Linux

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Portal Linux

Ten artykuł dotyczy systemu operacyjnego Linux, GNU/Linux i powiązanych tematów. Zobacz też: Informacje o jądrze Linuksa.

Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem GNU/Linux. (dyskusja)

Linux - rodzina systemów operacyjnych dla komputerów, używająca jądra Linux. Kompletny system operacyjny zawierający narzędzia i biblioteki GNU jest często nazywany GNU/Linux

Pingwin Tux - maskotka Linuksa narysowana przez Larry'ego Ewinga

Spis treści

1 Historia rozwoju
2 Etymologia nazwy
- 2.1 Nazwa Linux w języku polskim
- 2.2 Linux a GNU/Linux
3 Zastosowanie
4 Oprogramowanie
5 Kwestie prawne
6 Zobacz też
7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia rozwoju

Linus Torvalds, twórca jądra Linuksa

Linux zaczął powstawać w 1991 roku, kiedy to fiński programista, Linus Torvalds stworzył jądro nowego systemu operacyjnego przeznaczonego do pracy z procesorami rodziny 80386 firmy Intel.

Informacje o systemie, opublikowane przez Torvaldsa na internetowej grupie dyskusyjnej, spotkały się z dużym zainteresowaniem i wkrótce przy rozwoju systemu pracowała już grupa ludzi. Znacznie przyspieszyło to jego rozwój – otrzymał on później nazwę "Linux". Im bardziej system ten stawał się popularny, tym więcej ludzi wspierało jego rozwój. Proces ten trwa do dziś, a liczbę użytkowników różnych dystrybucji Linuksa szacuje się obecnie na wiele milionów na całym świecie.

Kolejne wersje jądra systemu Linux przynosiły zmiany i wiele nowości, które szczegółowo opisano w artykule Linux (jądro).

[edytuj] Etymologia nazwy

Sama nazwa pochodzi ze zbitki słów Linus (będącego imieniem twórcy) i Unix (Linus' Unix). Nie przyjęła się proponowana przez Torvaldsa nazwa Freax. Nazwa "Linux" informuje także o tym, że nie jest to system Unix: Linux Is Not UNIX.

Jakkolwiek teoria ta wydaje się prawdopodobna -> Freax = (free+freak+[uni]X), to jednak pewne inne źródła twierdzą, iż nazwa LINUX pochodzi po prostu od połączenia słów: Linus i Minix lub Linus i Unix. Ten dylemat może chyba wyjaśnić tylko sam Linus...

[edytuj] Nazwa Linux w języku polskim

Rada Języka Polskiego zaleca następującą pisownię nazwy "Linux" przy odmianie przez przypadki M: Linux, D: Linuksa, C: Linuksowi, B: Linuksa, N: Linuksem, Msc: Linuksie, W: Linuksie!

Zdania na ten temat są jednak podzielone nawet wśród językoznawców (zob. Poradnia językowa PWN: x czy ks przed końcówką?); zgoda panuje jedynie co do tego, by w miejscowniku pisać "Linuksie".

[edytuj] Linux a GNU/Linux

Część osób preferuje nazwę "GNU/Linux" zamiast samego "Linux". Ta pierwsza jest promowana przez Free Software Foundation i Projekt GNU, aby podkreślić duży wkład projektu GNU w większości dystrybucji. Więcej informacji w haśle GNU/Linux.

[edytuj] Zastosowanie

Linux przede wszystkim stosowany jest na systemach serwerowych (serwery WWW, FTP, e-mail, bazy danych i inne), jako zapory sieciowe (firewall), router, a także w systemach osadzonych oraz w niektórych odtwarzaczach DVD i tunerach dvb.

Ze względu na powstanie i rozwój dystrybucji o łatwej instalacji, graficznym wyglądzie i bogactwie wydajnego oprogramowania Linux znajduje szerokie zastosowanie na rynku biurowym i domowym. Rządy kilku państw europejskich prowadzą wdrożenia Linuksa na komputerach administracji państwowej. Ponadto z Linuksa korzystają agencje wywiadowcze, kontrwywiad i wojsko, ze względu na bezpieczeństwo, stabilność oraz możliwość audytu oraz modyfikacji kodu (dostępność kodu źródłowego). Niezawodność tego systemu została doceniona przez niektóre banki i instytucje finansowe korzystające z Linuksa (np. system notowań Wall Street oparty jest na tym systemie operacyjnym). Linux jest używany w większości superkomputerów z listy TOP500. Również aparatura medyczna np. Tomografy Komputerowe firmy GE korzystają z systemu operacyjnego Linux. Popularne "Access Pointy" do dystrybucji sygnału WiFi również opierają się na uproszczonym jądrze Linuksa i procesorach ARM, coraz częściej również słyszy się o telefonach komórkowych z tym systemem na pokładzie.

Zrzut ekranu z dystrybucji Mandriva Linux

[edytuj] Oprogramowanie

Komponenty typowego systemu rozprowadzane są zazwyczaj w formie gotowych pakietów binarnych dla danej dystrybucji (np. RPM, DEB i TGZ) lub jako pakiety źródłowe z opcjonalnymi poprawkami (np. tar.bz2, tar.gz, SRPM), które należy przed użyciem skompilować. W niektórych dystrybucjach (np. Gentoo) proces kompilacji jest wysoce zautomatyzowany.

[edytuj] Kwestie prawne

Oprogramowanie dla Linuksa jest najczęściej otwarte i wolne. Duża część kodu typowej dystrybucji jest objęta takimi licencjami jak GPL, LGPL, BSD i podobnymi.

Linux jest zastrzeżonym znakiem towarowym należącym do Linusa Torvaldsa.