Bolków

Z Wikipedii

Współrzędne: 50°56' N 016°06' E

Bolków
Herb Bolkowa Flaga Bolkowa
Województwo	dolnośląskie
Powiat	miasto na prawach powiatu
Gmina  - rodzaj	Bolków miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1276
Burmistrz	Jarosław Stanisław Wroński (e-mail)
Powierzchnia	7,68 km² km²
Położenie	50° 56' N 16° 06' E
Wysokość	380 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	5566 708,1 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	75
Kod pocztowy	59-420
Tablice rejestracyjne	DJA
Położenie na mapie Polski Bolków
TERC10 (TERYT)	5020105024
Urząd miejski3 Rynek 1 59-420 Bolków tel. 75 741-32-13; faks 75 741-33-94 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Bolków (ˈbɔlkuf, łac. Bolken, niem. Bolkenhain) – miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie jaworskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Bolków, nad Nysą Szaloną (prawym dopływem Kaczawy) w odległości około 6 km od jej źródła. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. jeleniogórskiego. Bolków należy do Euroregionu Nysa.

Według danych z 31 grudnia 2006 r. miasto miało 5566 mieszkańców.

Spis treści 1 Położenie 1.1 Odległości 2 Klimat 3 Historia 4 Legendy 5 Niepotwierdzone 5.1 Bursztynowa komnata 5.2 Tunel pomiędzy zamkiem Bolków a Świny 5.3 Niemiecka fabryka zbrojeniowa 5.4 Zamkowe skarby 6 Zabytki i inne obiekty 6.1 Zabytki na terenie miasta[2] 6.2 Inne obiekty 6.3 Zniszczone obiekty 6.4 Pomniki 7 Atrakcje turystyczne 7.1 Hymn 7.2 Trasy turystyczne 7.3 Inne 8 Gospodarka 9 Komunikacja i transport 10 Edukacja 11 Sport i kultura 11.1 Obiekty sportowe 11.2 Kluby sportowe 11.3 Instytucje kultury 11.4 Cykliczne imprezy (coroczne) 11.5 Inne imprezy 12 Stowarzyszenia i związki 13 Osoby związane z miastem 13.1 Znani Bolkowianie 13.2 Inne osoby związane z Bolkowem 13.3 Honorowi Obywatele 13.4 Honorowi obywatele w przeszłości 14 Miasta partnerskie 15 Bibliografia 16 Przypisy 17 Zobacz też 18 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie

Miasto leży na pograniczu Gór Kaczawskich i Podgórza Bolkowskiego, na grzbiecie górskim (396 m n.p.m.) zbudowanym z zielonych łupków. Grzbiet ten jest otoczony od zachodu i południa wzgórzami, przechodzi w poprzek obszernej Kotliny Bolkowskiej.

[edytuj] Odległości

Odległości do niektórych (w linii prostej, licząc od/do centrum) miast polskich:

• Białystok 590 km
• Bydgoszcz – 305 km
• Częstochowa – 231 km
• Gdańsk – 457 km
• Jelenia Góra – 28 km
• Katowice – 238 km
• Kraków – 341 km
• Łódź – 274 km
• Olsztyn – 475 km
• Poznań – 193 km
• Rzeszów – 462 km
• Suwałki – 644 km
• Świnoujście – 388 km
• Wałbrzych – 23 km
• Warszawa – 402 km
• Wrocław – 74 km
• Zielona Góra – 131 km
• Zgorzelec – 87 km
• Zakopane – 359 km

[edytuj] Klimat

Miasto jest położone w strefie łagodnego klimatu podgórskich nizin i kotlin, przechodzącego w ostry klimat górski.

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnych artykułach: Historia Bolkowa, Kalendarium historii Bolkowa.

Miasto powstało na skrzyżowaniu dróg handlowych z Wrocławia i Legnicy do Czech. W XIII i XIV znajdowało się w księstwie jaworskim i świdnicko-jaworskim. Prawa miejskie otrzymało w 1276 r. W tamtym czasie nosi nazwę Gaj (niem. Hain). W 1392 r. księstwo jaworskie przeszło w ręce bratanicy Bolka II Anny i zostało włączone do Korony Czeskiej. W 1384 r. miasto zmienia nazwą na Bolków Gaj (niem. Bolkenhenhain i staje się lennem nadawanym rycerskim rodom czeskim.

