Z Wikipedii

Jednostka monetarna - nazwa pieniądza (waluty) obowiązującego w danym państwie.

Współcześnie w prawie wszystkich państwach świata istnieje tylko jedna podstawowa jednostka monetarna oraz jakaś jednostka mniejsza (prawie zawsze jest to jedna setna, rzadko tysięczna, inne stosunki praktycznie się nie zdarzają), a wszystkie banknoty i monety są "okrągłymi" wielokrotnościami tych jednostek – 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 (czasem występują też "półokrągłe" 3, 15, 25) itd.

W dawnych czasach jednak często w obiegu było nawet do kilkudziesięciu różnych jednostek monetarnych, o dowolnych przelicznikach.

... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ...

Używane zamiennie z pojęciem pieniądz. Jednak nazwę waluta stosuje się przede wszystkim w kontekście wymiany międzynarodowej. Waluta jest wtedy środkiem rozliczeniowym (czyli miernikiem wartości) oraz środkiem regulowania płatności (należności i zobowiązań) w transakcjach międzynarodowych.

O walucie krajowej mówimy, gdy mamy na myśli jednostkę monetarną danego kraju (ale tylko taką, która występuje na rynku międzynarodowym). Walutę zagraniczną rozumiemy natomiast jako zagraniczny środek płatniczy, środki i instrumenty monetarne używane do dokonywania płatności i transferów pieniężnych z jednego obszaru walutowego do drugiego. Do waluty zagranicznej zalicza się zagraniczne monety, banknoty, depozyty w bankach zagranicznych oraz inne zagraniczne płynne, krótkookresowe roszczenia finansowe.

Aby jednostka monetarna danego kraju stała się walutą, musi być wymienialna na inne waluty (zobacz: wymienialność waluty).

O tym jaki jest stosunek wymiany waluty zagranicznej na walutę krajową informuje kurs walutowy.

Spośród obecnie istniejących walut największe znaczenie mają: dolar amerykański, euro, frank szwajcarski, funt brytyjski oraz jen japoński.

Spis treści 1 Jednostki monetarne państw świata 1.1 Europa: 1.2 Azja: 1.3 Afryka 1.4 Ameryka 2 Waluty nieoficjalne lub obecnie nieużywane 3 Tabele walut 3.1 Waluty Azji 3.2 Waluty Ameryk 3.3 Waluty Afryki 3.4 Waluty Australii i Oceanii

[edytuj] Jednostki monetarne państw świata

[edytuj] Europa:

(kursywą oznaczone jednostki monetarne państw Unii Europejskiej przed wprowadzeniem euro oraz dawne waluty innych państw przed ostatnią zmianą)

