ایتالیا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

Repubblica Italiana
جمهوی ایتالیا

پرچم نشان ملی ایتالیا
شعار ملی: موجود نیست
سرود ملی: Il Canto degli Italiani
پایتخت  - مختصات جغرافیایی	رم 41°54′ N 12°29′ E
بزرگ‌ترین شهر	رم
زبان رسمی	زبان ایتالیایی
نوع حکومت • رئیس جمهور • نخست‌وزیر	جمهوری جیورجیو ناپولیتانو رومانو پرودی
وحدت ایتالیا	۱۷ مارس ۱۸۶۱
مساحت  - کل    - آبها (%)	‪۳۰۱٬۲۳۰ km² ‫(۷۱ام) ۲٫۴
جمعیت  - براورد ۲۰۰۰  - تراکم جمعیت	‪۵۸٬۴۶۲٬۳۷۵ ‫(۲۲ام) ‪۱۹۲٫۸/km² ‫(۴۰ام)
تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)  - کل  - سرانه	براورد ۲۰۰۵ ۱٫۶۴۵ بیلیون دلار (۸ام) ۲۸٬۳۰۰ دلار (۲۰ام)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۳)	۰٫۹۳۴ (۱۸ام) – بالا
واحد پول	یورو (€)۱ (‏EUR)
منطقه زمانی  - در تابستان (DST)	CET (UTC+1) CEST (UTC+2)
کد بین‌المللی خودرو	I
دامنه اینترنتی	.it
پیش‌شماره تلفن	+39
۱ تا پیش از سال ۲۰۰۲: لیر ایتالیا

ایتالیا کشوری در جنوب اروپا است. این کشور از شبه‌جزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردنی در دریای مدیترانه تشکیل شده است.

فهرست مندرجات ۱ تاریخ ۱.۱ جنگ اول جهانی ۱.۲ ایتالیا میان دو جنگ ۲ جغرافیا ۲.۱ استفاده از زمین ۲.۲ خطرات طبیعی ۲.۳ محیط زیست ۳ مردم ۳.۱ جمعیت ۳.۲ وضعیت سنی ۳.۳ متوسط سن ۳.۴ نرخ رشد جمعیت ۳.۵ نرخ تولد ۳.۶ نرخ مرگ و مبر ۳.۷ نرخ مهاجرت ۳.۸ نرخ مرگ و میر کودکان (زیر ۷ سال) ۳.۹ امید به زندگی ۳.۱۰ نرخ فرزند برای هر زن ۳.۱۱ میزان گسترش ایدز در میان بزرگسالان ۳.۱۲ افراد مبتلا به ایدز ۳.۱۳ مرگ بر اثر ایدز ۳.۱۴ گروه‌های قومی و نژادی ۳.۱۵ مذاهب ۳.۱۶ زبان‌ها ۳.۱۷ سواد ۴ گردشگری ۴.۱ قوهٔ مقننه ایتالیا ۵ ارتش ۶ پیوند به بیرون ۶.۱ وب‌گاه‌های دولت ایتالیا ۶.۲ وب‌گاه‌های گردشگری و اطلاعاتی ۶.۳ وب‌گاه‌های روزنامه‌های ایتالیایی ۶.۴ وب‌گاه‌های شبکه‌های تلویزیونی ایتالیا ۶.۵ وبلاگهای پارسی زبان پیرامون ایتالیا و زبان ایتالیایی ۷ جستارهای وابسته ۸ منابع

[ویرایش] تاریخ

از میان مشکلات عدیده‌ای که اتحاد ایتالیا (۱۸۷۰ ـ ۱۸۴۸) بدنبال داشت، آنچه بیش از همه اضطراری می‌‌نمود، همانا یکدست ساختن سرزمینی بود که از لحاظ سیاسی و اقتصادی بسیار متفاوت بود.

بکار گیری ساختارهای اداری دوره رژیم سلطنتی ساوويا در طول زمان باعث وخیم تر شدن اختلافات قبلی میان مناطق مختلف ایتالیا گردید و بدنیال آن موج مهاجرت طبقه روستایی به سوی آمریکای شمالی و جنوبی آغاز شد. میان سالهای پایانی قرن نوزدهم و سالهای آغازین قرن بیستم، چند میلیون ایتالیایی به خارج از کشور مهاجرت نمودند.

