Belgjika

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë


(Detaje)	(Detaje)

Moto Kombëtare: Bashkimi bënë fuqinë

Gjuhë zyrtare Hollandishtja, Frëngjishtja,
Gjermanishtja

Kryeqyteti

Brukseli

Sistemi Mbretëri

Mbreti Albert II

Kryeministër Guy Verhofstadt

Sipërfaqja
-totale
-ujore 30,510 km² - ( 136 -ta)
6,2 %

Popullsia
- Totale
- Dendësia 10,309,725 (2002) - ( 77 -ta)
338 b. / km²

HDI (2003 ) 0.945 (9 ), lartë

Monedha Euro (€)¹

Zona kohore UTC + 02:00

Pavarësia
nga Revulucioni
Belgë 1830 - (shpallur)

Në OKB nga 27 Dhjetor 1945

Himni kombëtar Brabançonne

Kodi i internetit TLD .be

Prefiksi telefonik +32

Euro zëvënsoj frankun e Belgjikës (1999)

redaktoni

"Mbretëria Belge" (flamenisht: Koninkrijk België; frëngjisht: Royaume de Belgique; gjermanisht: Königreich Belgien) ndodhet në pjesën perëndimore të Evropës dhe kufizohet me Holandën, Gjermaninë, Luksemburgun dhe Francën. Belgjika ka mbi dhjetë milion banorë që jetojnë në një sipërfaqe prej rreth tridhjetë mijë kilometra katror. Ndikimi i përhershëm i gjermanishtes dhe asaj romake kanë përshkruar dhe ndarë kulturën dhe linguistiken belge. Belgët flasin kryesisht dy gjuhë: gjuhën flame (neederlands) e folur në veri dhe frëngjishtja në regjionin Valon, në jug të Belgjikës. Regjioni kryesor i saj është ai i Brukselit në të cilin zyrtarisht fliten të dy gjuhët. Pakicë e njohur zyrtarisht janë folësit e gjermanishtes që në ditët e sotshme jetojnë në lindje të vendit. Këto dallime gjuhësore reflektohen edhe në politiken e tanishme të Belgjikës dhe në jetën belge.

Termi Belgjikë vije nga banuesit e parë të këtij vendi "belgët", fis keltë të njohur nga provinca romake, Galia belge. në të kaluarën e largët, Belgjika ka qenë pjesë e tokave të ulëta (Beneluksi) në të cilat bënte pjesë edhe Holanda dhe Luksemburgu. Që nga gjysma e mesjetës deri në shekullin e XVII, ky vend ka qenë qendër kulturore dhe tregtare e këtij regjioni evropianë. Nga shekulli i XVI deri në kohën e pavarësisë së Belgjiks, nga rrethina e saj thirrej "Holanda jugore" dhe ishte fushëbetejë e fuqive evropiane.

Belgjika është një ndër anëtaret dhe themeluesit e Bashkësisë Evropiane (BE) dhe në tokën e saj ka kryeqendra organizatave të ndryshme evropiane dhe botërore, të tilla si p.sh. NATO.

[redaktoni] Historia

Artikulli kryesor Historia e Belgjikës

[redaktoni] Politika

Artikulli kryesor : Sistemi shtetëror

[redaktoni] Njësit administrative

Artikulli kryesor : Njësitë administrative të Belgjikës

Sipas kushtetutës dhe ligjit belgë janë pesë njësi administrative. Përposë njësive administratve në bazë të kushtetutes ka dhe disa forma tjera që janë krijuar në baza praktike.

Belgjika është një shtet federal dhe përbëhet nga tri komunitete, tri regjione dhe tri regjione gjuhësore. Dy nga tri regjionet kanë nga pesë krahina kështu që Belgjika ka dhjetë krahina. Pos ndarjes në krahina ajo ndahet edhe në 589 komuna të cilat ndahen në bashkësi të komunave (këto kanë qenë para reformës së 1977-ës komuna të pavarura) . Gjitha format tjera janë lidhje komunale elektorale, politike, juridike si dhe forma më e re e lidhjeve në bazë të shërbimit policorë.

[redaktoni] Gjeografia

Artikulli kryesor : Gjeografia e Belgjikës

Sipërfaqja e përgjithshme e Belgjikës është 30,528 km² dhe shtrihet rreth koordinatave gjeografike 50 50 v, 4 00 L. Kjo sipërfaqe përbëhet nga 30,278km² tokë dhe 250km² ujë me një vijë bregdetare prej 66.5 km.

Klima është e butë me dimër të lehtë dhe verë të freskët.

Në pjesën veri-perëndimore, relievi i Belgjikës ka një teren të rrafshët bregdetar i cili ngrihen në male në pjesën qendrore. Pika më e ultë e Belgjikës gjendet në brigjet e detit veriorë (0m) dhe ajo më e lara në lartësi mbidetare prej 694 metrave në Signal de Botrange.