Boeing B-17 Flying Fortress

Z Wikipedii

Boeing B-17G Flying Fortress
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Wytwórnia	Boeing Airplane Company
Typ	samolot bombowy dalekiego zasięgu
Konstrukcja	czterosilnikowy dolnopłat o konstrukcji całkowicie metalowej, usterzenie klasyczne, podwozie – wciągane w locie
Załoga	11 (2 pilotów, 1 nawigator, 1 bombardier, 1 radiooperator, 6 strzelców pokładowych)
Historia
Data oblotu	28 lipca 1938
Lata produkcji	1939 – 1945
Wycofanie ze służby	1958
Dane techniczne
Napęd	4 silniki gwiazdowe 9-cylindrowe Wright R-1820-97
Moc	1200 KM (883 kW) każdy
Wymiary
Rozpiętość	31,60 m
Długość	22,50 m
Wysokość	5,80 m
Powierzchnia nośna	131,9 m²
Masa
Własna	16 374 kg
Startowa	29 710 kg
Osiągi
Prędkość max.	486 km/h
Prędkość przelotowa	380 km/h
Prędkość wznoszenia	4,6 m/s
Pułap	10 850 m
Zasięg	2 980 km (normalny) 5 470 km (maksymalny)
Dane operacyjne
Uzbrojenie
13 karabinów maszynowych M-2 Browning kal. 12,7 mm (ruchome, z tego 4 podwójnie sprzężone, w przedniej, górnej, dolnej i tylnej części kadłuba oraz dwóch bocznych stanowiskach w kadłubie) 7 985 kg bomb w komorze bombowej w środkowej części kadłuba
Użytkownicy
Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Izrael

Boeing B-17 Flying Fortress (pol. Latająca Forteca) – amerykański ciężki samolot bombowy dalekiego zasięgu. Zaprojektowany i zbudowany w amerykańskim koncernie lotniczym Boeing Airplane Company.

Spis treści 1 Historia 2 Wersje samolotu Boeing B-17 Flying Fortress 3 Użycie bojowe 4 Opis techniczny Boeing B-17G Flying Fortress 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Na początku lat 30. XX wieku, w związku z opracowaniami teoretyków wojskowych na temat przyszłej wojny i dominującej w niej roli lotnictwa, a szczególnie lotnictwa bombowego, dowództwo Korpusu Powietrznego Armii USA zgłosiło zapotrzebowanie na ciężki samolot bombowy dalekiego zasięgu.

Zadania tego podjął się amerykański koncern lotniczy Boeing Airplane Company. W biurze konstrukcyjnym koncernu pod kierownictwem Edwarda C. Wellsa w sierpniu 1934 roku opracowano wstępny projekt samolotu bombowego w układzie dolnopłata, napędzanego 4 silnikami gwiazdowymi, z podwoziem klasycznym chowanym w locie. Projekt otrzymał oznaczenie Model 299.

Po jego zatwierdzeniu przystąpiono do budowy prototypu oznaczonego symbolem XB-17. Pierwszy lot prototypu odbył się w dniu 28 lipca 1935 roku. Do jego napędu użyto 4 silników gwiazdowych Pratt & Whitney SIEG Hornet o mocy 750 KM (552 kW) każdy. Podczas prób w locie samolot wykazał dobre właściwości pilotażowe. Po usunięciu stwierdzonych usterek konstrukcyjnych , uruchomiono serię informacyjną 13 samolotów bombowych oznaczonych YB-17 i Y1B-17, które zostały wyposażone w nowsze silniki Wright R-1820-39 Cyclone o mocy 1000 KM (736 kW) każdy. Pierwszy samolot oblatano 17 stycznia 1936 roku.

Samoloty serii informacyjnej zostały skierowane do wojskowych ośrodków doświadczalnych, gdzie w latach 1936–1939 przeszły próby w locie. Wypróbowano również uzbrojenie strzeleckie i dokonywano bombardowań celów na poligonach. Wyniki prób były zadowalające, a skuteczne uzbrojenie obronne składające się z 5 ruchomych karabinów maszynowych kal. 12,7 mm spowodowało, że samolot otrzymał nazwę Flying Fortress – Latająca forteca. Przed uruchomieniem seryjnej produkcji samolotu na kilku samolotach Y1B-17 zamontowano silniki General Electric GR-1820-51 o mocy 930 KM (684 kW) z turbodoładowaniem. Samoloty otrzymały oznaczenie Y1B-17A i miały być egzemplarzami wzorcowymi dla wersji B-17A. Pierwszy samolot nowej serii oblatano 29 kwietnia 1938 roku. Podczas prób osiągnął on prędkość 412 km/h, pułap 7000 m i zasięg 2650 km.

Nie podjęto jednak produkcji seryjnej wersji B-17A, gdyż w tym czasie w zakładach istniała już wzorcowa wersja z mocniejszym silnikiem oznaczona B-17B. Ostatecznie istniejące samoloty Boeing B-17A Flying Fortess zostały przekazane w dniu 31 stycznia 1939 roku lotnictwu armii Stanów Zjednoczonych, a rozpoczęto produkcję seryjną wersji B-17B.

