Rhys Brydydd

Oddi ar Wicipedia

Yr oedd Rhys Brydydd (fl. tua chanol y 15fed ganrif) yn fardd o Forgannwg.

Y mae'n bosibl mai brawd i Rys Brydydd oedd y bardd Gwilym Tew (fl. c.1460 - c.1480), yntau o Forgannwg, neu'n fab iddo. Roedd yn daid i'r bardd Lewys Morgannwg (fl. 1520 - 1625), athro barddol Gruffudd Hiraethog. Yn ôl ach Lewys yn llaw Gruffudd Hiraethog roedd Rhys Brydydd yn ddisgynydd i Einion ap Collwyn.

Dim ond pedair o gerddi Rhys sydd wedi goroesi. Mae dwy ohonyn' nhw'n gerddi crefyddol, sef mawl i Iesu a cherdd am bryder y bardd o flaen anisicrwydd y byd. Mae trydedd gerdd yn gywydd i ofyn cyfrwy gan noddwr anhysbys. Mae'r bedwerydd ar nodyn mwy bersonol ar y testun anghyffredin, unigryw efallai, i ofyn gwellhad oddi wrth frath neidr. Difyr yw'r disgrifiad o'r neidr a'i frathodd yn ei droed wrth iddo gerdded yn y bryniau:

llom dorch yn rhoi llam o dwyn,

llath unyd llywaeth wenwyn;

llethri a drysi a draidd,

lladrones gallodrennaidd.

[golygu] Llyfryddiaeth

• Eurys I. Rowlands (gol.), Gwaith Rhys Brydydd a Rhisiart ap Rhys (Caerdydd, 1976)

Beirdd yr Uchelwyr
Casnodyn | Wiliam Cynwal | Dafydd ap Gwilym | Dafydd ap Siencyn | Dafydd Gorlech | Deio ab Ieuan Du | Einion Offeiriad | Gronw Gyriog | Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan | Gruffudd ap Dafydd ap Tudur | Gruffudd ap Tudur Goch | Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed | Gruffudd Hiraethog | Guto'r Glyn | Gwerful Fychan | Gwilym Ddu o Arfon | Gwilym Tew | Huw Ceiriog | Hywel Cilan | Hywel Ystorm | Ieuan Brydydd Hir | Iolo Goch | Iorwerth ab y Cyriog | Ithel Ddu | Lewys Glyn Cothi | Lewys Morgannwg | Llywarch Bentwrch | Llywelyn Goch ap Meurig Hen | Llywelyn Siôn | Mab Clochyddyn | Prydydd Breuan | Tomos Prys | Siôn Phylip | Siôn Tudur | Robert ab Ifan | Robin Ddu ap Siencyn | Rhisierdyn | Rhisiart ap Rhys | Rhys ap Dafydd ab Einion | Rhys Brydydd | Rhys Goch Eryri | Sefnyn | Simwnt Fychan | Siôn Cent | Tudur Aled | Tudur ap Gwyn Hagr | Yr Ustus Llwyd