• Albania - 1 lek = 100 qindarek (ALL)
• Andora - 1 diner = 100 centymów, 1 euro = 100 centów (1 frank francuski = 100 centymów, 1 peseta hiszpańska = 100 centymów)
• Austria - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 szyling austriacki = 100 groszy) (ATS)
• Belgia - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank belgijski = 100 centymów) (BEF)
• Białoruś - 1 rubel = 100 kopiejek (BYR)
• Bośnia i Hercegowina - marka zamienna = 100 fenigów (BAM)
• Bułgaria - 1 lew = 100 stotinek (BGN)
• Chorwacja - 1 kuna = 100 lip (HRK)
• Czarnogóra - 1 euro = 100 centów (EUR)
• Czechy - 1 korona czeska = 100 halerzy (CZK)
• Dania - 1 korona duńska = 100 øre (DKK)
• Estonia - 1 korona estońska = 100 senti (EEK)
• Finlandia - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 marka fińska = 100 penni) (FIM)
• Francja - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank francuski = 100 centymów) (FRF)
• Grecja - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 drachma = 100 lepta) (GRD)
• Hiszpania - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 peseta = 100 centimos) (ESP)
• Holandia - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 gulden floren = 100 centów) (NLG)
• Irlandia - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 funt irlandzki = 100 pensów) (IEP)
• Islandia - 1 korona islandzka = 100 aurar (ISK)
• Liechtenstein - 1 frank szwajcarski = 100 centymów (CHF)
• Litwa - 1 lit = 100 centów (LTL)
• Luksemburg - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank luksemburski = 100 centymów) (LUF)
• Łotwa - 1 łat = 100 santimów (LVL)
• Macedonia - 1 denar macedoński = 100 deni (MKD)
• Malta - 1 lira maltańska = 100 centów (MTL)
• Mołdawia - 1 lej mołdawski = 100 bani (MDL)
• Monako - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank francuski = 100 centymów) (FRF)
• Niemcy - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 marka niemiecka = 100 fenigów) (DEM)
• Norwegia - 1 korona norweska = 100 øre (NOK)
• Polska - 1 złoty = 100 groszy (PLN) - dawniej PLZ
• Portugalia - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 escudo portugalskie = 100 centavos) (PTE)
• Rosja - 1 rubel = 100 kopiejek (RUB)
• Rumunia - 1 lej = 100 bani (RON)
• San Marino - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lir włoski = 100 centesimów) (ITL)
• Serbia - 1 dinar serbski = 100 para (CSD)
• Słowacja - 1 korona słowacka = 100 halerzy (SKK)
• Słowenia - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 tolar = 100 stotinov) (SIT)
• Szwajcaria - 1 frank szwajcarski = 100 rappów (centymów) (CHF)
• Szwecja - 1 korona szwedzka = 100 öre (SEK)
• Ukraina - 1 hrywna = 100 kopiejek (UAH) (do 1996 karbowaniec)
• Watykan - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lir włoski = 100 centesimów) (ITL)
• Węgry - 1 forint = 100 fillerów (HUF)
• Wielka Brytania - 1 funt szterling = 100 pensów (GBP)
• Włochy - 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lir włoski = 100 centesimów) (ITL)

[edytuj] Azja:

(kursywą oznaczono dawną walutę)

• Afganistan - 1 afgani = 100 pul (AFN)
• Arabia Saudyjska - 1 rial saudyjski = 100 halali (SAR)
• Armenia - 1 dram = 100 luma (AMD)
• Azerbejdżan - 1 manat = 100 kapików (AZM)
• Bahrajn - 1 dinar Bahrajnu = 1000 filów (BHD)
• Bangladesz - 1 taka bengalska = 100 pajsa (paisa) (BDT)
• Bhutan - 1 ngultrum = 100 czetrum (BTN)
• Birma - 1 kiat = 100 pia (MMK)
• Brunei - 1 dolar Brunei = 100 centów (BND)
• Chiny - 1 juan = 10 jiao = 100 fenów (CNY)
• Cypr - 1 funt cypryjski = 100 centów = 1000 milów(CYP), 1 nowa lira turecka = 100 guruszy (TRY)
• Filipiny - 1 peso filipińskie = 100 centavos (PHP)
• Gruzja - 1 lari = 100 tetri (GEL)
• Indie - 1 rupia indyjska = 100 pajs (paisa) (INR)
• Indonezja - 1 rupia indonezyjska = 100 senów (IDR)
• Irak - 1 dinar iracki = 1000 filów (IQD)
• Iran - 1 rial = 100 dinarów (IRR)
• Izrael - 1 szekel = 100 agorot (ILS)
• Japonia - jen (JPY) (1 jen = 100 sen = 1000 rinów) (JPY)
• Jemen - 1 dinar jemeński = 26 riali (YER)
• Jordania - 1 dinar jordański = 1000 filów (JOD)
• Kambodża - 1 riel = 100 senów (KHR)
• Katar - 1 rial Kataru = 100 dirhamów (QAR)
• Kazachstan - 1 tenge = 100 tyin (KZT)
• Kirgistan - 1 som = 100 tyin (KGS)
• Korea Południowa - 1 won = 100 dzon (KRW)
• Korea Północna - 1 won = 100 junów (KPW)
• Kuwejt - 1 dinar kuwejcki = 1000 filów (KWD)
• Laos - 1 kip = 100 at (LAK)
• Liban - 1 funt libański = 100 piastrów (LBP)
• Malediwy - 1 rupia malediwska = 100 laria (MVR)
• Malezja - 1 ringgit = 100 senów (MYR)
• Mongolia - 1 tugrik = 100 mongów (MNT)
• Nepal - 1 rupia nepalska = 100 pajs (paisa) (NPR)
• Oman - 1 rial = 100 baiza (OMR)
• Pakistan - 1 rupia pakistańska = 100 pajs (paisa) (PKR)
• Singapur - 1 dolar singapurski = 100 centów (SGD)
• Sri Lanka - 1 rupia lankijska = 100 centów (LKR)
• Syria - 1 funt syryjski = 100 piastrów (SYP)
• Tadżykistan - 1 somoni = 100 diramów (TJS)
• Tajlandia - 1 baht = 100 satangów (THB)
• Republika Chińska (Tajwan) - 1 dolar tajwański = 100 centów (TWD)
• Timor Wschodni - 1 dolar amerykański = 100 centów (USD)
• Turcja - 1 nowa lira turecka = 100 guruszy (TRY)
• Turkmenistan - 1 manat turkmeński = 100 tenge (TMM)
• Uzbekistan - 1 sum (UZS)
• Wietnam - 1 dong = 10 hao = 100 xu (VND)
• Zjednoczone Emiraty Arabskie - 1 dirham = 100 filów (AED)

