Günther von Kluge
Z Wikipedii
Günther Hans von Kluge (ur. 30 października 1882 r. w Poznaniu, zm. 19 sierpnia 1944), feldmarszałek wojsk hitlerowskich.
Z pochodzenia był Prusakiem. Jego ojciec był kajzerowskim oficerem. Uważał się za szlacheckiego neofitę, jego głównym celem było osiągnięcie jak największych dystynkcji.
Spis treści |
[edytuj] Okres do wybuchu II wojny światowej
Od 1901 był pruskim oficerem polowej artylerii. 22 marca 1907 został mianowany podporucznikiem 46 pułku artylerii polowej w Wolffenbüttel. Po ukończeniu Akademii Wojskowej jako porucznik służył w sztabie.
Podczas I wojny światowej służył, jako oficer Sztabu Generalnego, a także jako oficer sztabu XXI Korpusu, wraz z którym walczył w Karpatach, zaś od 1917 jako oficer sztabowy 236. Dywizji Piechoty walczył we Flandrii i pod Artois. Ciężko ranny pod Verdun, powrócił do służby dopiero w 1919 jako oficer sztabowy 3. Dywizji Piechoty. Szybko awansował, szczególnie po dojściu do władzy nazistów. Od 1923 pracował w Ministerstwie Reichswehry, zaś w trzy lata później został mianowany dowódcą 3. pułku artylerii w Żaganiu. W okresie międzywojennym był Szefem sztabu 1. Dywizji Kawalerii który stacjonował we Frankfurcie nad Odrą, a w 1928 dowódcą 2. pułku artylerii we Schwerinie.
W 1932 był dowódcą artylerii III Korpusu w Berlinie. Do stycznia 1933 był pułkownikiem, a po dojściu Hitlera do władzy zaczął awansować. W tym też roku mianowany generałem majorem, a w kwietniu 1934 generałem porucznikiem. Od 1936 jako generał artylerii, zaś w grudniu 1938 zostaje mianowany Głównodowodzącym Heeresgruppe 6 i bierze udział w zajęciu Sudetów przez wojska niemieckie podczas agresji na Czechosłowację. We wrześniu tego roku objął dowództwo VI Okręgu Wojskowego . W 1938 został pozbawiony dowództwa. Do czynnej służby został powołany w momencie wybuchu II wojny światowej. W czasach porucznikowskich był członkiem Wielkiej Wojskowej Loży Masońskiej. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej został mianowany dowódcą 4 armii.
[edytuj] Rok 1939
Günther von Kluge brał udział w agresji Niemiec na Polskę w 1939 - jego zadanie polegało na przecięciu przez wojska niemieckie korytarza pomorskiego, dzięki czemu armia niemiecka mogła szybciej połączyć się z Gdańskiem. 8 września 1939 jego jednostki dotarły do Płocka. Wraz z oddziałami uczestniczył w walkach nad Bzurą. 30 września za zasługi w wojnie z Polską podniesiony do rangi Generalobersta.
[edytuj] Rok 1940
16 maja 1940 jego armia rozwija manewr, którego celem jest otoczenie Anglików we Francji Północnej i Belgii. W trzy dni później kwaterował w Le Nouvion, na terenie zamku Bourbonów. Kilka następnych dni spędził wraz ze sztabem na zamku Linciaux, następnie dowodzone przez niego oddziały złamały francuski opór na rzece Risle i przekroczyły Sommę. 19 lipca 1940 po zwycięstwie wojsk niemieckich w Norwegii został mianowany feldmarszałkiem i wszedł w skład kolegium 12 marszałków, którzy mieli wpływ na dalsze losy wojny. Podczas walk we Francji jego armia ulokowała się na północ od 12 Armii, której "pancerną pięścią" była 5 dywizja pancerna. 17 maja przybył do sztabu 7 Dywizji Pancernej aby uzgodnić z Rommlem dalsze działanie. 24 maja grupa Klugego mająca 40 dywizji przystępuje do zabezpieczenia uderzenia na Paryż wzdłuż Sommy do La Fere, aż do wybrzeża morskiego.