از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی،دوره قبل از اتحاد تا زمان آغاز جنگ اول جهانی با پدیده رشد کلی کشور همراه بود که با تکیه به موقعیت بین المللی مثبت، این امکان را یافت تا سر و سامانی به وضعیت مالی و ساختارهای دولتی داده و بخش‌های اصلی برای کمک به پیشرفت و توسعه صنعتی را گسترش دهد و در این راستا البته از کمک سخاوتمندانه سرمایه‌های خارجی نیز بهره برد.

شرایط اجتماعی کشور، که همراه با اختلافات پیش گفته میان مناطق روستایی و شهری بود ،سالهای اولیه ”صنعتی سازی کشور” و اولین قدمها بسوی یک ساختار مدرن اجتماعی را با شکل گیری احزاب سیاسی رقم زد.

ظهور این احزاب سیاسی و تنش‌های اجتماعی ناشی از آن تأثیر گسترده‌ای بر جریانهای بعدی تاريخی ایتالیا بجای گذاشت.

[ویرایش] جنگ اول جهانی

بدنبال بر خورداری شهروندان ایتالیایی از حق رای در سال ۱۹۱۳، روند یکپارچه سازی سیاسی کشور تکمیل شد و این در حالی بود که چهره بین‌المللی ایتالیا که بدنبال اصلاحات آغاز شده از فردای روز اتحاد، هماهنگ تر و مدرنتر شده بود، وجهه بیشتری یافته و تقويت می‌‌شد.

در آستانه جنگ اول جهانی، ایتالیا چشم انداز ترسیم شده تا آن زمان را دگرگون ساخته و در کنار قدرتهای متحد، فرانسه، انگلیس و ایالات متحده وارد جنگ شد. بدنبال کنفرانس صلح ورسای در سال ۱۹۱۹ مناطق شمالی ترنتینو، التوادیجه و ونتریا جولیا را که برای کامل ساختن روند اتحاد ملی مورد نیاز بود، بدست آورد.

ایتالیا هر چند که از مبارزه پیروز خارج شده بود، اما از نقطه نظر اقتصادی زیر بار فشارهای وارده،دچار چنان آشفتگی‌هایی گردیده بود که دولتهای وقت آن زمان توان هدایت آن را بسوی دست آورده‌های مثبت نداشتند.

در این برهه برخی از تشکیلات سیاسی که بعدها بمدت دهها سال بر آینده کشور تأثیرات عمیقی گذاشت، پا به عرصه وجود ‌‌گذاردند، ‌از جمله حزب ملت (۱۹۱۹) که بعدها به حزب دموکرات مسیحی تغییر شکل داد،حزب سوسیالیست، حزب کمونیست که توسط گرامشی پایه گذاری شد (۱۹۲۱) و طبقات مبارز که توسط موسولینی شکل گرفت (۱۹۱۹) و بعدا در سال ۱۹۲۱ به حزب فاشیست ملی تغییر شکل داد و عامل به قدرت رسیدن موسولینی شد.

[ویرایش] ایتالیا میان دو جنگ

در سال ۱۹۲۵ با ممنوع شدن فعالیت تمامی دیگر احزاب، دوره رژیم فاشیست آغاز می‌‌شود که با سیاست استبدادی و در پوشش ملی گرایی، باعث دگرگونیهای ریشه‌ای در زندگی کشور گردید و آزادی‌های سیاسی را محدود نمود. این رژیم برای ممانعت از دشمنی کلیسای کاتولیک، به توافقی با واتیکان (۱۹۲۹) دست یافت.

در آن سالها اقدامات جدی برای تقویت و توسعه فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی صورت گرفت. در زمینه سیاست خارجی، موسولینی سعی کرد با اتکا به سیاست توسعه طلبانه و قدرتهای متحد، پرستیژ خود را تثبیت نماید که نقطه اوج آن اتحاد با آلمان و ورود به جنگ دوم جهانی (۱۹۴۵ ـ ۱۹۴۰) علیه متفقین و متعاقبا سقوط رژیم فاشیست بدنبال ناکامی‌های نظامی بود.

