Rhosgadfan

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Mae Rhosgadfan yn bentref bach ddistaw, rhyw bump milltir i'r ddwyrain o Gaernarfon - i fyny at y mynyddoedd. Y mae ysgol gynradd yna, a thafarn i'r clwb pel droed, "Mountain Rangers." Mae'r pentref i gyd ar lethrau bryn bach Moel Tryfan, sy'n un o droedfryniau Eryri.

Ar y ffordd i fewn i'r pentref, o Gaernarfon, trwy bentref Rhostryfan, i lawr yr allt (tri-chwarter milltir), mae hen gartref Kate Roberts - "Cae'r Gors". Mae hi yn un o awduron pennaf Cymru. Mae yna sôn am adnewyddu "Cae'r Gors" yn ganolfan ymwelwyr i ddysgu amdani. Llenor arall a aned yn Rhosgadfan yw Dic Tryfan.

Uwchben y bentref (tu ôl y bryn) mae hen chwarel Rhosgadfan, efallai yr un oedd hi'n sgwennu amdani yn ei llyfrau. Ond mae'n anodd iawn i'w chyrraedd mewn car - well ichi cerdded ar hyd y llwybr o'r domen llechi i ogledd y bryn - a byddwch yn ofalus. Os dringwch y bryn, mae'n bosib gweld golygfeydd gwych o Fae Caernarfon, a goleuadau y cwch i Iwerddon o Gaergybi, yr ochr draw i Ynys Môn - sydd i'w weld yn glîr i lawr i'r gorllewin, dros Afon Menai, a thref Caernarfon.

Yn y rhaglen ar S4C "Cymru a'r Chwyldro Diwydiannol," mae golygfeydd o chwarel Rosgadfan, un o lle mae'r 'trac' i fewn i'r chwarel yn dechrau.