Ιωάννης Καποδίστριας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Ιωάννης Καποδίστριας (11 Φεβρουαρίου 1776 – 9 Οκτωβρίου 1831) (στα Iταλικά Giovanni Capo d'Istria, Conte Capo d'Istria – στα Ρωσικά граф Иоанн Каподистрия - Ioann Kapodistria), ήταν Έλληνας διπλωμάτης στην υπηρεσία της Ρωσικής αυτοκρατορίας και πρώτος Κυβερνήτης του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους. Δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο το 1831.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Βιογραφία
Ο Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα (Επτάνησα) επί Ενετοκρατίας. Καταγόταν από οικογένεια ευγενών από το ακρωτήριο Ιστρία (Capo d'Istria) της Αδριατικής, το σημερινό λιμάνι του Koper στη Σλοβενία. Ένας από τους πρόγονούς του είχε λάβει τον τίτλο του Κόμη (comte) από τον Δούκα της Σαβοΐας Κάρολο Εμμανουήλ ΙΙ (Charles Emmanuel II). Ο τίτλος εισήχθηκε στη Χρυσή Βίβλο (Libro d'Oro) ως οικογένεια ευγενών εκ Κερκύρας το 1679. Η οικογένεια της μητέρας του, οι Gonemi, ήταν εγγεγραμμένοι στη Χρυσή Βίβλο (Libro d'Oro) από το 1606.
Σπούδασε ιατρική, φιλοσοφία και νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα της Ιταλίας. Το 1797, 21 ετών, εγκαταστάθηκε στην γενέτειρα του την Κέρκυρα ως γιατρός. Το 1799, όταν η Ρωσία παρέλαβε τα επτάνησα από την Γαλλία, του ανατέθηκε η διοίκηση του στρατιωτικού νοσοκομείου. Το 1802 φέρεται να ήταν ανάμεσα στους ιδρυτές δυο σημαντικών επιστημονικών και κοινωνικών οργανώσεων: της «Φιλικής Εταιρείας» και της «Εθνικής Ιατρικής Εταιρείας».
[Επεξεργασία] Πολιτική και Διπλωματία
[Επεξεργασία] Επτανησιακή Δημοκρατία
Παρόλη την ευγενή καταγωγή και εκπαίδευσή του, ο Καποδίστριας υπήρξε φιλελεύθερος και δημοκράτης. Το 1801, όταν αυτονομούνται τα Επτάνησα (κράτος υπό ρωσο-τουρκική ηγεμονία), ο Ι. Καποδίστριας γίνεται ένας από τους δύο διοικητές της Επτανησιακής Δημοκρατίας. Χάρη στην οξυδέρκειά του αποτράπηκε εξέγερση της Κεφαλονιάς. Έδειξε ευαισθησία και προσοχή στις ανησυχίες των Επτανησίων και πήρε πρωτοβουλίες για τη αναθεώρηση του επτανησιακού συντάγματος, το «Βυζαντινό Σύνταγμα» που επέβαλαν οι Ρώσοι και οι Οθωμανοί και που έκανε την Μεγάλη Βρετανία ν' αποστείλει εκπρόσωπο στο νησί, τον George Motsenigo, για να το επιθεωρήσει. Αποτέλεσμα των προσπαθειών του Καποδίστρια ήταν η ψήφιση ενός πιο φιλελεύθερου και δημοκρατικού συντάγματος το 1803. Διορίστηκε ομόφωνα από την Γερουσία της Επτανησιακής Δημοκρατίας Κυβερνήτης του Κράτους των Επτανησίων. Διατέλεσε υπουργός της Επτανησιακής Δημοκρατίας από το 1802 έως το 1807.