بازسازی دموکراسی و اداره وضعیت سخت کشور بعد از پایان جنگ و سعی در از بین بردن هر آنچه از رژیم فاشیست به ارث مانده بود، باعث شد تا مجمع قانون اساسی شکل بگیرد.

در دوم ژوئیه سال ۱۹۴۶،و بدنبال انجام رفراندوم ”جمهوری ایتالیا” متولد شد و این تاریخ تبدیل به جشن ملی شد. قانون اساسی جدید از تاریخ اول ژانویه ۱۹۴۸ رسمیت یافته و به مرحله اجرا در آمد.

ایتالیا بعد از جنگ،تلاش زیادی برای نزدیکی به کشورهای غرب انجام داد و در این راستا به ”اتحاد آتلانتیک” ملحق شد که سازمانی نظامی دفاعی است که به ابتکار آمریکا شکل گرفت و اکثر کشورهای اروپایی غربی نیز به آن پیوستند.

در سطح اروپا،ایتالیا در آن دوره از جمله کشورهایی بود با حداکثر توان در راستای یکپارچگی اروپا در طی مراحل مختلف آن،چه از نظر اقتصادی و چه سیاسی کوشش نمود.

از اول ژانویه ۱۹۹۹،ایتالیا از جمله ۱۱ کشوریست که واحد پولی یورو را به عنوان پول واحد بر گزید.

[ویرایش] جغرافیا

ایتالیا در جنوب اروپا با مختصات جغرافیایی تقریبی ۵۰ ۲۲ شمالی , ۳۰ ۱۲ شرقی قرار دارد.

مساحت کل آن ۲۳۰/۳۰۱ کیلومتر مربع (تقریباً یک پنجم ایران) است که از آن ۰۲۹/۲۹۴ کیلومتر مربع خشکی و ۲۱۰/۷ کیلومتر مربع آب است. ۷/۶۰۰ کیلومتر ساحل دارد.

جزایر ساردینیا و سیسیل در دریای مدیترانه تیز جزو ایتالیا است.

مرزهای این کشور ۲/۹۳۲/۱ کیلومتر است. با کشورهای زیر مرز مشترک دارد:

• اتریش: ۴۳۰ کیلومتر
• فرانسه: ۴۸۸ کیلومتر
• واتیکان: ۳٫۲ کیلومتر (واتیکان در داخل شهر رم پایتخت ایتالیا قرار دارد)
• سان مارینو: ۳۹ کیلومتر (کشور سان مارینو در شمال ایتالیا و در دل ایالت امیلیا رومانیا قرار دارد)
• اسلوونی: ۲۳۲ کیلومتر
• سوئیس: ۷۴۰ کیلومتر

آب و هوای ایتالیا مدیترانه‌ای است. در شمال به دلیل و جود رشته کوه آلپ سرد، در جنوب خشک و در کل کشوری تقریباً گرم است.

بلندترین نقطه آن کوه مونته بیانکو با ارتفاع ۷۴۸/۴ متر از سطح دریا و کمترین ارتفاع آن دریای مدیترانه است.

[ویرایش] استفاده از زمین

زمین مفید: ۷۹/۲۷ درصد

دست نخورده: ۵۳/۹ درصد

دیگر: ۶۸/۶۲ درصد

• (این اطلاعات مربوط به سال ۲۰۰۱ میلادی است)

[ویرایش] خطرات طبیعی

مناطق ساحلی همیشه در خطر هستند. بهمن،آتشفشانهای فعال، سیل، طوفان، طغیان رودخانه‌ها و رانش زمین در ونیز.

[ویرایش] محیط زیست

هوای آلوده به دلیل فعالیت‌های صنعتی و وارد کردن دی اکسید کربن به محیط زیست.

کوههای و رودخانه‌های داخلی آلوده شده به دلیل فعالیت‌های صنعتی و استفاده از سموم کشاورزی.