[edytuj] Lata 1941-1944
Z w/w armią związał się już do końca, bo w 1941 podczas agresji na ZSRR również stanął na jej czele. Dowodzona przez niego 4 armia dotarła do bram Moskwy i była tak blisko, że jej żołnierze mogli obserwować na własne oczy Kreml. 6 października 1941 wraz z 9 Armią gen. Straussa jego formacje okrążyły pod Wiaźmą część sił lewego skrzydła Frontu Zachodniego oraz Frontu Odwodowego. W tym też roku przyjął osobisty prezent Hitlera w postaci 250 000 marek. 16 grudnia 1941 obejmuje dowództwo G. A. "Mitte". Miejsce to zajął po von Bocku. Później otrzymuje za zasługi na froncie wschodnim nagrodę 400 tys. Reichsmarek. Za otrzymane pieniądze kupił sobie nieduży majątek na Śląsku.
Podczas walk na Łuku Kurskim (5 lipca 1943) na pozycje radzieckie od strony północnej miała nacierać jego G. A. "Mitte". W ostatniej dekadzie września wycofuje wojska ze Smoleńska w obawie przed okrążeniem. Trzy dni po tym jak wieść o desancie Aliantów w Afryce Północnej obiegła Europę, Hitler rozkazał von Klugemu przerwać bitwę pod Kurskiem . Jesienią dowództwo radzieckie planowało dokonanie uderzenia w rejonie Orszy, gdzie stacjonowała 4 Armia gen. Gottharda Heinriciego. 12 października rankiem, kiedy nad doliną Miereja unosiła się mgła, o godz. 9.00 wojska radzieckie rozpoczęły atak. Niemcy widząc, że w walkach bierze udział tylko polska dyw. im. T. Kościuszki, po dokonaniu kontrataku odbili Połzuchy. W listopadzie 1943 został zdjęty z zajmowanego stanowiska za krytykę decyzji Hitlera. 27 października miał wypadek samochodowy, na skutek którego trafił do szpitala. Oficjalnie podano, że ten fakt był powodem opuszczenia stanowiska dowódcy G. A. "Mitte".
Latem 1944 zostaje mianowany dowódcą G. A. "D". Od 3 lipca 1944 walczył już na zachodzie. Został mianowany Naczelnym Dowódcą Frontu Zachodniego. Objął to stanowisko po feldmarszałku von Rundstedzie odwołanym 30 czerwca 1944. Tego też dnia odbyło się w La Roche Guyon pierwsze spotkanie Klugego z Rommlem.
Według danych SD z 1944 Kluge przez całe życie był związany z wolnomularstwem i dzięki niemu często pertraktował z Aliantami. Przykładem tego może być zgoda na rozejm w celu wymiany rannych jeńców oraz personelu medycznego ( pielęgniarek i "Blitzmandel" ) oraz zwłok poległych wyższych oficerów.