[edytuj] Afryka

• Algieria - 1 dinar algierski = 100 centymów (DZD)
• Angola - 1 kwanza = 100 lwei (AOA)
• Benin - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Botswana - 1 pula = 100 tebe (BWP)
• Burkina Faso - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Burundi - 1 frank burundyjski = 100 centymów (BIF)
• Czad - 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Demokratyczna Republika Konga - 1 frank kongijski = 100 centymów (CDF)
• Dżibuti - 1 frank Dżibuti = 100 centymów (DJF)
• Egipt - 1 funt egipski = 100 piastrów = 1000 milimów (EGP)
• Erytrea - 1 nakfa (ERN)
• Etiopia - 1 birr = 100 centów (ETB)
• Gabon - 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Gambia - 1 dalasi = 100 butut (GMD)
• Ghana - 1 cedi = 100 pesewa (GHC)
• Gwinea Równikowa - 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Gwinea - 1 frank gwinejski = 100 centymów (GNF)
• Gwinea Bissau - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Kamerun - 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Kenia - 1 szyling kenijski = 100 centymów (KES)
• Komory - 1 frank CFA = 100 centymów (KMF)
• Kongo - 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Lesotho - 1 loti = 100 lisente (LSL)
• Liberia - 1 dolar liberyjski = 100 centów (LRD)
• Libia - 1 dinar libijski = 1000 dirhamów (LYD)
• Madagaskar - 1 frank malgaski = 100 centymów (MGA)
• Malawi - 1 kwacha = 100 tambala (MWK)
• Mali - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Maroko - 1 dirham = 100 franków (MAD)
• Mauretania - 1 ouguiya = 5 khoum (MRO)
• Mauritius - 1 rupia Mauritiusa = 100 centów (MUR)
• Mozambik - 1 metical = 100 centavos (MZM)
• Namibia - 1 dolar namibijski = 100 centów (NAD)
• Niger - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Nigeria - 1 naira = 100 kobo (NGN)
• Republika Południowej Afryki - 1 rand = 100 centów (ZAR)
• Republika Środkowoafrykańska - 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Republika Zielonego Przylądka - 1 escudo = 100 centavos (CVE)
• Rwanda - 1 frank rwandyjski = 100 centymów (RWF)
• Senegal - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Seszele - 1 rupia seszelska = 100 centów (SCR)
• Sierra Leone - 1 leone = 100 centów (SLL)
• Somalia - 1 szyling somalijski = 100 centów (SOS)
• Suazi - 1 lilangeni = 100 centów (SZL)
• Sudan - 1 funt sudański = 100 piastrów = 1000 milimów (SDD)
• Tanzania - 1 szyling Tanzanii = 100 centymów (TZS)
• Togo - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Tunezja - 1 dinar tunezyjski = 1000 milimów (TND)
• Uganda - 1 szyling ugandyjski = 100 centów (UGX)
• Wybrzeże Kości Słoniowej - 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Wyspy Świętego Tomasza i Książęca - 1 dobra (waluta) = 100 centavos (STD)
• Zambia - 1 kwacha = 100 ngwee (ZMK)
• Zimbabwe - 1 dolar Zimbabwe = 100 centów (ZWD)

