PZL TS-8 Bies
Z Wikipedii
TS-8 Bies – polski samolot szkolno-treningowy, produkowany w zakładach PZL, używany w polskim lotnictwie wojskowym od 1957 do lat 70
Spis treści |
[edytuj] Rozwój
Samolot został skonstruowany na zapotrzebowanie nowoczesnego samolotu szkolnego z trójkołowym podwoziem, dla szkolenia pilotów samolotów odrzutowych, które w tym czasie stały się podstawą lotnictwa polskiego. Miał on zastąpić przestarzałe samoloty Junak 3 i nowocześniejsze lecz z podwoziem klasycznym Jak-11. Głównym projektantem był inż. Tadeusz Sołtyk, stąd oznaczenie: "TS". Prace rozpoczęły się w 1953, pierwszy prototyp został oblatany 23 lipca 1955. W 1957 prototyp pobił trzy międzynarodowe rekordy w tej klasie samolotów (pilot Andrzej Abłamowicz). Drugi prototyp został pokazany paryskim Salonie Lotniczym w 1957.
W 1957 wyprodukowano pierwszą serię informacyjną 10 samolotów w wytwórni WSK-Okęcie, oznaczoną TS-8 BI. Nieco ulepszony wariant seryjny, oznaczony TS-8 BII, był produkowany od 1958 do 1960 w WSK Mielec w ilości 229 sztuk. Ostatnie 10 samolotów wyprodukowano w wariancie TS-8 BIII z nieco ulepszonym wyposażeniem awionicznym. Łącznie zbudowano 250 samolotów TS-8.
TS-8 zaczęły być wycofywane z polskiego lotnictwa wojskowego w połowie lat 60., w miarę zastępowania przez odrzutowe PZL TS-11 Iskra. Ponad 100 samolotów TS-8 zostało w tym czasie przekazanych do lotnictwa cywilnego – aeroklubów, gdzie służyły na ogół do końca lat 70. Nieliczne egzemplarze pokazowe są w dalszym ciągu w stanie zdatnym do lotu. Dwa TS-8 były używane w Indonezji.
TS-8 miał dobre własności pilotażowe i osiągi, dobrze wykonywał figury akrobacji. Przeznaczony był do szkolenia podstawowego, szkolenia i treningu w akrobacji i w lotach bez widoczności. Kabina załogi była obszerna i wygodna. Jedną z wad był hałas zespołu napędowego. Bies był pierwszym naprawdę nowoczesnym samolotem zaprojektowanym i budowanym w Polsce po wojnie, z użyciem silnika polskiej konstrukcji.
[edytuj] Opis techniczny
Samolot szkolno-treningowy konstrukcji całkowicie metalowej, wolnonośny dolnopłat w układzie klasycznym. Kadłub i skrzydło konstrukcji półskorupowej, skrzydło trójdzielne, w widoku z przodu załamane w spłaszczoną literę "W". Silnik gwiazdowy WN-3, 7 cylindrowy, konstrukcji doc. Wiktora Narkiewicza, śmigło ciągnące, dwułopatowe przestawialne (od wersji TS-8 BII). Podwozie trójkołowe, wciągane do skrzydeł i kadłuba. Samolot nie miał uzbrojenia z wyjątkiem serii informacyjnej TS-8 BI, posiadającej karabin maszynowy 12,7mm i dwa zaczepy na małe bomby.
[edytuj] Dane
[edytuj] Ogólne charakterystyki
- Załoga: 2 – uczeń i instruktor
- Długość: 8,55 m
- Rozpiętość: 10,5 m
- wysokość: 3,0 m
- powierzchnia skrzydeł: 19,10 m²
- masa własna: 1292 kg
- masa całkowita: 1550 kg
- masa maksymalna starowa: 1672 kg
- napęd: 1x silnik gwiazdowy WN-3 o mocy 211 kW (283 KM), maksymalna moc startowa – 315 KM
[edytuj] Osiągi
- prędkość maksymalna: 310 km/h
- zasięg: 620 km
- pułap: 5,900 m
- prędkość wznoszenia: 6,0 m/s
- obciążenie powierzchni: 81 kg/m²
Ciąg oznaczeń: TS-8 – TS-9 – TS-11 – TS-16