Produkcję seryjną samolotów B-17 Flying Fortress rozpoczęto w połowie 1939 roku i trwała ona do roku 1945, łącznie zbudowano 12 731 samolotów wszystkich odmian i wersji. Samoloty budowano w zakładach Boeinga, Douglas i Vega.

[edytuj] Wersje samolotu Boeing B-17 Flying Fortress

• XB-17 – wersja prototypowa wyposażona w 4 silniki gwiazdowe Pratt & Whitney SIEG Hornet o mocy 750 KM (552 kW), oblatana 28 lipca 1935 roku. Wyprodukowano 1 egzemplarz.
• YB-17 i Y1B-17 – seria informacyjna wyposażona w silniki Wright R-1820-29 Cyclone o mocy 1000 KM (736 kW), ostatnie egzemplarze miały silniki General Motors GR-1829-51 o mocy 930 KM (684 kW), pierwszy egzemplarz oblatano 17 stycznia 1936 roku. Wyprodukowano 13 egzemplarzy.
• B-17A – samolot Y1B-17 po niezbędnych poprawkach konstrukcyjnych jako egzemplarz wzorcowy wyposażony w silniki General Motors GR-1829-51 o mocy 930 KM (684 kW) z turbodoładowaniem, oblatany 29 kwietnia 1938 roku. Uzbrojony w 5 ruchomych karabinów maszynowych kal. 12,7 mm. Nie produkowany, a wersję otrzymano w wyniku modyfikacji samolotów wersji informacyjnej
• B-17B – pierwsza wersja seryjna samolotu bombowego, wyposażona w 4 silniki gwiazdowe Wright R-1820-51 o mocy 1200 KM (883 kW) każdy i stanowiskami ruchomych karabinów maszynowych: z przodu, u góry, u dołu i z obu stron kadłuba. Pierwszy egzemplarz zbudowano 27 czerwca 1939 roku. Wyprodukowano 39 egzemplarzy.
• B-17C – druga wersja seryjna samolotu bombowego, z silnikami Wright R-1829-65 o mocy 1000 KM (736 kW) każdy. Pierwszy samolot wyprodukowano 21 lipca 1940 roku. Wyprodukowano 38 egzemplarzy, z tego w marcu 1940 roku wysłano 20 samolotów do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymały oznaczenie Fortress Mk I.
• B-17D – trzecia wersja seryjna samolotu bombowego, silnie uzbrojona i wyposażona w samouszczelniające się po przestrzeleniu zbiorniki paliwa. Pierwszy samolot zbudowano w marcu 1941 roku. Wyprodukowano 42 egzemplarze, z tego część przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie oznaczono je Fortress Mk IA.
• B-17E – czwarta wersja seryjna samolotu bombowego, w której zmieniono konstrukcję kadłuba w tym stateczniki pionowe oraz wprowadzono dodatkowe tylne stanowisko strzeleckie w ogonie samolotu. Pierwszy samolot wyprodukowano 5 września 1941 roku. Wyprodukowano 512 egzemplarzy, z tego 45 przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie oznaczono je jako Fortress Mk IIA.
• B-17F – piąta wersja seryjna samolotu bombowego, z 4 silnikami Wright R-1820-97 o mocy 1200 KM (883 kW) każdy. Pierwszy egzemplarz wyprodukowano 30 maja 1942 roku. Wyprodukowano 3400 egzemplarzy, z tego 19 przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie zostały oznaczono jako Fortress Mk II.
• B-17G – szósta wersja seryjna samolotu bombowego o silnym uzbrojeniu strzeleckim. Pierwsze egzemplarze wyprodukowano w lipcu 1943 rok. Wyprodukowano 8685 egzemplarzy tej wersji, z tego 85 z wyposażeniem radiolokacyjnym przekazano Wielkiej Brytanii, gdzie oznaczono je jako Fortress Mk III.
• B-17H – samolot ratownictwa morskiego, przystosowane do działań ratowniczych samoloty wersji B-17G. Wersja wyprowadzona w 1945 roku. Wykonano ok. 130 samolotów tej wersji.

[edytuj] Użycie bojowe

Pierwsze samoloty Boeing B-17 Flying Fortress zostały dostarczone do jednostek Korpusu Powietrznego Armii Stanów Zjednoczonych 31 stycznia 1939 roku. Potem sukcesywnie kierowano kolejne wersje samolotów. Od marca 1941 roku samoloty B-17 otrzymało lotnictwo Wielkiej Brytanii.

Właśnie samoloty dostarczone do RAF jako pierwsze weszły do akcji bojowej, w lipcu 1941 roku, gdzie bombardowały cel na wybrzeżu niemieckim i francuskim, na Atlantyku i Morzu Śródziemnym.