[edytuj] Okres po zamachu na życie Hitlera
16 lipca podpisał wraz z Rommlem "ultimatum" dla Hitlera, w którym przedstawił sytuację frontu zachodniego. Był wmieszany w spisek z 20 lipca, uczestniczył w "sprzysiężeniu generałów". Na froncie zachodnim do końca pertraktował z Anglikami i Francuzami o zawarcie pokoju. Zawieszenie działań miało być pierwszą fazą. Jego wojsko miało objąć pełną władzę na obszarach frontowych oraz terytoriach pasa reńskiego. Von Kluge chciał stać się namiestnikiem Rzeszy dla obszarów przez siebie kontrolowanych. Na wieść o zamachu na Hitlera zakazywał bombardowań Anglii rakietami V1. Poinformował on centralę spisku 20 lipca 1944 (gen. Ludwika Becka), że Adolf Hitler uniknął śmierci. Po zamachu na życie Hitlera miał zostać dowódcą frontu wschodniego. Chciał stworzyć silniejszy front zachodni z Grup Armii "G " i "B" które miały oprzeć się na południu o granicę szwajcarską. Po udaniu się Rommla na kurację czaszki, obejmuje dowództwo nad G. A. "B"(19 lipca). 20 lipca odwiedził Rommla w szpitalu. 1 sierpnia 3 Amerykańska Armia dowodzona przez gen. Pattona zdobyła Avranches. Kluge już wówczas usilnie prosił Hitlera o umożliwienie mu wycofania wojsk za linię Sekwany w celu uniknięcia okrążenia. Jednak Hitler nie przyjmował tego do wiadomości. 4 sierpnia Hitler wydał zarządzenie o przeprowadzeniu kontrofensywy pod kryptonimem "Luttich". Jej zadanie polegało na odcięciu amerykańskiej 3 A od jednostek 1 A. Ofensywa ruszyła trzy dni później, lecz jedynym sukcesem wojsk Klugego było zdobycie Mortain. Tego też dnia wojska kanadyjskie rozpoczęły atak na odcinku bronionym przez 12 dyw. panc. SS i 89 dyw. piech. 11 sierpnia część G. A. "B" znalazła się w kotle. 15 sierpnia 1944 został "zdjęty" ze stanowiska dowódcy frontu "West". Aresztowany 16 sierpnia przez Jürgena Stroopa i przewieziony do Dombasle sur Heurthe w Lotaryngii. Podczas przesłuchań został przez Stroopa zastrzelony - oficjalnie ogłoszono że się otruł. Według sprawozdania Stroopa 19 sierpnia 1944 po wejściu do samolotu którym miał się udać na spotkanie z Hitlerem otruł się. Zdania historyków co do śmierci Klugego są podzielone - brytyjski historyk Robert S. Wistrich podaje, że von Kluge popełnił samobójstwo podczas podróży z Paryża do Metzu, rozgryzając fiolkę z cyjankiem (18 sierpnia). W pożegnalnym liście, jeszcze raz wyraził podziw dla wielkości i geniuszu Hitlera, oraz swą dozgonną wierność, wzywając jednocześnie Führera do zakończenia "beznadziejnej walki...".
[edytuj] Zbrodnie wojenne
Podczas kampanii na wschodzie, na terytorium Polski i ZSRR, podległe Güntherowi von Kluge oddziały Wehrmachtu dokonywały szeregu zbrodni wojennych (m.in. rostrzeliwanie radzieckich jeńców wojennych) za które Kluge ponosi współodpowiedzialność.
[edytuj] Odznaczenia
- Honorowy Krzyż "Frontowców"
- Odznaka za Zasługi (1918)
- Medal upamiętniający 13 marca 1938
- Medal upamiętniający 1 października 1938
- Medal za bitwę zimową na Wschodzie 1941/42
- 4-krotna pochwała pisemna
- Krzyż Żelazny (1914) II i I klasy
- Krzyż Żelazny (1939) II i I klasy
- Rycerski Krzyż domu von Hohenzollern z mieczami
- Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego z Liśćmi Dębowymi i mieczami
- Krzyż Rycerski (30 wrześniań 1939)
- Liście Dębowe (18 stycznia 1943)
- Miecze (29 października 1943)
Werner von Blomberg • Hermann Göring • Walther von Brauchitsch • Albert Kesselring • Wilhelm Keitel • Günther von Kluge • Wilhelm Ritter von Leeb • Fedor von Bock • Wilhelm List • Erwin von Witzleben • Walther von Reichenau • Erhard Milch • Hugo Sperrle • Gerd von Rundstedt • Erwin Rommel • Georg von Küchler • Erich von Manstein • Friedrich Paulus • Ewald von Kleist • Maximilian von Weichs • Ernst Busch • Wolfram von Richthofen • Walther Model • Ferdinand Schörner • Robert Ritter von Greim
Honorowo Eduard von Böhm-Ermolli
Niemieccy Wielcy Admirałowie w II wojnie światowej
Erich Raeder • Karl Dönitz