بارانهای اسیدی بسیار مخرب

[ویرایش] مردم

[ویرایش] جمعیت

جمعیت کل: ۵۸٬۱۰۳٬۳۳۰ نفر طبق آمار انتشار یافته در ژوئیه ۲۰۰۵

[ویرایش] وضعیت سنی

۰-۱۴ سال: ۱۳٫۹ درصد (مذکر ۹٬۱۶۶٬۲۱۳ نفر. مونث ۳٬۹۱۹٬۲۸۸ نفر)

۱۵-۶۴ سال: ۶۶٫۷ درصد (مذکر ۱۹٬۵۵۴٬۴۱۶ نفر. مونث ۱۹٬۱۷۴٬۶۲۹ نفر)

۶۵به بالا: ۱۹٫۴ درصد (مذکر ۴٬۶۹۸٬۴۴۷ نفر. مونث ۶٬۵۹۰٬۰۴۶ نفر)

[ویرایش] متوسط سن

کل: ۴۱٫۷۷ سال

• مردها: ۴۰٫۲۴ سال
  

• زنها: ۴۳٫۳۵ سال
  

[ویرایش] نرخ رشد جمعیت

۰٫۰۷ درصد

[ویرایش] نرخ تولد

۸٫۸۹ تولد (*)

[ویرایش] نرخ مرگ و مبر

۱۰٫۳ مرگ (*)

[ویرایش] نرخ مهاجرت

۲٫۰۷ مهاجر (*) (رتبه چهاردهم در میزان مهاجرت در جهان)

[ویرایش] نرخ مرگ و میر کودکان (زیر ۷ سال)

کل: ۵۹٫۴ درصد (*)

• مذکر: ۶٫۹۴ درصد (*)
  

• مونث: ۵٫۲۹ درصد (*)
  

(*) = (در هر ۱۰۰۰ نفر)

[ویرایش] امید به زندگی

کل: ۷۹٫۶۸ سال

• مردها: ۷۶٫۷۵ سال
  

• زنها: ۸۱٫۸۲ سال

[ویرایش] نرخ فرزند برای هر زن

۱٫۲۸ فرزند برای هر زن ایتالیایی

[ویرایش] میزان گسترش ایدز در میان بزرگسالان

۰٫۵ درصد (*)

[ویرایش] افراد مبتلا به ایدز

۱۴۰٬۰۰۰ نفر (*)

• • (*) = (طبق آمار سال ۲۰۰۱)

[ویرایش] مرگ بر اثر ایدز

کمتر از ۱٬۰۰۰ نفر (*)

• • (طبق آمار سال ۲۰۰۳)

[ویرایش] گروه‌های قومی و نژادی

ایتالیایی. گروه‌های نژادی آلمانی،فرانسوی و ایتالیایی اسلاوتبار در شمال و ایتالیایی آلبانیایی‌تبار و ایتالیایی یونانی‌تبار نیز در جنوب هستند.

[ویرایش] مذاهب

حاکمیت و اکثریت با مسیحیت کاتولیک است ولی پروتستان‌ها، یهودی‌ها و مسلمانان (که اکثراً مهاجر هستند) نیز در این کشور زندگی می‌کنند.

[ویرایش] زبان‌ها

ایتالیایی زبان رسمی این کشور است.

• آلمانی: در بخش‌هایی از ایالت بولتزانو به دلیل هم‌مرزبودن با اتریش و آلمان مردم به این زبان آشنایی دارند.
• فرانسوی: در شمال غربی و در شهرستان وال داگوستا به دلیل هم مرز بودن با فرانسه مردم با این زبان آشنایی دارند.
• اسلوونیایی: در شهرهای تریست و گوریتزیا مردم به دلیل همسایگی با اسلوونی با این زبان آشنایی دارند.

• • شایان ذکر است که همین‌طور که در بعضی مناطق ایتالیا زبا‌ن‌های دیگر وجود دارند به همین شکل زبان ایتالیایی نیز در کشورهای همسایه وجود دارد. دو ایالت جنوبی سوئیس که هم مرز ایتالیا هستند زبان رسمیشان ایتالیایی است.

[ویرایش] سواد

تعریف: افراد بالای ۱۵ سال که می‌توانند بخوانند و بنویسند.

