Konstantyn I Wielki
Z Wikipedii
Konstantyn I Wielki, Imperator Caesar Flavius Constantinus Pius Felix Invictus Augustus (ur. 27 lutego 272 w Niszu, dziś Serbia - 337) syn Konstancjusza Chlorusa, cesarz rzymski od 306.
Został obwołany cesarzem przez wojska w zachodniej części imperium, natomiast Maksencjusz został wybrany przez wojska rzymskie na cesarza w Rzymie. Po kilku latach walk Konstantyn, przy pomocy Licyniusza panującego we wschodniej części imperium, pokonał ostatecznie Maksencjusza. Stało się to w bitwie przy Moście Mulwijskim w pobliżu murów Rzymu w roku 312. Od tego czasu Konstantyn i Licyniusz rządzili wspólnie. Legenda głosi, iż przed bitwą Konstantyn miał sen, w którym objawił się mu płonący krzyż i napis In hoc signo vinces ("pod tym znakiem zwyciężysz"). I to sprawić miało, iż w roku 313 podczas spotkania w Mediolanie wydał wraz z Licyniuszem edykt mediolański dający swobodę wyznania chrześcijanom, chociaż bardziej niż sen przyczyniły się do tego względy polityczne. W wyniku konfliktu Licyniusz został pokonany i zabity w 324 roku i od tej pory Konstantyn rządził z synami. Jego politykę charakteryzowała kontynuacja działalności Dioklecjana.
Zmarł z przyczyn naturalnych 22 maja 337 w Ancyronie niedaleko Nicomedii. Chrzest przyjął na kilka dni przed śmiercią z rąk ariańskiego biskupa. W planach miał ochrzcić się w wodach Jordanu jak Jezus Chrystus. Jego imieniem nazwano miasto Konstantynopol, przyszłą stolicę cesarstwa bizantyjskiego.
Matką Konstantyna Wielkiego była św. Helena, a żoną Fausta (matka jego jedynej córki - Konstantyny). Po śmierci władzę objęli trzej synowie jego i Fausty:
[edytuj] Problem nawrócenia i wiary Konstantyna
Sprawa nawrócenia się cesarza na chrześcijaństwo jest związana z przekazem o wizji krzyża przed bitwą przy Moście Mulwijskim. Pierwszy raz informację o tym podaje Laktancjusz, mówiąc o wizji sennej. Relacja o wizji na jawie pojawia się w Vita Constantini, w części, której autorstwo jest sprawą dyskusyjną (utwór przypisywany Euzebiuszowi z Cezarei, jednak autorem części mógł byc jego uczeń). Uderza brak relacji o jakiejkolwiek wizji w Historii kościelnej Euzebiusza z Cezarei, najstarszym z interesujących trzech źródeł. Ze źródeł pogańskich. jedyna ważniejsza informacja pochodzi od Zosimosa, który umieszcza nawrócenie Konstantyna w 326 r.(po zabójstwie Kryspusa i Fausta). Jednak jego relacja jest niewiarygodna (źródło jest późne i oprate na zaginionej pracy Eunapiosa, poganina i fanatycznego wroga chrześcijanstwa). Wersji o tak późnym nawróceniu władcy przeczy postawa cesarza na soborze w Nicei w 325 roku. Chrześcijańscy historycy późnej starozytności - Sozomenos i Sokrates Scholastyk opierają swe relacje na wersji z Vita Constantini.
Analiza ikonografii i numizmatyka ukazują pojawianie się od 315 r. symboliki chrześcijańskiej (monety i medale), połączone z wypieraniem symboliki pogańskiej, która ostatecznie znika w 325 r. Świadczy to wyraźnie o skłanianiu się cesarza ku chrześcijństwu.
