Geschiedenis van de provincie Utrecht
Van Wikipedia
| Geschiedenis van Nederland |
| [[Afbeelding:|210px|center]] |
|
..Naar chronologie
|
|
..Naar onderwerp
|
|
..Naar overzeese gebiedsdelen
|
|
..Naar provincie
|
|
..Naar voormalige koloniën
|
De provincie Utrecht dankt haar naam aan de stad, van waaruit de provincie al sinds mensenheugenis wordt bestuurd. In Utrecht zetelde de bisschop. In de Middeleeuwen stond de provincie ook bekend als het Sticht. Overijssel dat behoorde aan het Sticht stond bekend als Oversticht.
[bewerk] Bestuur
Op het gebied dat wij tegenwoordig kennen als Nederland lag een aartsbisdom. De eerste aartsbisschop (van de Friezen) was Willibrord. Het bestaan van het bisdom begint met zijn wijding in 695. Ergens in de vroege Middeleeuwen heeft de aartsbisschop van de keizer van het Heilige Roomse Rijk ook de wereldlijk macht gekregen over dit gebied. Het aartsbisdom Utrecht is een typisch nieuw gesticht bisdom buiten het oude Romeinse Rijk. Machtscentra van de Kerk lagen in en om steden, omdat ze van daaruit van oudsher hun gezag uitoefenden. Dit kwam vooral doordat steden tijdens het Romeinse Rijk golden als bestuurlijke centra en toenmalig bisschoppen zich dus daar vestigden. In de eeuwen na het wegvallen van het Romeinse gezag bleven de bisschoppen in de steden. Hun bisdommen vallen dan ook vaak samen met de oudere Romeinse bestuursgebieden. Bisdommen die in de vroege Middeleeuwen buiten het oude Romeinse rijk zijn gesticht zijn groter dan de oudere bisdommen. Dit heeft meerdere redenen. Deze nieuwe bisdommen golden voornamelijk als kersteningsgebied en verder woonden er minder mensen en van deze mensen was niet eens iedereen christen. Het aartsbisdom Utrecht voldoet aan deze kenmerken. Pas tijdens de Contra-Reformatie is er een herindeling gekomen van bisdommen.
In de loop van de tijd kwamen er binnen dit gebied machthebbers op, zoals de graaf van Holland. Deze machthebbers streden met de bisschop om de wereldlijk macht binnen dit gebied. Uiteraard zette de bisschop in deze strijd ook zijn geestelijke machtsmiddelen in als excommunicatie. Pas in de 16de eeuw zorgde Karel V er voor dat de wereldlijke macht werd gescheiden van bisschop. Keizer Karel kon dat doen doordat hij niet alleen heel machtig was binnen de Nederlanden, maar tevens keizer. Uiteraard werd deze wereldlijk macht op hem over gedragen. Sindsdien bestuurden stadhouders namens hem het Sticht en Oversticht.
