Mieczysław Rakowski
Z Wikipedii
Mieczysław Franciszek Rakowski ur. 1 grudnia 1926 w Kowalewku |
|
![]() |
|
Premier Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej | |
Okres urzędowania | od 27 września 1988 do 1 sierpnia 1989 |
Partia polityczna | Polska Zjednoczona Partia Robotnicza |
Poprzednik | Zbigniew Messner |
Następca | Czesław Kiszczak |
I Sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej | |
Okres urzędowania | od 29 lipca 1989 do 29 stycznia 1990 |
Poprzednik | Wojciech Jaruzelski |
Następca | (likwidacja PZPR) |
Mieczysław Franciszek Rakowski (ur. 1 grudnia 1926 w Kowalewku). Działacz społeczny i polityczny, premier PRL w latach 1988-1989 i sekretarz PZPR. Zawodowo historyk i dziennikarz.
Mieczysław Rakowski pochodzi z Wielkopolski. W okresie okupacji niemieckiej pracował w Poznaniu jako robotnik w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego.
Po zakończeniu wojny studiował w Instytucie Nauk Społecznych w Warszawie (studia ukończył w 1955 roku). W 1956 doktoryzował się z nauk historycznych na tymże uniwersytecie.
1945-49 oficer Ludowego Wojska Polskiego. Pracownik polityczny KC PZPR w Warszawie w latach 1949-57 (z przerwami na naukę). Po likwidacji przez władze pisma "Po Prostu", i wprowadzeniu na rynek - mającej być mniej krytyczną wobec władz "Polityki" - 1957-82 został mianowany zastępcą, a później redaktorem naczelnym tego pisma, z którego uczynił jeden z najważniejszych w Europie tzw. tygodników opinii. Działał w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich (od 1951) - prezes Zarządu Głównego 1958-61.
Już od wczesnej młodości Rakowski zaangażował się w działalność partyjną. Od 1946 członek PPR, działacz PZPR od początku jej istnienia (1948). Karierę polityczną na szerszą skalę zaczął jednak robić w okresie urzędowania Edwarda Gierka, którego stał się później zagorzałym krytykiem. Od 1972 roku poseł na Sejm PRL (do 1989). W 1975 roku został członkiem KC PZPR.
W 1981 roku pożegnał się z pracą dziennikarską i na prośbę generała Jaruzelskiego objął funkcję wicepremiera w rządzie PRL; z funkcji redaktora naczelnego "Polityki" zrezygnował definitywnie w 1982. Równolegle piastował stanowisko przewodniczącego Komisji Rady Ministrów ds. Dialogu ze Związkami Zawodowymi (1981-1985) i członka Narodowej Rady Kultury (1983-1990). Od 1982 członek Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL.
W 1985 roku wraz z generałem Jaruzelskim musiał pożegnać się z działalnością rządową (nie był popularny wśród tzw. betonu partyjnego). Zaczął piastować mało istotne stanowisko wicemarszałka Sejmu, które opuścił na prośbę Jaruzelskiego w 1988. Zastąpił wówczas Zbigniewa Messnera w roli premiera PRL.
Za kadencji Rakowskiego rozpoczęły się wreszcie istotne reformy gospodarcze, których wprowadzenie nie powiodło się Jaruzelskiemu i Messnerowi. Uchwalono korzystną dla drobnych przedsiębiorców ustawę o działalności gospodarczej, rozpoczęto też komercjalizację niektórych przedsiębiorstw. Duże kontrowersje wzbudziła jednak decyzja Rakowskiego o zamknięciu Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Dopatrywano się w tym zemsty za postawę robotników gdańskich w latach 1980-1981.
Za premierostwa Rakowskiego ruszyły też reformy polityczne. Rozpoczęły się obrady w Magdalence zakończone podpisaniem porozumień tzw. Okrągłego Stołu, które wyznaczyły m.in. termin częściowo wolnych wyborów na 4 czerwca 1989.
W wyniku głosowania Rakowski znalazł się poza Sejmem, co było powodem dymisji jego rządu. Na odchodne wydał decyzję o urynkowieniu cen, która wzbudziła znaczną niechęć w społeczeństwie.
W lipcu 1989 roku po odejściu Jaruzelskiego z partii Rakowski objął - jak się okazało, na krótko - funkcję szefa PZPR. Doprowadził jednak do jej rozwiązania w styczniu 1990 roku i przekształcenia w SdRP, której został szeregowym członkiem.
Od 1990 do 1993 roku przeciwko Rakowskiemu był postawiony zarzut przestępstwa dewizowego, związany z tzw. moskiewską pożyczką. Postępowanie zostało umorzone po dojściu do władzy SLD w 1993 roku.
Od tego czasu Rakowski wycofał się z czynnego życia politycznego, bierze jednak udział w debatach publicznych (jest redaktorem pisma "Dziś", pisuje do "Trybuny" i "Gazety Wyborczej"), wydaje pamiętniki. Ostatnio nazwisko Rakowskiego pojawiło się w kontekście wyborów do Parlamentu Europejskiego. Sam zainteresowany zaprzeczył jednak pogłoskom o swym kandydowaniu.
Od wakacji 2003 Rakowski prowadził swój własny talk-show w stacji "TVP 3", do którego zapraszał znane postaci z okresu PRL. W roku 2004 program przestał się ukazywać.
Był członkiem komitetu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza w wyborach prezydenckich w Polsce 2005.
Prywatnie jest mężem aktorki Elżbiety Kępińskiej. Wcześniej był mężem skrzypaczki Wandy Wiłkomirskiej.
Autor książek: "SDP w okresie powojennym 1949-54" (1960), "Ameryka wielopiętrowa" (1964), "Przesilenie grudniowe" (1981), "Rzeczpospolita na progu lat osiemdziesiątych" (1981), "Partnerstwo" (1982), "Jak to się stało" (1991), "Zanim stanę przed Trybunałem" (1992), "Do M.F. Rakowskiego pisali. Lata-listy-ludzie" (1993), "Dzienniki polityczne" (1998-2005, dziesięć tomów obejmujących lata 1958-1990).
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Bolesław Bierut | Edward Ochab | Władysław Gomułka | Edward Gierek | Stanisław Kania | Wojciech Jaruzelski | Mieczysław Rakowski
Edward Osóbka-Morawski | Józef Cyrankiewicz | Bolesław Bierut | Józef Cyrankiewicz | Piotr Jaroszewicz | Edward Babiuch | Józef Pińkowski | Wojciech Jaruzelski | Zbigniew Messner | Mieczysław Rakowski | Czesław Kiszczak | Tadeusz Mazowiecki