PZL I-22 Iryda
Z Wikipedii
| PZL-I-22 Iryda | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | Polska |
| Wytwórnia | PZL Mielec |
| Typ | samolot szkolno-treningowy |
| Konstrukcja | górnopłat konstrukcji półskorupowej, metalowej, podwozie chowane z kółkiem przednim |
| Załoga | 2 (uczeń i instruktor) |
| Historia | |
| Data oblotu | 3 marca 1985 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 2 silniki PZL K-15 |
| Moc | 2x ciąg 1500 daN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 9 m |
| Długość | 13,22 m |
| Wysokość | 4,3 m |
| Powierzchnia nośna | 19,92 m² |
| Masa | |
| Własna | 4600 kg |
| Użyteczna | 6900 kg (do akrobacji) |
| Osiągi | |
| Prędkość max. | 834 km/h |
| Prędkość minimalna | 246 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 25 m/s |
| Pułap | 11000 m |
| Zasięg | 1820 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| jedno dwulufowe działko GSz-23Ł kal. 23 mm (200 szt. amunicji), 4 podskrzydłowe zaczepy umozliwiające podwieszanie bomb, pocisków rakietowych, zbiorników paliwa oraz innego wyposażenia | |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
PZL I-22 Iryda, PZL M93 Iryda, PZL M96 Iryda - polski dwumiejscowy, dwusilnikowy, odrzutowy górnopłat szkolno-bojowy.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W 1976 w Instytucie Lotnictwa rozpoczęto prace nad projektem wstępnym samolotu, mającego zastąpić TS-11 Iskra. Projekt wstępny zakończono w 1978, a samolot otrzymał oznaczenie I-22 Iryda. W 1980 ostatecznie zatwierdzono projekt a, a w dwa lata później w Mielcu rozpoczęto budowę prototypów. Pierwszy lot płatowca z silnikami PZL-5 odbył się w 3 marca 1985. 22 grudnia 1992 oblatano wersję Iryda M93K, z silnikami PZL K-15, a 25 kwietnia 1994 M93V z silnikami Rolls Royce Viper 545. Oznaczenie samolotu zmieniono na PZL M93 "Iryda". W maju 1994 zastosowano nową awionikę firmy Sagem. W 1997 powstała wersja M96, z przebudowanym skrzydłem i usterzeniem oraz awioniką firmy Sextant Avionique, którą oblatano 16 sierpnia 1997. Należy jednak też wspomnieć o opóźnieniach w produkcji ze strony radzieckiej, bowiem samolot przewidziany bardziej jako szkolny niż szkolno-bojowy w niczym nie ustępował najlepszym maszynom radzieckim, a to właśnie one miały mieć najwyższe osiągi w całym Układzie Warszawskim. "Iryda" była jednym z ostatnich "czystopolskich" konstrukcji lotniczych o charakterze bojowym, głównie z powodu zlikwidowania przez Rosjan wydziałów lotniczych na większości politechnik i tym samym uniemożliwienie polskim inżynierom wystarczająco intensywnych badań w tym kierunku.
[edytuj] Użycie
W latach 1992-1996 w 58 lotniczym pułku szkolnym użytkowano 8 egzemplarzy samolotu Iryda. Od 1996 w hangarach Polskich Zakładów Lotniczych w Mielcu od lat stoi bezużytecznie prawdopodobnie 16 maszyn. W ostatnim czasie zainteresował się nimi Bumar, który rozważa możliwość wznowienia programu i sprzedaży samolotów do Indii.
Maszynę o numerze bocznym 301 przekazano w 2006 roku do Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych w Warszawie. Jest to jedyny w pełni sprawny egzemplarz tego samolotu. Nie może jednak latać ze względu na brak odpowiednich zezwoleń i certyfikatów.
Maszyna o numerze 204 stoi w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, tuż obok TS-11 Iskra.
[edytuj] Dane techniczno-taktyczne wersji M93
- Masa
- własna: 4600 kg
- całkowita: 6900 kg
- Wymiary
- rozpiętość: 9,6 m
- długość: 13,22 m
- wysokość: 4,3 m
- powierzchnia nośna: 19,92 m²
- Napęd: 2 silniki PZL K-15 o ciągu 1500 daN
- Uzbrojenie: jedno dwulufowe działko GSz-23Ł kal. 23 mm (200 szt. amunicji), 4 podskrzydłowe zaczepy umozliwiające podwieszanie bomb, pocisków rakietowych, zbiorników paliwa oraz innego wyposażenia
- Osiągi
- prędkość
- maksymalna: 834 km/h
- minimalna: 246 km/h
- wznoszenie: 25 m/s
- pułap: 11000 m
- zasięg: 1820 km
- prędkość
- Załoga: 2
