Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
Z Wikipedii
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska | |
Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
Prowincja | Wyżyny Polskie |
Podprowincja | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Makroregion | Wyżyna Krakowsko-Częstochowska |
Zajmowane jednostki administracyjne |
woj. małopolskie woj. śląskie |

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska (341.3) nazywana również Jurą Krakowsko-Częstochowską to wschodnia część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej , o długości ok. 80 km, która rozciąga się od Krakowa po Częstochowę gdzie pas wzgórz wznosi się od 300-500 m n.p.m. Pomiędzy Częstochową a Wieluniem nie ma już wzgórz tej wysokości pomimo tego niekiedy używa się nazwy: Wyżyna Krakowsko-Wieluńska.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska dzieli się na:
Spis treści |
[edytuj] Geologia
Zbudowana z wapieni górnojurajskich. Charakterystyczne są skały wapienne pocięte dolinami erozyjnymi, a także zjawiska krasowe m.in. jaskinie z stalaktytami, stalagmitami oraz stalagnatami. W kierunku Obniżenia Górnej Warty występuje strome obniżenie o wysokości ok. 100 m. Od południa uskok tektoniczny Rów Krzeszowicki oddziela Wyżynę Olkuską.
[edytuj] Położenie
W dwóch rejonach Wyżyna wznosi się powyżej wysokości 500 m n.p.m.. Najwyższe miejsce znajduje się na terenie Ogrodzieńca - (Góra Zamkowa lub Góra Janowskiego – 515,6 m n.p.m. (wg najnowszych pomiarów, na starszych mapach podawana jest niewłaściwa wysokość - 504,5 m n.p.m.). Drugi rejon gdzie Wyżyna przekracza 500 m n.p.m., to wzgórze Skałka (Grodzisko - 512,8 m n.p.m) w Jerzmanowicach. Ku zachodowi opada stromo do Wyżyny Śląskiej, na wschodzie przechodzi łagodnie w Nieckę Nidziańską. Południowa część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej tworzy Grzbiet Tenczyński, który jest oddzielony od pozostałej jej części Rowem Krzeszowickim. Rów Krzeszowicki stanowi drogę przejścia ze Śląska do Małopolski.
[edytuj] Rzeki
Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej swój początek biorą rzeki: Warta, Biała Przemsza, Pilica, Dłubnia, Szreniawa, Prądnik, Wiercica.
[edytuj] Klimat
Klimat wyżyny jest nieco odmienny od otaczających ją obszarów. Pokrywa śnieżna zalega tu przez 80 dni w roku, a od kwietnia do września trwają okresy burzowe. Roczne sumy opadów mieszczą się w granicach 650-700 mm i są nieco wyższe niż w rejonach przyległych, a średnie temperatury niższe o od 0,5 do 1,0°C. Średnia temperatura latem wynosi 19°C, zaś zimą -3°C.
[edytuj] Flora
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
- bogaty świat roślinny - ok. 1500 gatunków roślin naczyniowych
- buczyny górskie
- murawy kserotermiczne
- ciekawe gatunki roślin:
- ostnica Jana
- ostnica włosowata
- goździk siny
- aster gawędka
- wisienka stepowa
- sasanki
- kruszczyk drobnolistny
- warzucha polska (endemit)
[edytuj] Fauna
Z rzadkich zwierząt występują tu:
- ptak - kulon piaskowy,
- gady - jaszczurka padalec turkusowy,
- węże - gniewosz plamisty, zaskroniec, żmija zygzakowata,
- owady - największy europejski chrząszcz jelonek rogacz, największy polski motyl zmierzchnica trupia główka oraz paź żeglarz,
- płazy - ropucha paskówka.
- ziarnica płaskoannowa
[edytuj] Historia
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Turystyka
Dzięki korzystnej rzeźbie terenu tereny Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej były dobrym miejscem do budowy warowni obronnych. Wybudowano tu wiele zamków, które tworzą tkz. "Szlak Orlich Gniazd". Znajdują się tu tereny wspinaczki skałkowej czy trasy dla quadów.
Ze względu na piękno krajobrazu Wyżyna należy do najatrakcyjniejszych regionów turystycznych w Polsce.
[edytuj] Miejscowości
A
B
C D |
G
I J K L
|
Ł
M N O P |
R S |
T W Z Ż |
[edytuj] Zabytki
[edytuj] Zamki i ruiny
|
|
[edytuj] Grodziska
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] GOPR
Nad bezpieczeństwem turystów na omawianym terenie czuwa Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) - Grupa Jurajska GOPR
[edytuj] Szlaki turystyczne
Piesze
- Szlak im. Barbary Rychlik
- Szlak Dolinek Jurajskich
- Szlak Doliny Racławki
- Szlak Gór Gorzkowskich
- Szlak Kajasówki
- Szlak Orlich Gniazd
- Szlak Partyzantów Ziemi Olkuskiej
- Szlak Pustynny
- Szlak Szwajcarii Zagłębiowskiej
- Szlak Tenczyński
- Szlak Tysiąclecia
- Szlak Walk 7. Dywizji Piechoty
- Szlak Warowni Jurajskich
- Szlak Zamonitu
- Szlak Ziemi Chrzanowskiej
[edytuj] Jaskinie
- Jaskinia Wierzchowska Górna - 950 m dł.,
- Smocza Jama - 230 m dł.,
- Jaskinia Ciemna - 230 m dł.,
- Jaskinia Łokietka - 270 m dł.,
- Jaskinia Mamutowa - 100 m dł. (Jaskinia Wierzchowska Dolna),
- Jaskinia Nietoperzowa (Jerzmanowicka) - 306 m dł.,
- Jaskinia Studnisko - 212 m dł. i 68,3 m gł.,
- Jaskinia Mąciwody - 185 m dł. i 22 m gł.
[edytuj] Inne atrakcje turystyczne
[edytuj] Ochrona przyrody na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
- Ojcowski Park Narodowy
- Jurajskie Parki Krajobrazowe
- rezerwaty florystyczne
- Bielańskie Skałki
- Podgórki
- Skałki Przegorzalskie
- rezerwaty przyrody nieożywionej
- rezerwaty krajobrazowe
- Dolina Mnikowska
- Lipowowiec
- Parkowe
- Panieńskie Skały
- Dolina Racławki
- Skała Kmity
- Smoleń
- Wąwóz Bolechowicki
- rezerwaty leśne
- Góra Chełm
- Ostrężnik
- Ostra Góra
- Sokole Góry
- Zielona Góra
- rezerwaty stepowe