LWS-4 Żubr
Z Wikipedii
| LWS-4 Żubr | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | Polska |
| Wytwórnia | Lubelska Wytwórnia Samolotów |
| Typ | średni bombowiec |
| Konstrukcja | mieszana metalowo-drewniana |
| Załoga | 4 |
| Historia | |
| Data oblotu | marzec 1936 |
| Lata produkcji | 1938 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 2 × Bristol Pegasus VIII |
| Moc | 670 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 18,5 m |
| Długość | 15,40 m |
| Wysokość | 4,0 m |
| Powierzchnia nośna | 49,50 m² |
| Masa | |
| Własna | 4788 kg |
| Startowa | 6876 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość max. | 341 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 6,8 m/s |
| Pułap | 6700 m |
| Zasięg | 750 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 5 × karabinów maszynowych Vickers kaliber 7,9 mm do 660 kg bomb |
|
LWS-4 Żubr znany też jako PZL.30 Żubr, dwusilnikowy średni bombowiec i samolot szkolny produkowany w niewielkiej liczbie w Lubelskiej Wytwórni Samolotów przed wybuchem II wojny światowej.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Projekt samolotu powstał w wyniku złożonego w 1933 roku, przez Ministerstwo Komunikacji, zamówienia na samolot pasażerski dla PLL LOT. Gdy projekt samolotu był już na ukończeniu i rozpoczęto budowę prototypu, Polskie Linie Lotnicze zakupiły samoloty Douglas DC-2. Zamówienie zostało anulowane, koszty prac pokrył skarb państwa zaś na bazie projektu postanowiono opracować bombowiec mogący zabrać do 1200 kg ładunku bomb. W tym samym czasie opracowywano projekt nowoczesnego bombowca PZL.37 Łoś i samolot PZL.30 miał stanowić zabezpieczenie na wypadek porażki projektu PZL. Z tego powodu miał on mieć bardziej tradycyjną konstrukcję w opozycji do nowatorskiego "Łosia".
Pierwszy prototyp oznaczony jako PZL.30B został oblatany w marcu 1936 co miało miejsce tylko na trzy miesiące przed pierwszym lotem PZL.37. Prototyp samolotu był poważnie zmodyfikowany, z uwagi na słabe osiągi. Zastosowano mocniejsze silniki (680 KM zamiest 400 KM) i cięższe, w pełni wciągane podwozie. Nie wzmocniono przy tym struktury wytrzymałościowej maszyny.
Samolot został zaakceptowany i postanowiono o produkcji nielicznej serii w fabrykach lubelskiej wytwórni LWS.
Została nadana mu nazwa Żubr i rozpoczęto przygotowania do produkcji 16 maszyn dla polskiego lotnictwa wojskowego. Po katastrofie prototypu PZL.30B 7 listopada 1936 roku, spowodowanej błędami konstrukcyjnymi skrzydła, samolot został przebudowany. Nowy prototyp oznaczony jako LWS.6 (lub PZl.30B/II) otrzymał wzmocnioną konstrukcję płata i podwójne usterzenie pionowe i odbył lot pod koniec 1937 roku. Modernizacja (głównie wzmocnienie konstrukcji płata poprzez pogrubienie użytej do budowy sklejki) spowodowała wzrost masy własnej samolotu, i zmniejszenie udźwigu maszyny - co stanowiło o fiasku całego projektu. Mimo to zamówiono wariant seryjny oznaczony jako LWS.4 który znów posiadał pojedyncze usterzenie pionowe. Seria 15 bombowców została zbudowana w 1938 r.
Planowano także wodnosamolot jako wariant "Żubra" dla lotnictwa morskiego, jednak został on zarzucony wobec zbyt dużej masy samolotu w stosunku do jego małego udźwigu bomb.
Zainteresowanie bombowcem wyraziła Rumunia planując zakup 24 egzemplarzy. Zamówienie anulowano po katastrofie prototypu, w której zginęło dwóch rumuńskich oficerów.
[edytuj] Udział w walce
Wyprodukowane 15 egzemplarzy LWS.4 trafiły do polskiego lotnictwa. Przestarzałe w momencie produkcji, gorsze pod każdym względem od konkurencyjnego "Łosia" od razu powędrowały do jednostek szkoleniowych, jako maszyny treningowe. Tutaj na jaw wyszły kolejne usterki, jak na przykład, utrata podwozia przy kilku lądowaniach.
Jako samoloty szkoleniowe nie były uzbrojone i tym samym nie wzięły udziału w walkach kampanii wrześniowej. Kilka bombowców uległo zniszczeniu podczas niemieckich nalotów na bazy lotnicze, kilka trafiło w ręce Niemców. Paradoksalnie z "Żubrów" dłużej niż lotnictwo polskie, korzystały jednostki szkoleniowe Luftwaffe, bo do 1942 r.
[edytuj] Opis techniczny
Wolnonośny górnopłat o konstrukcji mieszanej metalowo-drewnianej. Podwozie samolotu klasyczne, dwukołowe, chowane. Załogę stanowiły cztery osoby: pilot, dowódca-bombardier, radiotelegrafista i tylny strzelec. Stanowisko bombardiera znajdowało się w przeszklonym "nosie", uzbrojonym w strzelający do przodu karabin maszynowy.
Stosowano dwa silniki gwiazdowe Bristol Pegasus VIII (normalna moc: 670 KM, maksymalna: 700 KM) lub (tylko pierwszy prototyp) słabszy Pratt Whitney Wasp Junior. Uzbrojenie strzeleckie stanowiło 5 karabinów maszynowych Vickers kaliber 7,9 mm. W wersji seryjnej mógł przenosić do 660 kg bomb.
[edytuj] Wersje
- PZL.30B/I – średni bombowiec, prototyp z silnikiem Pratt Whitney Wasp Junior.
- PZL.30B/II – średni bombowiec, prototyp z silnikiem Bristol Pegasus VIII.
[edytuj] Zobacz też
- PZL P.24 – PZL-26 – PZL-27 – PZL-30 – PZL-37 – PZL-38 – PZL-43
- LWS-1 – LWS-2 – LWS-3 – LWS-4 – LWS-5 – LWS-6 – LWS-7
| Polskie samoloty wojskowe z 1939 roku | ||
| Samoloty myśliwskie | Samoloty bombowe | |
|---|---|---|
| PZL P.7 | PZL P.11 | PZL.23 Karaś | PZL.37 Łoś | PZL.43 Karaś | |
| Samoloty rozpoznawcze | Samoloty lotnictwa morskiego | |
| Lublin R.XIII | RWD-14 Czapla | LWS-3 Mewa | Lublin R.VIII | Lublin R.XIII | CANT Z.506 | |
| Samoloty łącznikowe | ||
| PWS-26 | RWD-8 | RWD-13 | RWD-17 | ||
| Samoloty szkolne i transportowe | ||
| Fokker F.VII | Potez 25 | PWS-26 | RWD-8 | LWS-4 Żubr | PWS-10 | PWS-16 | ||
| Konstrukcje prototypowe i doświadczalne | ||
| PWS-33 Wyżeł | PZL.38 Wilk | PZL.42 | PZL.46 Sum | PZL.50 Jastrząb | Nikol A-2 | ||