کل: ۹۸٫۶ درصد با سواد

• مردها: ۹۹ درصد
  

• زنها: ۹۸٫۳ درصد
  

[ویرایش] گردشگری

ایتالیا در مرکز دریای مدیترانه واقع شده است، ‌دریایی که تولد تمدن‌های بسیاری را بخود دیده است. ایتالیا دارای تاریخی غنی از تماس‌ها و تبادلاتی می‌‌باشد که بر مردم، اقتصاد و فرهنگش تأثیر گذاشته است.

فنیقی‌ها، ‌یونانی‌ها، ‌کارتاژها، ‌اعراب و نورمن‌ها از جمله مللی می‌‌باشند که در طول قرون با تأثیر گذاشتن بر فرهنگ محلی ایتالیا، باعث گردیده‌اند تا ایتالیا بطور فوق العاده‌ای غنی از آثار معماری و هنری می‌‌باشد.

بر اساس محاسبه‌ای که یونسکو انجام داده، بیش از نیمی از میراث فرهنگی جهان در کشور ایتالیا واقع شده است، کشوری کوچک که مساحتش فقط ۲۵/۰ ٪ از کل خشکی‌های جهان است.

نشانه‌های باقیمانده از گذشته،‌آثار هنری و تنوع فوق العاده طبیعت در شبه جزیره ایتالیا از جمله عوامل جذب توریست به این کشور می‌‌باشد که امروزه یکی از توریستی‌ترین کشورهای جهان بشمار می‌آید.

رم،فلورانس،ونیز و بسیاری شهرهای دیگر،از جمله مقصدهای هنری هستند که برنامه هر بازدید کننده‌ای از شبه جزیره ایتالیا را تشکیل می‌دهند. در کنار این شهرهای بزرگ و معروف، میراثهای فرهنگی پنهانی هم در شهرهایی با تاریخ هزار ساله وجود دارند که البته در مسیر اصلی بازدیدها قرار ندارند و علیرغم اینکه کمتر شناخته شده‌اند، اما به همان اندازه شهرهای هنری ایتالیا دارای جذابیت می‌‌باشند.

شناخت ایتالیا با بازدید از شهرهای معروف و موزه‌ها و میادین آن کافی نیست، بلکه برای نیل به این مهم،باید دنیای رنگارنگ به اصطلاح ایتالیای کوچک را که غنی از زیبایی‌های طبیعی و هنری بی حساب و صدها مرکز شهری کوچک و متوسط که برخی از آنها پایتخت‌های باستانی با آثاری اصیل و بی نظیر می‌‌باشند، نیز در نوردید.

برای تکمیل این شناخت البته باید شراب‌ها و غذاهای ایتالیا را هم تجربه کرد. غنا و تنوع رسوم و لهجه‌ها در هر گوشه از کشور به آسانی قابل تشخیص می‌‌باشد. غذاهای ایتالیایی آینده این تنوع است. بخاطر همین تنوع منطقه‌ای می‌‌باشد که ایتالیا تبدیل به یکی از اصلی‌ترین قطبهای توریسم بین المللی شده است. از جمله دیگر عواملی که در پیشرفت صنعت توریسم در این کشور زیبا نقش داشته‌اند ‌می‌توان به نزدیکی ایتالیا به کشورهای صنعتی مرکز و شمال غرب اروپا، وجود وسایل ارتباطی سریع و اقتصادی با دیگر قاره‌ها و سطح عالی امکانات پذیرش توریست که کمتر کشوری از آن برخوردار می‌‌باشد،‌ اشاره نمود.

هر ساله بطور میانگین حدود بیست میلیون گردشگر خارجی از ایتالیا بازدید می‌‌کنند و این رقم طبیعتا علاوه بر میلیونها ایتالیایی می‌‌باشد که کشورشان را برای گذراندن تعطیلاتشان انتخاب می‌کنند و البته در این انتخاب، تکیه بر سی و پنج هزار واحد اقامتی موجود در کشور که دارای تقریباً دو میلیون تخت می‌‌باشند، دارند.

توریسم در عمل یکی از مهم‌ترین منابع اقتصادی ایتالیا به شمار می‌رود که حدود ۵/۵٪ از تولید داخلی کشور را به خود اختصاص داده است و این به معنای آنست که از نظر ارزش بالاتر از کل تولید بخش کشاورزی قرار دارد.