[edytuj] Ameryka

• Antigua i Barbuda - 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Argentyna - 1 peso argentyńskie = 100 centavos (ARS)
• Bahamy - 1 dolar bahamski = 100 centów (BSD)
• Barbados - 1 dolar Barbadosu = 100 centów (BBD)
• Belize - 1 dolar Belize = 100 centów (BZD)
• Boliwia - 1 boliviano (peso boliwijskie) = 100 centavos (BOB)
• Brazylia - 1 real = 100 centavos (BRL)
• Chile - 1 peso chilijskie = 100 centavos (CLP) (do 1975 1 escudo chilijskie = 100 centesimos)
• Dominika - 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Dominikana - 1 peso dominikańskie = 100 centavos (DOP)
• Ekwador - 1 dolar amerykański = 100 centów (USD) (do 2000 1 sucre = 100 centavos) (ECS)
• Grenada - 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Gujana - 1 dolar gujański = 100 centów (GYD)
• Gwatemala - 1 quetzal = 100 centavos (GTQ)
• Haiti - 1 gourde = 100 centymów (HTG)
• Honduras - 1 lempira = 100 centavos (HNL)
• Jamajka - 1 dolar jamajski = 100 centów (JMD)
• Kanada - 1 dolar kanadyjski = 100 centów (CAD lub CAN)
• Kolumbia - 1 peso kolumbijskie = 100 centavos (COP)
• Kostaryka - 1 colon = 100 centymów (CRC)
• Kuba - 1 peso kubańskie = 100 centavos (CUP)
• Meksyk - 1 peso meksykańskie = 100 centavos (MXN)
• Nikaragua - 1 złota cordoba = 100 centavos (NIO)
• Panama - 1 balboa = 1 dolar amerykański = 100 centesimos (PAB)
• Paragwaj - 1 guarani = 100 centymów (PYG)
• Peru - 1 nowy sol = 100 centymów (PEN)
• Saint Kitts i Nevis - 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Saint Lucia - 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Saint Vincent i Grenadyny - 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Stany Zjednoczone - 1 dolar amerykański = 100 centów (USD)
• Surinam - 1 dolar surinamski = 100 centów (SRD)
• Trynidad i Tobago - 1 dolar Trynidadu i Tobago = 100 centów (TTD)
• Urugwaj - 1 peso urugwajskie = 100 centesimos (UYU)
• Wenezuela - 1 bolivar = 100 centymów (VEB)

[edytuj] Waluty nieoficjalne lub obecnie nieużywane

• Austro-Węgry - korona austro-węgierska
• Czeczenia - nahar
• Katanga - frank
• Polinezja Francuska, Nowa Kaledonia, Wallis i Futuna - frank CFP (XPF)

[edytuj] Tabele walut

Strefa euro	euro
Inne kraje UE	korona duńska • korona szwedzka • funt brytyjski • korona czeska • korona słowacka • forint węgierski • złoty polski • tolar słoweński • lit litewski • łat łotewski • korona estońska • funt cypryjski • lira maltańska
Europa Zachodnia pozostałe	frank szwajcarski • korona norweska • korona islandzka • korona Wysp Owczych • funt gibraltarski • funt manx • funt Jersey • funt Guernsey
Europa Wschodnia	rosyjski rubel • hrywna ukraińska • rubel białoruski • lej mołdawski • rubel naddniestrzański
Bałkany	denar macedoński • kuna chorwacka • serbski dinar • bośniacka marka transferowa • albański lek • bułgarski lew • lej rumuński • nowa lira turecka
Zakaukazie	armeński dram • azerski manat • gruziński lari
Uwagi
San Marino	San Marino należy do strefy euro, dlatego oficjalną walutą jest euro, dodatkowo bite są monety kolekcjonerskie w drugiej walucie scudo
Joannici	Joannici biją własne monety scudo do celów kolekcjonerskich