Samoloty B-17 Flying Fortress lotnictwa amerykańskiego po raz pierwszy zostały użyte w walce już w pierwszych dniach wojny z Japonią, w grudniu 1941 roku podczas japońskiego ataku na Filipiny. Amerykanie zgromadzili na tych wyspach 35 bombowców B-17, z zamiarem zniechęcenia Japonii od rozpoczęcia wojny. Połowa z nich została zniszczona przez niespodziewany japoński nalot już 8 grudnia, 1941. Przez pierwszy okres wojny Amerykanie pokładali wielkie nadzieje w B-17 jako broni przeciwko okrętom, jednak szybko okazało się, że zrzucanie przez B-17 bomb z wysokiego pułapu na manewrujące okręty przynosiło mierne rezultaty. W tej roli B-17 brały udział w wielu najważniejszych bitwach morskich w latach 1942 i 1943, między innymi w Bitwie na Morzu Koralowym i Bitwie pod Midway. Samolot okazał się za to bardzo skuteczny w bombardowaniu celów naziemnych i zdolny do skutecznego odpierania słabo opancerzonych i uzbrojonych myśliwców japońskich. W tej roli B-17 były używane na Pacyfiku do połowy 1943 gdy zastąpiły je bombowce B-24 Liberator, bardziej przydatne na Pacyfiku, gdyż miały większy zasięg. Ponadto cała produkcja B-17 okazała się niezbędna by wypełnić straty ponoszone w tym czasie przez B-17 nad Europą.

W Europie lotnictwo amerykańskie po otrzymaniu w dniu 17 sierpnia 1942 roku bazy w Wielkiej Brytanii przerzuciło tam swoją 8 Armię Powietrzną, wyposażoną w samoloty B-17.

Armia ta, po wielu atakach na Francję, rozpoczęła zmasowane dzienne naloty strategiczne na terytorium Niemiec w styczniu 1943 roku. Bombowce latały bez eskorty myśliwców, gdyż Amerykanie nie mieli w owym czasie myśliwca o wystarczająco dużym zasięgu, by eskortować B-17 nad terytorium Niemiec. Pomimo tego Amerykanie wierzyli, że B-17 będą zdolne do odparcia ataków niemieckich myśliwców dzięki silnej broni pokładowej. Z początku B-17 atakowały tylko cele w zachodniej części Niemiec, położone stosunkowo blisko od lotnisk w Wielkiej Brytanii, a Niemcy dopiero organizowali swoją obronę, tak więc amerykańskie straty były niskie. W drugiej połowie 1943 Amerykanie przeprowadzili kilka bardziej ambitnych wypraw bombowych na cele w głębi Niemiec, podczas których ponieśli dużo bardziej dotkliwe straty, sięgające nawet 1/3 liczby wysłanych bombowców. To zmusiło ich to do wstrzymania ataków dziennych, aż do lutego 1944 roku, kiedy do służby weszły myśliwce P-51 Mustang, które miały wystarczający zasięg, by eskortować bombowce podczas całego lotu nad terytorium wroga.

Z eskortą myśliwców straty B-17 spadły do możliwych do zaakceptowania poziomów i bombowce rozpoczęły prawie codzienne naloty na Niemcy.

Od 1 listopada 1943 roku Amerykanie, po przerzuceniu do Włoch 15 Armii Powietrznej wyposażonej w B-17, rozpoczęli naloty na obiekty w południowej Francji, północnych Włoszech, południowych Niemczech, Austrii i na Bałkanach.

18 września 1944 107 samolotów B-17 Flying Fortress z 8 Armii Powietrznej wzięło udział w dziennej wyprawie nad Warszawę, mającej na celu dostarczenia zaopatrzenia dla powstańców warszawskich. Samoloty przewoziły 1284 zasobniki z bronią, amunicją, lekarstwami i żywnością. Z tej liczby tylko 188 zasobników spadło na tereny zajęte przez powstańców. Samoloty po dokonaniu zrzutów nad Warszawą lądowały na sowieckim lotnisku w Połtawie. W późniejszym okresie Sowieci nie udzielali zgody na lądowanie samolotów zachodnich na swoich lotniskach i dziennych wypraw nie organizowano.

Łącznie do końca II wojny światowej w Europie z samolotów B-17 zrzucono 640 036 ton bomb. Załogi B-17 Flying Fortress zestrzeliły 6659 samolotów przeciwnika, utracono 4688 samolotów B-17 Flying Fortress zestrzelonych przez myśliwce i artylerię przeciwlotniczą.

[edytuj] Opis techniczny Boeing B-17G Flying Fortress

Ciężki samolot bombowy Boeing B-17G Flying Fortress był dolnopłatem z usterzeniem klasycznym, konstrukcja metalowa, podwozie dwugoleniowe chowane w locie. Napęd stanowiły 4 silniki gwiazdowe, śmigła trójłopatowe metalowe, przestawialne. W przedniej części kadłuba znajdowała się stanowisko bombardiera, nawigatora i strzelca pokładowego, za nim kabina pilotów, w środkowej części komora bombowa i stanowisko radiooperatora. W osobnych stanowiskach znajdowali się strzelcy pokładowi.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Wrak B-17G niedaleko Calvi, Korsyka - zdjęcia podwodne