Bosnía og Hersegóvína

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Bosna i Hercegovina
Босна и Херцеговина

(Fáni Bosníu og Hersegóvínu) (Skjaldarmerki Bosníu og Hersegóvínu)
Kjörorð: ekkert
Þjóðsöngur: Intermeco
Höfuðborg	Sarajevo
Opinbert tungumál	bosníska, króatíska, serbneska
Stjórnarfar Forseti1  Forsætisráðherra	Sambandslýðveldi Ivo Miro Jović Borislav Paravac Sulejman Tihić Adnan Terzic
Sjálfstæði frá Júgóslavíu	5. apríl 1991
Flatarmál  • Samtals  • Vatn (%)	124. sæti 51.129 km² hverfandi
Mannfjöldi  • Samtals (2005)  • Þéttleiki byggðar	120. sæti 4.025.4762 79/km²
VLF (KMJ)  • Samtals  • á mann	áætl. 2004 26.210 millj. dala (90. sæti) 6.500 dalir (101. sæti)
Gjaldmiðill	Skiptanlegt mark (BAM)
Tímabelti	UTC+1
Þjóðarlén	.ba
Alþjóðlegur símakóði	+387

Bosnía og Hersegóvína, einnig ritað sem Bosnía-Hersegóvína (á heimamálum Bosna i Hercegovina/Босна и Херцеговина) er fjalllent land á vestanverðum Balkanskaga í Suðaustur-Evrópu. Landið liggur að Króatíu í norðri og vestri og Serbíu í austri og Svartfjallalandi í suðri, auk þess liggur landið að Adríahafi á örstuttum kafla í suðvestri.

Nafn landsins er samansett úr nöfnum sögulegu héraðanna Bosníu og Hersegóvínu, sem mynda landið.

Höfuðborg landsins heitir Sarajevo.

Það eru þrjú opinber tungumál í Bosníu og Hersegóvínu. Þau eru bosníska, króatíska og serbneska, sem eru öll slavnesk mál.

Bosnía og Hersegóvína tilheyrði fyrrverandi Júgóslavíu fram til 5. apríl 1992, þegar landið lýsti yfir sjálfstæði.

[breyta] Stríð

Í kjölfar sjálfstæðisyfirlýsingarinnar fylgdi blóðugt stríð við Serbíu og Bosníu-Serba, sem neituðu að viðurkenna sjálfstæðið. Árin 1992-1993 var framið í Bosníu og Hersegóvínu mesta þjóðarmorð í Evrópu síðan 1945. Serbneskar hersveitir myrtu þúsundir Bosníumanna og Króata um alla Bosníu og Hersegóvínu. Í lok stríðsins höfðu yfir 200 þúsund manns verið myrtir og meira en tvær milljónir þurft að flýja heimili sín, þar af um 1 milljón úr landi.

21. nóvember 1995 hittust forsetar Bosníu og Hersegóvínu, Króatíu og Serbíu í Dayton, í Ohio í Bandaríkjunum og skrifuðu undir friðarsamning, sem átti að stöðva bardagana í Bosníu og Hersegóvínu í þrjú ár. Lokasamningurinn var undirritaður í París 14. desember 1995. Samningurinn var kallaður Dayton-samningurinn og með honum tókst að binda enda á blóðbaðið í Bosníu og Hersegóvínu. Í stjórnarskrá landsins var því skipt í tvö ríkjasambönd, á milli Bosníumanna og Bosníu-Króata annars vegar, og Bosníu-Serba hins vegar.

[breyta] Tenglar

• Bosnia News, bosnískur fréttamiðill á ensku