Wojny husyckie powstrzymały dalszą rozbudowę miasta. W 1463 r. król czeski Jerzy z Podiebradu osadził w zamku rycerza Jana z Czarnej, który zasłynął w okolicy z rozbojów. Stało się to powodem zorganizowania przez mieszczan wrocławskich i świdnickich zbrojnej wyprawy na zamek w 1468 r. Połączone siły mieszczan zdobyły zamek a Jan z Czarnej został powieszony. Miasto wraz zamkiem zostało oddane pod opiekę króla Macieja Korwina, którego popierali mieszczanie. Po wstąpieniu na tron Węgier Władysława Jagiellończyka w 1490 r. Bolków został odbity przez namiestnika królewskiego – księcia cieszyńskiego Kazimierza II z rąk zwolenników nieżyjącego już króla Macieja Korwina.

Pożar w 1632 r. zniszczył niemal całe miasto.

W 1810 r. król Prus upaństwawia wszystkie dobra zakonne. Od tego czasu zamek stał się własnością skarbu państwa.

W czasie zbliżania się Armii Czerwonej lokalna ludność zaczęła masowo uciekać. Po konferencji poczdamskiej rozpoczęły się transfery ludności.

[edytuj] Legendy

[edytuj] Niepotwierdzone

[edytuj] Bursztynowa komnata

Jan Stulin w swojej książce w swojej książce Gdzie ukryto Bursztynową Komnatę^[1] piszę że na bolkowskim zamku ukryto bursztynową komnatę. Uważa, że przywieziono ją w biały dzień z Królewca, oraz pokazywano im wszystkim na bolkowskim rynku (dwie skrzynie miały być uszkodzone). O samym transporcie miał nie wiedzieć nawet Hitler, który w owym czasie był honorowym obywatelem miasta. Stulin twierdzi, że na zamku istniały podziemne wnętrza, gdzie ukryto skarb, żadne pisane materiały źródłowe nie potwierdzają tej wersji.

[edytuj] Tunel pomiędzy zamkiem Bolków a Świny

Tunel o którym wspominają legendy. Zostało zilustrowane na wyemitowanym w 1923 r. 1 markowym niemieckim Notgeldzie (banknot kryzysowy). Młodzież bolkowska wystawiała sztuki teatralne o przejściu i kochankach z niego korzystających.

[edytuj] Niemiecka fabryka zbrojeniowa

[edytuj] Zamkowe skarby

W czasach Bolka II, zamek był skarbcem, jednak został on później przeniesiony do Pragi. W okresie wojen napoleońskich przebywający na zamku Rosjanie wykuli u podstawy wieży dziurę, by dostać się do lochu głodowego, nie ma żadnych dowodów na to, że coś wtedy znaleźli. Krążą też historię, że po sekularyzacji zakonu cystersów, ukryli oni część swoich dóbr na terenie warowni.

[edytuj] Zabytki i inne obiekty

[edytuj] Zabytki na terenie miasta^[2]

• Miasto (362 z dn. 25.11.56), strefa zabytkowa w tym unikalny pochyły prostokątny rynek
• Mury miejskie (1075 z dn. 27.02.64), do dnia dzisiejszego zachowały się tylko nieliczne fragmenty
• Kościół parafialny pw. św. Jadwigi (76 z dn. 29.03.49), gotycka budowla, zbudowana zapewne około 1250 r.
• Plebania (155/A/03 z dn. 6.05.03)
• Cmentarz komunalny (|688/J z dn. 6.07.81)
• Kapliczka (1376 z dn. 3.09.65), kapliczka z pietą, zlokalizowana na podzamczu
• Zamek (80 z dn. 25.11.49), budowla obronna z XIII w. z charakterystycznym dziobem skierowanym w stronę dostępnego wjazdu, jest to jedyny przykład tego typu w Polsce
• Ratusz (1377 z dn. 3.09.65), wzniesiony w XIV w, po spłonięciu w 1263 r. odbudowano go ponownie w 1670 r. w 1827 r. przebudowano go według projektu Hedemana z Kamiennej Góry
• Kamienice z podcieniami – z XVII i XVIII w. (przebudowane w XIX w.) w tym: Rynek 2 (1379 z dn. 4.09.65), Rynek 3 (1380 z dn. 4.09.65), Rynek 4, 5, 6 (1381 z dn. 3.09.65), Rynek 21, 22 (2059 z dn. 6.06.72), Rynek 24 (2060 z dn. 6.06.72)
• Dom mieszkalny z apteką na ul. Świerczewskiego (1261/J z dn. 13.05.96)
• Dom mieszkalny na ul. Farbiarskiej 9 (1378 z dn. 4.09.65)
• Magazyn na ul. Jaworska 10 (2058 z dn. 6.06.72)
• Pałac, na ul. Kopernika 1 (916/J z dn. 28.12.88)
• Dom mieszkalny, ul. Robotnicza 6 (1000/J z dn. 19.12.89)

