Station Apeldoorn

Van Wikipedia

52° 13' NB, 5° 58' OL Station Apeldoorn (afkorting Apd) werd in gebruik genomen op 15 mei 1876 met de opening van de spoorlijn Amersfoort – Apeldoorn – Zutphen.

Dit was een deel van de door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) aangelegde Oosterspoorweg, geopend tussen 1874 en 1878. Deze lijn verbond Amsterdam via Amersfoort en Zutphen met Winterswijk, van waaruit een verbinding was met Duitsland.

[bewerk] Het stationsgebouw

Het station van Apeldoorn is niet verwant aan een van de standaardstations, maar heeft wel gelijkenis met in die periode gebouwde stations. Het bestaat uit een hoog middengedeelte met twee lagere korte zijvleugels. In 1911 werd er voor het middengedeelte een vestibule geplaatst in een afwijkende stijl. In 1985 kwam er een achteringang bij. In 1977 is het historische interieur gesloopt waarbij ook de Koninklijke Wachtkamer eraan moest geloven.

In verband met een grootschalige opknapbeurt van het Stationsplein vanaf 2004 kwam het voortbestaan van het stationsgebouw in het geding. Na vele protesten is uiteindelijk van sloop afgezien. De linker zijvleugel is gesloopt in verband met de aanleg van de voetgangerstunnel en zal later weer opgebouwd worden. Het middengedeelte is van binnen vrijwel volledig gestript en zal verbouwd worden tot restaurant.

[bewerk] Spoorlijnen van en naar Apeldoorn

In 1887 kreeg Apeldoorn er lokaalspoorlijnen in drie richtingen bij: de lijn Apeldoorn – Het Loo – Hattem en de nog bestaande lijnen Apeldoorn – Dieren en Apeldoorn – Deventer kwamen in 1887 in gebruik. Deze drie spoorlijnen waren eigendom van de KNLS (Koninklijke Nederlandsche Lokaal Spoorwegmaatschappij Koning Willem III), maar in exploitatie bij de HSM.

De spoorlijn Apeldoorn – Deventer werd later opgewaardeerd tot hoofdspoorlijn, als verbinding met Twente in plaats van de al eerder bestaande verbinding via Zutphen – Hengelo. De spoorlijn van Amersfoort via Apeldoorn en Deventer naar Twente werd in 1950 geëlektrificeerd.

De lijn naar Hattem werd in 1950 gesloten voor reizigersverkeer en in 1972 voor goederenverkeer, waarna deze werd opgebroken. De lijn naar Dieren werd gesloten in de jaren zeventig. Sinds 1975 is deze lijn in gebruik bij de Veluwse Stoomtrein Maatschappij, die zijn vertrekpunt heeft aan de achterzijde van het station van Apeldoorn. In de jaren zeventig heeft het ernaar uit gezien dat de lijnen Apeldoorn – Zwolle en Apeldoorn – Dieren opnieuw in reizigersdienst zouden komen.

De lijnen zouden stadsgewestelijke spoorlijnen worden zoals toen geopende de Zoetermeer stadslijn. De tweedelige sprinters hadden ook lange tijd koersrollen met Dieren, Apeldoorn etc. Mede doordat de lijnen dan geëlektrificeerd dienden te worden en spoorverlegging bij de Naald en een grote opknapbeurt aan beveiliging en onderhoud noodzakelijk bleken, heeft de NS, en vooral de minister, in 1975 anders doen besluiten. De hoge investeringen waren in tijden van recessie niet op te brengen.

[bewerk] Actuele ontwikkelingen

Apeldoorn is wat oppervlakte betreft één van de grootste gemeenten van Nederland maar had al die tijd slechts één treinstation. Op 10 december 2006 zijn er in Apeldoorn twee voorstadshaltes bij gekomen: Apeldoorn De Maten aan de lijn naar Zutphen, en Apeldoorn Osseveld aan de lijn naar Deventer. Hiertoe is de stoptrein vanuit Almelo doorgetrokken tot aan het hoofdstation van Apeldoorn. Voor deze stoptrein is na meer dan 10 jaar spoor 1 weer in gebruik genomen voor reizigersverkeer. Medio 2006 is het lage perron daarvoor verhoogd en verlengd.

Het station Apeldoorn wordt opgeknapt en gerestaureerd. In 2007 zal het station weer aan de eisen van de tijd voldoen. Zo wordt op er nog gewerkt aan een verlenging van de overkapping en aan de tunnel waar zowel fietsers vanuit het zuiden van Apeldoorn als voetgangers gebruik van kunnen maken. Deze mondt aan de noordzijde uit op het geheel vernieuwde Stationsplein en bevat een grote ondergrondse fietsenstalling. Van het historische stationsgebouw is behalve de buitenmuren weinig meer over. Er wordt een La Place Restaurant en een AH to go supermarkt in dit gebouw gerealiseerd.

