Józef Beck
Z Wikipedii
Józef Beck Ur. 4 października 1894 w Warszawie Zm. 5 czerwca 1944 w Stăneşti (Rumunia) |
|
Minister Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej | |
Okres urzędowania | od 2 listopada 1932 do 30 września 1939 |
Poprzednik | August Zaleski |
Następca | August Zaleski |
Wiceminister Spraw Zagranicznych RP | |
Okres urzędowania | od 4 grudnia 1930 do 2 listopada 1932 |
Poprzednik | - |
Następca | Jan Szembek |
Wicepremier Rządu RP | |
Okres urzędowania | od 25 sierpnia 1930 do 4 grudnia 1930 |
Poprzednik | - |
Następca | Bronisław Pieracki |
Józef Beck (ur. 4 października 1894 w Warszawie, zm. 5 czerwca 1944 w Stăneşti w Rumunii), polski polityk, dyplomata, wojskowy (pułkownik dyplomowany), bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego.
Uczył się w V Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie, studiował na Politechnice Lwowskiej i w Akademii Eksportowej w Wiedniu.
Józef Beck był członkiem POW, w latach 1914-1917 żołnierzem Legionów Polskich i adiutantem Józefa Piłsudskiego. 1922-1923 – attaché wojskowy RP w Paryżu i Brukseli.
W 1926 W czasie zamachu majowego opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego.
W latach 1926-1930 był szefem gabinetu ministra spraw wojskowych, od 25 sierpnia do 4 grudnia 1930 – wicepremierem w rządzie Józefa Piłsudskiego, a następnie (do 1932) – wiceministrem spraw zagranicznych. 2 listopada 1932 objął stanowisko ministra spraw zagranicznych i samodzielnie kierował polską polityką zagraniczną aż do wybuchu II wojny światowej.
Starał się zachowywać równowagę w stosunkach między sąsiadami: ZSRR i Niemcami. Przyczynił się do podpisania 25 lipca 1932 w Moskwie układu o nieagresji ze Związkiem Radzieckim (przez Stanisława Patka i Nikołaja Krestinskiego), a 26 stycznia 1934 w Berlinie – z Niemcami (przez Józefa Lipskiego i Konstantina von Neuratha). Był oskarżany o prowadzenie polityki proniemieckiej i antyfrancuskiej. Spowodował włączenie do Polski terytorium Zaolzia tuż przed aneksją Czechosłowacji przez Niemcy. Wkrótce, jesienią 1938 – wiosną 1939 zdecydowanie przeciwstawił się żądaniom niemieckim w sprawie Gdańska i eksterytorialnej autostrady przez polskie Pomorze do Prus Wschodnich, w zamian za udział Polski w pakcie antykominternowskim oraz przedłużeniu paktu o nieagresji z Niemcami z 10 do 25 lat.
Dał temu wyraz w słynnej mowie sejmowej z 5 maja 1939 (fragment):
- Słyszę żądanie aneksji Gdańska do Rzeszy, z chwilą, kiedy na naszą propozycję, złożoną dn. 26 marca wspólnego gwarantowania istnienia i praw Wolnego Miasta nie otrzymuję odpowiedzi, a natomiast dowiaduje się następnie, że została ona uznana za odrzucenie rokowań – to muszę sobie postawić pytanie, o co właściwie chodzi? Czy o swobodę ludności niemieckiej Gdańska, która nie jest zagrożona, czy o sprawy prestiżowe, czy też o odepchnięcie Polski od Bałtyku, od którego Polska odepchnąć się nie da! (...)Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata, ma swoją cenę wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor.
Doprowadził do zawarcia w 1939 sojuszu z Wielką Brytanią.
Po agresji sowieckiej na Polskę, w nocy z 17 na 18 września 1939 ewakuował się wraz z rządem do Rumunii, gdzie został internowany. w Bukareszcie powiedział, że do najbardziej odpowiedzialnych za tragedię Polski należy Watykan. "Zbyt późno zrozumiałem, że prowadziliśmy politykę zagraniczną służącą jedynie egoistycznym celom Kościoła katolickiego." Generał Władysław Sikorski pod wpływem otoczenia (Stanisław Kot) uniemożliwił jego wyjazd na Zachód ( pomimo wydanej wizy angielskiej). W Rumunii napisał tom pamiętników "Ostatni raport". Zmarł w Stăneşti 5 czerwca 1944. Pochował go węgierski pastor ewangelicko-reformowany, gdyż zmarły był tego wyznania.
W maju 1991 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na cmentarzu na Powązkach. Odznaczony m.in. Orderem Orła Białego i Krzyżem Orderu Virtuti Militari.
[edytuj] Bibliografia, Linki zewnętrzne
- Józef Beck Ostatni Raport, Warszawa 1987 , ISBN 8306015673
- Diariusz i teki Jana Szembeka 1934 - 1939, t. 1 - 4, London 1964 - 1972
- Przemówienie ministra Becka w sejmie 5.05.1939
Zobacz też:
Leon Wasilewski • Ignacy Jan Paderewski • Władysław Wróblewski • Stanisław Patek • Eustachy Sapieha • Jan Dąbski •
Konstanty Skirmunt • Gabriel Narutowicz • Aleksander Skrzyński • Marian Seyda • Roman Dmowski • Karol Bertoni • Maurycy Zamoyski •
Aleksander Skrzyński • Kajetan Dzierżykraj-Morawski • August Zaleski • Józef Beck
Kategorie: Politycy sanacji • Kawalerowie Orderu Orła Białego • Kawalerowie Orderu Virtuti Militari • Oficerowie II Rzeczypospolitej • Dyplomaci II RP • Ludzie związani z Krakowem • Ludzie związani ze Lwowem • Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego • Ministrowie spraw zagranicznych II RP • Polscy ewangelicy reformowani • Zmarli w 1944 • Urodzeni w 1894