Álxebra
De Uiquipedia
L'Álxebra ye una rama de les Matemátiques qu'estudia la estructura y cantidá pero independientemente de toa magnitú numérica y de tou sistema de numberación.Pué considerase que ye una xeneralización de l'Aritmética. Dientro l'álxebra puen considerase dos rames, l'álxebra elemental que ye'l que s'estudia en secundaria y l'álxebra superior nel que se da mas importancia a les estructures abstractes como: grupu, anillu y campu. Xunto cola Xeometría y l'Análisis Matemáticu formen les tres rames principales de la Matemática.
Tabla de conteníos |
[editar] Historia
L'orixe del álxebra pué datase nes cultures del Antigu Exiptu y mesopotámiques que ya usuaben un álxebra primitivo pa resolver ecuaciones lineales, ecuaciones cuadraes hai más de 3.000 años.
- Hacia l'añu 300 eC: El matemáticu griegu Euclides dió-y un sentiu xeométricu a la ecuación cuadrada x2 + bx = c2, de tal manera que había que alcontrar un segmentu de llonxitú x de manera que el cuadrau que se faiga n'él al añadi-y un rectángulu de segmentu b, apoyau nún de los sos llaos, tien que dar ún área igual que un cuadráu de llau c.
- Hacia l'añu 100 eC: Nel llibru chinu Los 9 Capitulos del Arte Matemáticu tratense conceptos relacionaos coles ecuaciones alxebraiques.
- Hacia l'añu 150: El matemáticu griegu Herón d'Alexandría avérase a les ecuaciones alxebraiques en 3 tomos de Matemátiques.
- Hacia l'añu 200: El matemáticu griegu Diofanto, considerau por munchos el "padre del Álxebra",escribe el so llibru Arithmetica, nel que resuelve munches ecuaciones alxebraiques y dellos problemes de Teoría de Númberos.
- Nel añu 476: El Matemáticu Indiu, Aryabhata obtién toles soluciones a les ecuaciones lineales por un sistema equivalente al modernu.
- Nel añu 820: Apaez la palabra álxebra que vien del nome d'un tratau pol matemáticu persa Al-Khwarizmi llamau Al-Jabr wa-al-Muqabilah.
- Nel añu 1114: Bhaskara II escribe el textu Bijaganita, que ye el primeru nel que se ve que un númberu positivu tien dos raices cuadraes.
- Nel añu 1202: L'Álxebra ye introducío n'Europa gracies al trabayu Liber Abaci de Leonardo Fibonacci de Pisa.
[editar] Clasificación
L'Álxebra pue ser dividida nes siguientes categoríes:
- Álxebra elemental, nel que se estudien les propiedaes de les operaciones usando símbolos pa denotar o bien constantes o bien variables y les regles que gobiernen nes expresiones matemátiques y n'ecuaciones. N'Asturies suel estudiase en secundaria.
- Álxebra superior, tamien llamao álxebra moderno, nel que estructures alxebraiques como grupos, anillos y campos son definies y estudiaes de forma axiomática.
- Álxebra lineal, nel que se estudien les propiedaes los espacios vectoriales.
- Álxebra universal, nel que se estudien propiedaes comunes a toles estructures alxebraiques.
[editar] Álxebres
La palabra álxebra tamién se usa pa determinaes estructures alxebraiques:
- Álxebra nún campu.
- Álxebra nún conxuntu
- Álxebra de Boole
- sigma-álxebra
[editar] Referencies
- Ziauddin Sardar, Jerry Ravetz, and Borin Van Loon, Introducing Mathematics (Totem Books, 1999).
- Donald R. Hill, Islamic Science and Engineering (Edinburgh University Press, 1994).
- George Gheverghese Joseph, The Crest of the Peacock : The Non-European Roots of Mathematics (Princeton University Press, 2000).