[bewerk] Treinen

140 Intercity Stettin/Berlijn – Hannover – Osnabrück – Bad Bentheim – Hengelo – Almelo – Deventer – Apeldoorn – Amersfoort – Schiphol/Amsterdam Centraal (4x per dag, waarvan 1x naar Amsterdam C)
1500 Intercity Deventer – Apeldoorn – Amersfoort – Amsterdam Centraal (2x per uur in de spits, beperkte dienst in daluren)
1600 Intercity Enschede – Hengelo – Almelo – Deventer – Apeldoorn – Amersfoort – Schiphol (1x per uur)
1700 Intercity Enschede – Hengelo – Almelo – Deventer – Apeldoorn – Amersfoort – Den Haag Centraal / Rotterdam Centraal (1x per uur)
7000 Stoptrein Almelo – Deventer – Apeldoorn (1x per uur, spits 2x per uur)
17800 Stoptrein Apeldoorn – Zutphen (2x per uur)

[bewerk] Zie ook

[bewerk] Externe links

[bewerk] Bronnen en referenties

Bronnen en referenties:

Informatie stations ontleend aan: Stationsweb.nl.
H. Romers, De Spoorwegarchitectuur in Nederland, 1841-1938, Zutphen 1981
C. Douma, Stationsarchitectuur in Nederland, 1938-1998, Zutphen 1998

{{{afb_links}}}	Spoorwegstations aan de Oosterspoorweg	{{{afb_rechts}}}
0: Amsterdam Centraal · 4: Amsterdam Muiderpoort · 7: Diemen · 13: Weesp · 22: Naarden-Bussum · 24: Bussum Zuid · 27: Hilversum Noord · 28: Hilversum · 36: Baarn · 45: Amersfoort · 55: Terschuur · 61: Barneveld-Voorthuizen · 68: Stroe · 75: Kootwijk · 78: Assel · 88: Apeldoorn · 91: Apeldoorn De Maten · 97: Klarenbeek · 101: Voorst-Empe · 106: Zutphen

{{{afb_links}}}	Spoorwegstations in Gelderland *(Cursief: voormalig of toekomstig station)*	{{{afb_rechts}}}
Aalten \| Apeldoorn · De Maten · Osseveld \| Appel \| Arnhem · Presikhaaf · Velperpoort · Zuid \| Assel \| Babberich \| Barneveld Centrum · Noord \| Beekbergen \| Beesd \| Beltrum-Zieuwent \| Berghuizen \| Bijsteren \| Borculo \| Brummen \| Culemborg \| Didam \| Dieren \| Dinxperlo \| Doetinchem · De Huet · Stadion · West \| Driedorp \| Duistervoorde \| Duiven \| Dusschoten \| Echteld \| Ede Centrum \| Ede-Wageningen \| Eefde \| Eerbeek \| Eibergen \| Ellecom \| Elten \| Elst \| Emst \| Epe \| Epse \| Ermelo \| Gaanderen \| Geldermalsen \| Gelselaar \| Gorssel \| Groesbeek \| Groessen \| Haarlo \| 't Harde \| Harderwijk \| Hattem \| Hattemerbroek \| Hebink \| Hedel \| Heerde \| Hemmen-Dodewaard \| De Heurne \| Heuvelsche Steeg \| Hoevelaken \| Holleweg \| Holthuizerstraat \| Hulshorst \| Kesteren \| Klarenbeek \| Laren-Almen \| Lichtenvoorde-Groenlo \| Lochem \| Loenen \| Lunteren \| Neede \| Nijkerk \| Nijmegen · Dukenburg · Goffert · Heyendaal · Lent \| Nunspeet \| Oosterbeek (Hoog) · Laag \| Opheusden \| Putten \| Ressen-Bemmel \| Rheden \| Ruurlo \| De Steeg \| Terborg \| Tiel · Passewaaij \| Twello \| Vaassen \| Valburg \| Varsseveld \| Veenendaal-De Klomp \| Velp \| Voorst-Empe \| Vorden \| Vork \| Waardenburg \| Wehl \| Westervoort \| Wezep \| Wijchen \| Winterswijk · GOLS · West \| Wolfheze \| Zaltbommel \| Zetten-Andelst \| Zevenaar \| Zutphen