[edytuj] Inne obiekty

• Anielska Fontanna, granitowa fontanna z figurą chłopca czytającego Biblię taka sam figura znajduje się w mieście partnerskim Bolkowa – Borken
• Synagoga z XIX w. – obecnie dom mieszkalny
• Kościół ewangelicki
• Budynek Liceum
• Wieże ciśnień: miejska, działająca do dziś w sąsiedztwie zamku oraz ruina wieży kolejowej
• Dworzec kolejowy (funkcjonował do roku 1995 r.)
• Miejski młyn

[edytuj] Zniszczone obiekty

• Ruiny dawnej filii Gross Rosen

[edytuj] Pomniki

[edytuj] Atrakcje turystyczne

[edytuj] Hymn

Codziennie o godzinie 12:00 z wieży Ratusza odgrywany jest hejnał zatytułowany Rycerz, którego kompozytorem jest Karol Kruś. Nagranie na dwóch trąbkach powstało w Jeleniej Górze

[edytuj] Trasy turystyczne

• , , , Szlakiem Zamków
• Szlaki spacerowe na Wzgórzu Ryszarda

[edytuj] Inne

• Źródło Jana (woda źródlana)

[edytuj] Gospodarka

[edytuj] Komunikacja i transport

Na ternie miasta znajduje się przystanek PKS, firmy przewozowe zapewniają bezproblemowe połączenia z miastami takimi jak^[3]: Jawor, Kamienna Góra, Jelenia Góra, Legnica, Wrocław.

[edytuj] Edukacja

• Szkoła Podstawowa im. 2 Armii Wojska Polskiego
• Gimnazjum im. Rycerstwa Polskiego
• Związek Szkół Agrobiznesu im. Wincentego Witosa

[edytuj] Sport i kultura

[edytuj] Obiekty sportowe

• Asfaltowe boisko, ulokowane w okolicach ulic 1 maja (mini-boisko do koszykówki, piłki nożnej i tenisa)
• Sala gimnastyczna przy Związku Szkół Agrobiznesu (mieści się w kościele ewangelickim)
• Sala gimnastyczna przy szkole podstawowej
• Miejski Stadion (pod zarządem Miejsko-Gminnego Ludowego Klubu Sportowego Zjednoczeni Bolków-Wierzchosławice)
• Pływalnia otwarta (czynna w okresie letnim)

[edytuj] Kluby sportowe

• Miejsko-Gminnego Ludowego Klubu Sportowego Zjednoczeni Bolków-Wierzchosławice

[edytuj] Instytucje kultury

• Biblioteki Publicznej Gminy i Miasta Bolków
• Gminno-Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Bolkowie (zarządza m. in. Ośrodkiem Wypoczynku Świątecznego (pływalnia i amfiteatr oraz Domem Kultury)

[edytuj] Cykliczne imprezy (coroczne)

• Wyścig Kolarski Bałtyk Karkonosze Tour (meta i start etapu)
• Castle Party
• Dni Bolkowa
• Diecezjalny Festiwal Kolęd i Pastorałek
• Kryterium Kolarskie o Puchar Burmistrza Bolkowa

[edytuj] Inne imprezy

• Dni Średniowiecznej Kultury Śląsko Łużyckiej
• Siedemnastowieczny Piknik Rycerski
• Średniowieczne Spotkania Rycerski
• Świętojańskie Spotkania Rycerskie.
• Turniej Dziennikarzy we władaniu średniowieczną bronią wszelaką
• Wielki Turniej Rycerski

