth |
Ffeministiaeth |
Gwleidyddiaeth werdd |
Islamiaeth |
Natsïaeth |
Rhyddewyllysiaeth |
Rhyddfrydiaeth |
Sosialaeth |
Comiwnyddiaeth yw trefn llywodraeth, yr athroniaeth sy'n ategu y drefn yna neu mudiad sy'n ategu y drefn yna.
Fel trefn llywodrath, bydd y byd comiwnyddol un heb wladwriaeth, heb berchenogaeth breifat a heb ddosbarthau cymdeithasol. Mewn comiwnyddiaeth, bydd y berchenogaeth yn gymunol.
Y math o gomiwnyddol sy'n fwyaf adnabyddus yw Marcsiaeth a'i deilliaid - yn arbenning Leniniaeth (neu Marcsiaeth-Leniniaeth, ar ôl y chwyldroadwr Rwsiaidd Vladimir Lenin). Yn yr un modd fe elwir pleidiau sy'n arddel comiwnyddiaeth yn Plaid Gomiwnyddol. Mae'r mwyafrif o'r fath bleidiau yn Farcsaidd-Leninaidd, ond mae 'na eto comiwnyddion sy'n ffafrio'n fwy chwyldroadwyr eraill, er enghraifft y Rwsiad Leon Trotsky (Trotscïaid), a comiwnyddion sy'n cydnabod Lenin ond efo athroniaeth mwy datblygedig i amryfal amgylchiadau, fel y Maoïaidd (ar ôl y Sinead Mao Zedong) a'r Staliniaid (ar ôl y Georgiaid Joseph Stalin).
Mae comiwnyddion yn credu bod rhaid mynd drwy llywodrath sosialaidd cyn y bydd comiwnyddiaeth yn bosib. Heddiw, mae 'na dim ond Tseina, Ciwba, Fietnam, Moldofa a'r hanner gogledd o Gorea sy'n o dan rheolaeth gomiwnyddol. Cyn 1991, roedd 'na lot mwy o wledydd sosialaidd, fel yr Undeb Sofietaidd.