Mathematik
From Wikipedia
[Ännern] Mathematik
Mit den Begreep Mathematik wurr ehrmaals de gesamte Wetenschop betekent. Eerst laterhen, as de Wetenschop sik in enkelte Dele upklöven de, verstund man unner Mathematik dat, wat man ok vundaag darunner versteiht, nämlich de Lehr van de Tahlen un Formen. Woans un wennehr de Mathematik ehren Anfang nehm, dat lett sik nich mehr faststellen. Se existeert al so lang, as dat Minschen gifft. Tominnst existeer se al bi de eersten Minschen, wenn de t.B. dat Wild in glieke Delen updelen mussen un denn nix anners deen, as mit Bröök to reken. De Mathematik geiht up socke eenfachen Vörgänge trüch.
De Mathematik is en Wetenschop, de formale Modelle för annere Wetenschoppen (un ok för sik sülvst) levert. De Mathematik warrt t.B. för de Biologie, de Spraakwetenschop, de Geodäsie, dat Schippbuingeneurswesen un annere Wetenschoppen bruukt.
[Ännern] Rullen vun de Mathematik in de Wetenschoppen
Of de Mathematik en Natuurwetenschop is, warrt al lang diskuteert: Wiel de Mathematikers nix mit de Natuur in den strengen Sinn to doon hett, meent wecke Lüüd, dat de Mathematik keen Natuurwetenschop sien kann. Aver an wecke Universitäten gifft dat ok en Dr. rer.nat., wenn en Mathematiker in Mathematik promoveert hett, wiel de Mathematikers dor bi de natuurwetenschopliche Fakultät höört. Op de Fraag, to "welk" Wetenschoppen de Mathematik höört, gifft dat woll keen rechte Antwoort, man en Sellschopswetenschop is dat woll nich.
[Ännern] Indelen vun de Mathematik
De Mathematik kann in twee grote Rebeden indeelt warrn, de Reine Mathematik un de Anwennte Mathematik.
To de Reine Mathematik höört disse Delen:
- Algebra (t.B. elementare oder algebraische Tallentheorie, Algebra, Geometrie)
- Analysis (t.B. Analysis, Funkschonentheorie - dat is de "Analysis", de sik mit de komplexen Tallen befaat -, gewöhnliche un partielle Differentialglieken)
- Topologie (t.B. mengentheoretische odder algebraische Topologie)
un in de Anwennte Mathematik gifft dat disse Delen:
- Biomathematik
- Graphentheorie
- Kombinatorik
- Numerik (t.B. vun Differentialglieken, lineare Gliekensystemen oder vun dynamischen Systemen)
- Stochastik