[edytuj] Stowarzyszenia i związki

• Bractwo Rycerskie Zamek Zamku Bolków
• Gminny Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Bolkowie
• Miejsko-Gminne Koło Pszczelarzy
• Miejsko-Gminny Ludowy Klub Sportowy "Zjednoczeni" Bolków-Wierzchosławice w Bolkowie
• Miejsko-Gminny Oddział Związku OSP
• Ochotnicza Straż Pożarna w Bolkowie
• Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Koło Bolków
• Polski Związek Hodowców Gołębi Pocztowych
• Polski Związek Kombatantów Rzeczypospolitej i Byłych Więźnów Politycznych Koło Bolków
• Polski Związek Wędkarski Koło Bolków
• Porozumienie Samorządowe Bolków 2002
• Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza"
• Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Osób Niepełnosprawnych w Bolkowie
• Stowarzyszenie Rodzin Katolickich
• Stowarzyszenie Wspierające Osoby Niepełnosprawne "Integracja" w Bolkowie
• Świetlica Socjoterapeutyczna im. Księdza Zygmunta Gorazdowskiego prowadzona przez Zgromadzenie Sióstr Św. Józefa
• Towarzystwo Miłośników Bolkowa
• Uczniowski Klub Sportowy "Piast" Bolków
• Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej
• Związek Sybiraków Koło Bolków

[edytuj] Osoby związane z miastem

[edytuj] Znani Bolkowianie

• Heinrich Windelen, urodzony w Bolkowie (25 czerwca 1921 r.), niemiecki polityk, członek CDU, MdB
• Johannes Langer, urodzony się w 1485 lub 1486 r. w Bolkowie, zmarł 1548 r. w Coburgu, ewangelicki teolog i reformator Naumburg (Saale) i Coburgu

[edytuj] Inne osoby związane z Bolkowem

• Christa Baumgarth
• Gerda Weissmann Klein
• Walter von Brauchitsch
• Wiesław Ochman

[edytuj] Honorowi Obywatele

• Hans-Jochen Meier, rektor w stanie spoczynku, były mieszkaniec Bolkowa, przewodniczący Związku Byłych Bolkowian w Niemczech
• Jacob Zwiers
• Jerzy Szmajdziński, za przekazanie dla OSP w Bolkowie terenowego samochodu ratowniczo-gaśniczego, pomoc w zakupie kolejnego, udzielenie pomocy socjalnej placówką oświatowym, przekazanie im komputerów, oprogramowania i pomocy edukacyjnej

[edytuj] Honorowi obywatele w przeszłości

• Adolf Hitler, 10 maja 1933 r. wystosował do rady miejskiej pismo z podziękowaniami za nadanie honorowego obywatelstwa
• Paul von Hindenburg

[edytuj] Miasta partnerskie

• Borken
• Heerde (od 1991)
• Dragsholm (od 1995)
• Doksy (od 19 sierpnia 2006)
• Bad Muskau (od 20 października 2006)
• Nünchritz (od 2007)

[edytuj] Bibliografia

• Jolanta Lamparska, Tajemnice, zamki, podziemia, wydanie II poprawione, Wrocław 1999, ISBN-83-911564-0-0
• Praca zbiorowa, Uzdrowiska polskie, Warszawa 1973

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Gdzie ukryto Bursztynową Komnatę, Stanisław Jan Stulin, ISBN 83-7023-787-8
2. ↑ Rejestr zabytków danego województwa legnickiego, publikowany przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu
3. ↑ Rozkład jazdy

[edytuj] Zobacz też

• Castle Party
• Historia Bolkowa
• Zamek Bolków

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy i zdjęcia satelitarne:
  • mapy i zdjęcia satelitarne (Google) w Wikimapii
  • mapa w Szukaczu
  • mapa w Mapquest (en)

• Oficjalna strona miasta
• Nieoficjalny Portal Miasta Bolków
• Na Tropach Historii Bolkowa
• Historia i zabytki Bolkowa
• Zamek Bolków w Serwisie Turystycznym Dolnego Śląska