[ویرایش] قوهٔ مقننه ایتالیا

مجلس نمایندگان ایتالیا: ۶۳۰ نفر

مجلس سنا ایتالیا: ۳۱۵ نفر

[ویرایش] ارتش

• نیروی زمینی: ۲۳۰٬۰۰۰ نفر

۱۲۲۰ دستگاه تانک

• نیروی هوایی: ۷۶٬۰۰۰ نفر

۴۴۹ فروند هواپیمای جنگی

• نیروی دریایی: ۴۸٬۰۰۰ نفر

۱ فروند ناو هواپیمابر، ۸ فروند زیردریایی، ۱ فروند ناو موشک انداز، ۳ فروند رزمناو، ۲۴ فروند ناوشکن

[ویرایش] پیوند به بیرون

[ویرایش] وب‌گاه‌های دولت ایتالیا

• وب‌گاه سفارت ایتالیا در تهران
  
• وب‌گاه دولت ایتالیا
  
• وب‌گاه ریاست جمهوری ایتالیا
  
• وب‌گاه مجلس سنای ایتالیا
  
• وب‌گاه مجلس نمایندگان ایتالیا
  
• دیوان عالی کشور ایتالیا
  
• اطلاعات در مورد قوه مجریه ایتالیا
  
• فانون اساسی ایتالیا
  
• اطلاعات دقیق در مورد وزارتخانه‌های ایتالیا
  

[ویرایش] وب‌گاه‌های گردشگری و اطلاعاتی

• وب‌گاه هواپیمایی دولتی ایتالیا
• وب‌گاه سازمان ملی گردشگری ایتالیا
  
• وب‌گاه بهتر سفر کردن
  
• برنامه ریزی و رزرو برای گذراندن تعطیلات در ایتالیا
  
• معرفی ایتالیا به صورت استان به استان
  
• راهنمای اطلاعات سفید
  
• راهنمای اطلاعات زرد
  
• وب‌گاه بهتر سفر کردن

[ویرایش] وب‌گاه‌های روزنامه‌های ایتالیایی

• روزنامه لا رپوبلیکا
  
• روزنامه کوری یره
  
• روزنامه لستمپا
  
• روزنامه ایتالیا اوججی (امروز ایتالیا)
  
• وب‌گاه it-aly.com (سیاههٔ مطالب مرتبط با ایتالیا)

[ویرایش] وب‌گاه‌های شبکه‌های تلویزیونی ایتالیا

• وب‌گاه تلویزیون دولتی ایتالیا
  
• وب‌گاه مدیا ست، کانال ۵
  
• وب‌گاه مدیا ست رت ۴
  
• وب‌گاه مدیا ست کانال ۱
  

[ویرایش] وبلاگهای پارسی زبان پیرامون ایتالیا و زبان ایتالیایی

• ایتالیا,ایتالیایی برای تو
  
• فرهنگ و کشور ایتالیا
  

[ویرایش] جستارهای وابسته

• برج پیزا
• فهرست ایالتهای ايتاليا
• فهرست شهرهای ايتاليا
• آثار تاريخی ايتاليا
• مشاهير ايتاليا
• فوتبال ايتاليا

[ویرایش] منابع

کتاب ۲۷ قرن تاریخ اروپا و ایتالیا
وب‌گاه‌های آورده شده در بخش پیوند به بیرون
وب‌گاه آژانس اطلاعاتی ایالات متحده
و.....

	کشورهای اتحادیه اروپا
آلمان | اتریش | اسپانیا | استونی | اسلوواکی | اسلوونی | ایتالیا | ایرلند | بلژیک | بلغارستان | بریتانیا | پرتغال | چک | دانمارک | رومانی | سوئد | فرانسه | فنلاند | قبرس | لاتویا | لهستان | لوکزامبورگ | لیتوانی | مالت | مجارستان | هلند | یونان

اعضای ناتو
بلژیک | بلغارستان | کانادا | جمهوری چک | دانمارک | استونی | فرانسه | آلمان | یونان | مجارستان | ایسلند | ایتالیا | لتونی | لوکزامبورگ | هلند | نروژ | لهستان | پرتغال | رومانی | اسلواکی | اسلونی | اسپانیا | ترکیه | بریتانیا | ایالات متحده آمریکا |