[edytuj] Kalendarium
ok. 289 Konstancjusz I oddala od siebie Helenę - matkę Konstantyna i żeni się z Teodorą, córką (pasierbicą?) Maksymiana Herkuliusza
293 Konstancjusz I Chlorus ogłoszony cezarem Maksymiana. Konstantyn na dworze Dioklecjana
ok. 305 Narodziny Kryspusa - syna Konstantyna i Minerwiny
305 Abdykacja Dioklecjana i Maksymiana - Konstancjusz I Chlorus augustem
306 Choroba Kostancjusza I - Konstantyn opuszcza dwór Galeriusza w Nikodemii i spotyka się z ojcem w Gesoriacum w północnej Galii
25 lipca 306 Śmierć Konstancjusza I - Konstantyn ogłoszony przez wojsko augustem
Lato 306 Galeriusz uznaje władzę Konstantyna nadając mu tytuł cezara. Zwycięstwo Konstantyna nad Frankami - pokonanie "królów" Askarisa i Merogaisesa
307 Małżeństwo Konstantyna z Faustą - córką Maksymiana. Sojusz teścia i ziecia przeciw Galeriuszowi
308 Na zjeździe Dioklecjana, Maksymiana i Galeriusza w Carnuntum nad Dunajem Konstantyn ponownie uznany za cezara
309 Konstantyn przebywa nad Renem. Bunt Maksymiana w Marsylii
310 Śmierć Maksymiana - Konstantyn uznany za augusta. Rozwój propagandy dynastycznej- Konstantyn uznany za potomka Klaudiusza II Gockiego
311 Konstantyn zajmuje prowincje hiszpańskie podlegle dotychczas Maksencjuszowi
312 Bitwa przy Moście Mulwijskim. Śmierć Maksencjusza. Konstantyn zajmuje Rzym
313 Sojusz z Licyniuszem. Nowe zasady polityki religijnej- tolerancja dla chrześcijan. Synod w Rzymie potępienie Donata
314 Synod w Arles przeciwko Donatystom
315 Konstantyn wspólnie z Licyniuszem piastuje konsulat. Na monetach cesarskich pojawiają się symbole chrześcijańskie. Konstantyn w Rzymie obchodzi dziesięciolecie swych rządów
316 Potępienie Donatystów w Mediolanie. Narodziny Konstantyna II. Zwycięstwo nad Licyniuszem. Konstantyn panem całego Zachodu, poza Tracją
316-324 Konstantyn przebywa na Bałkanach
317 Kryspus, Konstantyn II, oraz Licyniusz II wyniesieni do godności cezarów Narodziny Konstancjusza II
318 Przyznanie biskupom jurysdykcji w sprawach świeckich
319-321 Edykty przeciwko magii i wróżbom
320 Zniesienie restrykcji Augusta przeciwko żyjącym w bezżeństwie
321 Konsulowie mianowani przez Konstantyna przestają być uznawani na wschodzie - początek nowych napięć w stosunkach z Licyniuszem. Złagodzenie represji wobec Donatystów
322 Helena - żona Kryspusa rodzi dziecko - ucieszony Konstantyn ogłasza amnestię i organizuje ekspedycję karną za Dunaj przeciwko Jazygom
323 Zwycięstwo nad Gotami "króla" Rausimoda
324 Pokonanie Licyniusza pod Adrianopolem i Chryzopolis - początek budowy Konstantynopola. Konstancjusz II cezarem
325 Sobór w Nicei, zgładzenie Licyniusza, dwudziestolecie rządów Konstantyna obchodzone w Nikodemii
326 Święto dwudziestolecia rządów Konstantyna obchodzone w Rzymie, zgładzenie Kryspusa, Fausty i Licyniusza II. Helena wyrusza do Palestyny, gdzie odnajduje(?) relikwię Krzyża Świętego, umiera przed 330r.
ok. 327 Początek reakcji ariańskiej
328 Walki Konstantyna nad Dunajem, wzniesienie kamiennego mostu na rzece. Atanazjusz biskupem Aleksandrii, Konstantyn II zwycięża Alamanów nad Renem
330 Dedykacja Konstantynopola, obrzędom przewodzi pogański filozof Sopater
332 Zwycięskie walki z Gotami - wojskami rzymskimi dowodzi Konstantyn II
333 Konstans - najmłodszy syn Konstantyna mianowany cezarem
333/334 na Cyprze bunt podnosi Calocareus
334 Osiedlenie ok. 300 000 Sarmatów w Tracji, Macedonii, Italii, Galii
335 Podział cesarstwa między Konstantyna II (Galia, Hiszpania, Brytania), Konstancjusza II (Wschód), Konstansa (Italia, Afryka i Iliria), Dalmacjusza (Grecja, Mezja, Tracja, oraz Hannibalianusa (Pont i Armenia). Synod w Tyrze, Atanazjusz skazany na wygnanie do Galii
335/336 Uroczystości trzydziestolecia rządów Konstantyna. Zaślubiny Konstancjusza II z córką Juliusza Konstancjusza - przyrodniego brata Konstantyna
22 maja 337 Śmierć Konstantyna
Poprzednik Konstancjusz Chlorus |
Cesarz rzymski (współrządy z Galeriuszem, Licyniuszem i Maximinusem Daią) 306 - 337 |
Następca Konstancjusz II, Konstantyn II, Konstans |