[Επεξεργασία] Ρωσική Αυτοκρατορία
Το 1809, ο Καποδίστριας μπήκε, σαν διπλωμάτης, στην υπηρεσία του Τσάρου Αλέξανδρου Ι. Το 1813, διορίστηκε εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία, με σκοπό να συνεισφέρει στην απαλλαγή της από την επιρροή του Ναπολέοντα. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ενότητα, ανεξαρτησία και την ουδετερότητα της Ελβετίας και συνεισέφερε στο ελβετικό σύνταγμα, που προέβλεπε αυτόνομα κρατίδια (καντόνια) σαν μέλη της Ελβετικής ομοσπονδίας, με προσωπικά προσχέδια. Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης σαν μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας και αργότερα εκπρόσωπος της Ρωσίας στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων το 1815, όπου πέτυχε την εξουδετέρωση της αυστριακής επιρροής, την ακεραιότητα της Γαλλίας υπό Βουρβόνο μονάρχη καθώς και την διεθνή ουδετερότητα της Ελβετίας. Διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής αυτοκρατορίας από το 1816 έως το 1822 (διορίστηκε συνυπουργός με τον Καρλ Ρόμπερτ Νέσελροντ (Karl Robert Nesselrode) από τον Τσάρο Αλέξανδρο Ι). Το 1819 μετέβη στο Λονδίνο για να συζητήσει περί των τριβών μεταξύ της επτανησιακής πολιτείας και της Μεγάλης Βρετανίας.
Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το αξίωμά του το 1822 για να εγκατασταθεί στη Γενεύη της Ελβετίας, όπου έχαιρε υπόληψης για την προσφορά του.
[Επεξεργασία] Ελληνική Επανάσταση και Ανεξαρτησία
Θερμός υποστηρικτής των ελληνικών αιτημάτων στη διάρκεια της ελληνικής εξέγερσης κατά της τουρκοκρατίας, ορίστηκε Κυβερνήτης του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνος το 1827. Μετά από επίπονες διαβουλεύσεις στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την εξασφάλιση της απαραίτητης υποστήριξης για το ελληνικό κράτος, έφτασε στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1828. Η πρώτη επαφή του με την ηπειρωτική Ελλάδα κατά πολλούς υπήρξε αποκαρδιωτική λόγω της κατάστασης που επικρατούσε στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό: οι αντιπαλότητες που είχαν προκύψει μεταξύ των φατριών κατά την διάρκεια της επανάστασης δεν είχαν κοπάσει. Εξάλλου η χώρα είχε καταστραφεί και η οικονομία της τελούσε υπό πτώχευση.
Ο Ι. Καποδίστριας έθεσε σαν στόχο να βάλει τέλος στον εμφύλιο και να επιδιώξει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την ανόρθωση της κρατικής μηχανής καθώς και για την θέσπιση του νομικού πλαισίου της πολιτείας, απαραίτητου για την εγκαθίδρυση της τάξης. Αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις υπό ενιαία διοίκηση πετυχαίνοντας, αφενός, να καταπολεμήσει το κατεστημένο των φατριών, και, αφετέρου, να παρεμποδίσει την Οθωμανική προέλαση. Εφάρμοσε την πρακτική της απομόνωσης (καραντίνας) των κοινοτήτων που πλήττονταν από επιδημίες όπως τον τύφο, την ελονοσία κ.λπ. Επίσης προσπάθησε να ανοικοδομήσει το κατεστραμμένο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, ιδρύοντας πολλά αλληλοδιδακτικά σχολεία καθώς και το Ορφανοτροφείο της Αίγινας. Γνωστός επίσης για τους νεοτερισμούς του στη γεωργία. Εισήγαγε πρώτος την καλλιέργεια της πατάτας.
Στην προσπάθεια του να εγκαθιδρύσει ένα ανεξάρτητο και αυτοδύναμο κράτος αναγκάστηκε να καταπολεμήσει διάφορες φατρίες. Ασχολήθηκε κυρίως με τους Πελοποννήσιους. Μοιραία στάθηκε η αντιπαλότητα με τους Μαυρομιχάληδες. Ο Καποδίστριας επεδίωξε την σύλληψη και φυλάκιση του Πέτρου Μαυρομιχάλη (Μπέη). Αυτό έδωσε το έναυσμα στον αδερφό του Γιώργο και τον υιό του Κωνσταντίνο να δολοφονήσουν τον Ι. Καποδίστρια στα σκαλιά του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο στις 7 Σεπτεμβρίου (9 Οκτωβρίου) 1831.
Στη θέση του δολοφονημένου Ι. Καποδίστρια διορίστηκε για μικρό διάστημα ο αδερφός του Αυγουστίνος Καποδίστριας.
[Επεξεργασία] Σύμβολο
Η ελληνική πολιτεία τίμησε τον Κυβερνήτη δίνοντας το όνομα του σε δημόσιους χώρους και ιδρύματα όπως το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ακόμη ο Ι. Καποδίστριας απεικονίζεται στο κέρμα των 20 λεπτών (υπομονάδα του ευρώ) της ελληνικής έκδοσης.
