Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

(ros.) Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика


(o fladze)	(o godle)

Dewiza: Пролетарии всех стран, соединяйтесь! (Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!)

Język urzędowy

rosyjski¹

Stolica

Moskwa

Kraj

ZSRR

Głowa państwa

Przewodniczący Prezydium
Rady Najwyższej (ostatni) Borys Jelcyn

Powierzchnia
- całkowita

17 075 200 (1 miejsce wśród republik ZSRR)

Liczba ludności
- ogółem (1991)
- gęstość zalud.

7. na świecie
147 386 000
8,6/km²

Waluta

rubel (рубель)

Strefa czasowa

UTC + 3 do +11

Hymn

brak

Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka (zwana też Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Sowiecką) - największa powierzchniowo i ludnościowo z 15 republik dawnego Związku Radzieckiego

Rosja Sowiecka powstała jako państwo w 1917 roku i potwierdzenie swego istnienia uzyskała poprzez konstytucję z 1918 roku. W wyniku porozumienia z 30 grudnia 1922 stała się jedną z czterech części składowych ZSRR i pozostała nią aż do rozwiązania Związku umową z 8 grudnia 1991 roku. Formalnym szefem państwa było Prezydium Rady Najwyższej RFSRR, a funkcję szefa rządu pełnił przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych RFSRR (do 1946 roku), a później przewodniczący Rady Ministrów RFSRR. Faktyczna władza byłą skupiona w rękach sekretarza generalnego RKP(b), WKP(b) i KPZR.

Stolicą RFSRR był przez parę miesięcy Piotrogród, w 1918 roku przeniesiono ją do Moskwy. W grudniu 1991 roku RFSRR przekształciła się w Federację Rosyjską, która zachowała nie tylko ciągłość prawną z Rosją sowiecką, ale i całym ZSRR (przyładem tego jest chociażby stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ czy własność obiektów dyplomatycznych).

[edytuj] Terytorium

Republika objęła ziemie dawnego Imperium carskiego, za wyjątkiem terenów, które uzyskały niepodległość i tym samym niezależność od Rosji (Polska, Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia), przyłączone zostały do innych państw (Besarabia) lub innych republik ZSRR (Ukraina, Białoruś, Transkaukazja). Narodom mieszkającym na terenie republiki przyznano autonomię, w zależności od liczebności grupy był to status: republiki, obwodu, okręgu lub rejonu. Autonomię otrzymali m.in. mieszkańcy Karelii (Karelska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka, KASRR), Tatarzy z Kazania i Krymu, Czerkiesi, Czeczeni, Dagestańczycy i Kałmucy.

W latach 1924, 1926 i 1929 sukcesywnie odłączano od RFSRR ziemie białoruskie, wcielone w skład Rosji w 1920 roku. Były to obszary guberni witebskiej, mohylewskiej oraz części smoleńskiej. Rosja utraciła wówczas tak ważne miasta jak Połock, Witebsk, Homel i Mohylew. Nie doszły do skutku plany Stalina ponownego włączenia Połocka do RFSRR po II wojnie światowej.

W 1924 roku na terenie RFSRR utworzono Turkiestańską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką (TASRR), która obejmowała ziemie zamieszkane przez muzułmanów pochodzenia tureckiego, a więc m.in. dawne chanaty Buchary i Chiwy, jak również Kazachstan. Stopniowo, aż do 1936 roku ziemie te odpadały od RFSRR i przyznawano im status niezależnych republik w ramach ZSRR. Do 1936 roku utworzono 5 takich tworów terytorialnych: Turkmenistan, Tadżykistan, Uzbekistan, Kirgistan i Kazachstan.

W 1940 roku, po aneksji znacznej części wschodniej Finlandii, w Petrozawodzku powołano do życia kolejną, 12 republikę radziecką: Karelofińską SRR. Tym samym od Rosji na 16 lat odpadła Karelia, którą wcielono do RFSRR z powrotem w 1956 roku, tym razem wraz z miastem Wyborg, które do 1940 roku było częścią Finlandii. Po 1945 roku w skład RFSRR wszedł też jedyny fiński port na Morzu Barentsa, Pieczenga (Petsamo).

Po zwycięstwie nad Niemcami w 1945 roku do ZSRR przyłączono połnocną część Prus Wschodnich, z których utworzono Obwód kaliningradzki wchodzący w skład RFSRR. Jego stolicą stał się Królewiec, którego nazwę zmieniono wkrótce na Kaliningrad. Nie zrealizowano natomiast planów Stalina, by włączyć do RFSRR Kłajpedę, która pozostała przy LSRR.

Po 1945 RFSRR wzbogaciła się także o niektóre okręgi Łotwy i Estonii, oderwane od tych państw decyzją Rady Najwyższej. Chodziło wówczas o ziemie wokół miasteczka Pytałowo na Łotwie, oraz tereny wokół Narwy (Iwangorod) w Estonii, zamieszkane w większości przez ludność prawosławną.

W 1954 roku od Rosji odpadł Krym, przekazany przez Chruszczowa Ukraińskiej SRR, jako symbol jedności Rosji i Ukrainy w 300-letnią rocznicę ugody perejasławskiej.

Po 1955 roku zmiany terytorium RFSRR w szerszym zakresie nie były dokonywane. Doszło jedynie do niewielkich lokalnych korekt granicznych.