[edytuj] Waluty Azji

[edytuj] Waluty Ameryk

Ameryka Północna	dolar bermudzki • dolar kanadyjski • korona duńska (Grenlandia) • euro (Saint-Pierre i Miquelon) • dolar amerykański
Ameryka Środkowa	dolar Belize • colón kostarykański • quetzal gwatemalski • lempira honduraska • peso meksykańskie • córdoba nikaraguańska • balboa panamska • dolar amerykański (Salwador)
Karaiby	florin arubański • dolar bahamski • dolar Barbadosu • dolar kajmański • peso kubańskie • peso kubańskie wymienialne • peso dominikańskie • dolar wschodniokaraibski (Antigua i Barbuda, Dominika, Grenada, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny) • euro (Gwadelupa, Martynika) • gourde haitański • dolar jamajski • gulden antylijski • dolar Trynidadu i Tobago • dolar amerykański (Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Portoryko, Turks i Caicos, Amerykańskie Wyspy Dziewicze)
Ameryka Południowa	peso argentyńskie • boliviano boliwijskie • real brazylijski • peso chilijskie • peso kolumbijskie • euro (Gujana Francuska) • funt falklandzki • dolar gujański • guarani paragwajski • sol peruwiański • dolar surinamski • dolar amerykański (Ekwador) • peso urugwajskie • bolivar wenezuelski

[edytuj] Waluty Afryki

Północ	dinar algierski • funt egipski • dinar libijski • mauretańska ouguiya • dirham marokański • dinar sudański • dinar tunezyjski
Centrum	kwanza angolańska • frank burundyjski • frank CFA (Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Czad, Kongo, Gwinea Równikowa, Gabon) • frank Demokratycznej Republiki Konga • frank rwandyjski
Zachód	escudo zielonoprzylądkowe • dalasi gambijskie • cedi ghańskie • frank gwinejski • dolar liberyjski • naira nigeryjska • dobra Wysp Świętego Tomasza i Książęcej • sierraleoński leone • frank CFA (Benin, Burkina Faso, Wybrzeże Kości Słoniowej, Gwinea Bissau, Mali, Niger, Senegal, Togo)
Wschód	frank komoryjski • frank Dżibuti • nakfa erytrejska • birr etiopski • szyling kenijski • rupia seszelska • szyling somalijski • szyling Somalilandu • szyling tanzański • szyling ugandyjski
Południe	pula botswańska • euro (Reunion) • loti lesothańskie • kwacha malawijska • ariary malgaski • metical mozambijski • dolar namibijski • funt Świętej Heleny • południowafrykański rand • lilangeni Swazilandu • kwacha zambijska • dolar Zimbabwe

[edytuj] Waluty Australii i Oceanii

Niezależne państwa	dolar amerykański (Federacja Mikronezji, Wyspy Marshalla, Palau) • dolar australijski (Australia, Kiribati, Nauru, Tuvalu) • dolar nowozelandzki • dolar Fidżi • kina papuaska • tala samoańska • pa'anga tongijska • vatu vanuatuańskie • dolar Wysp Salomona
Posiadłości australijskie	dolar australijski (Norfolk, Wyspa Bożego Narodzenia, Wyspy Kokosowe)
Posiadłość brytyjska	dolar nowozelandzki (Pitcairn)
Posiadłości francuskie	frank CFP (Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Wallis i Futuna)
Posiadłości nowozelandzkie	dolar nowozelandzki (Niue, Tokelau, Wyspy Cooka)
Posiadłości amerykańskie	dolar amerykański (Guam, Mariany Północne, Midway, Samoa Amerykańskie, Wake)