Polskie Stronnictwo Ludowe
Z Wikipedii
| Polskie Stronnictwo Ludowe | |
|---|---|
| Lider | Waldemar Pawlak |
| Data założenia | 5 maja 1990 |
| Adres siedziby | ul. Grzybowska 4, 00-131 Warszawa |
| Ideologia polityczna | Chrześcijańska Demokracja Centryzm |
| Poglądy gospodarcze | agraryzm, interwencjonizm, społeczna gospodarka rynkowa |
| Liczba członków | ok. 140 000 (czerwiec 2006) |
| Członkostwo międzynarodowe | Międzynarodówka Chrześcijańsko-Demokratyczna |
| Europejska Grupa Parlamentarna | Europejska Partia Ludowa - Europejscy Demokraci |
| Młodzieżówka | Forum Młodych Ludowców |
| Barwy | zieleń |
| Obecni posłowie (%) |
25 (5,4347826 %) |
| Obecni senatorowie (%) |
2 (2 %) |
| Strona internetowa | http://www.psl.pl |
| Zobacz też | |
Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) - Centrowa partia polityczna powstała 5 maja 1990 r. z połączenia PSL Odrodzenie (będącego kontynuacją ZSL) oraz wilanowskiego PSL.
Spis treści |
[edytuj] Program polityczny
Podstawy programu PSL oparte są na zasadach doktryny agraryzmu. PSL opowiada się za interwencjonizmem państwowym (zwłaszcza w rolnictwie) i za zwolnieniem tempa prywatyzacji. Partia popierała wejście Polski do Unii Europejskiej pod warunkiem wynegocjowania korzystnych warunków.
Partia sprzeciwia się: wprowadzeniu podatku liniowego, przywróceniu kary śmierci, legalizacji eutanazji i aborcji, rejestracji związków homoseksualnych, natychmiastowemu zniesieniu poboru do wojska i wprowadzeniu armii zawodowej, legalizacji tzw. "narkotyków miękkich" oraz rozdziałowi państwa od kościołów. Nie popiera likwidacji powiatów i rozwiązania Senatu.
Postuluje natomiast: natychmiastowe wycofanie polskich wojsk z Iraku, utrzymanie bezpłatnej edukacji i służby zdrowia oraz upublicznienie wszystkich teczek peerlowskich służb.
[edytuj] Historia PSL
Nazwa PSL nawiązuje do tradycji sięgającej XIX wieku. Bezpośrednim protoplastą PSL-u była organizacja chłopów galicyjskich Wici, która w czasach zaborów posiadała swoich posłów w parlamencie austriackim w Wiedniu .
Polskie Stronnictwo Ludowe powstało w 1895 w Rzeszowie. Do 1903 pod nazwą Stronnictwo Ludowe (SL). Od 1903 wysuwało postulaty niepodległości Polski. W swoim programie głosiło potrzebę równouprawnienia narodowego, politycznego i społecznego Polaków. Postulowało potrzebę reformy austriackiego systemu wyborczego.
Na skutek sporów wewnętrznych w 1913 doszło do podziału na Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast" i Polskie Stronnictwo Ludowe Lewicę. Czołowymi działaczami byli: Karol Lewakowski, Jan Stapiński, Jakub Bojko Bolesław Wysłouch i Wincenty Witos. Organami prasowymi: Przyjaciel Ludu, Kurier Lwowski, Gazeta Ludowa.
Długoletnimi przewodniczącym i jednym ze współzałożycieli PSL-u był Wincenty Witos. W dwudziestoleciu międzywojennym PSL był jedną z najsilniejszych partii w Sejmie, a Wincenty Witos trzykrotnie sprawował urząd premiera. Po przewrocie majowym partia została rozbita.
W czasie II wojny światowej działacze dawnego PSL współtworzyli rząd na wygnaniu, a w kraju zorganizowali oddziały partyzanckie współpracujące z AK o nazwie Bataliony Chłopskie. Pod koniec wojny premierem rządu na wychodźctwie został Stanisław Mikołajczyk, lider SL-"ROCH". Bezpośrednio po wojnie wrócił on do Polski i reaktywował partię (SL). PSL Mikołajczyka było atakowane przez komunistów, którzy zmontowali swoje Stronnictwo Ludowe (w trakcie wyborów startowali pod nazwą PSL "Nowe Wyzwolenie"). Ataki w trakcie kampanii referendalnej oraz wyborczej doprowadziły do rozbicia partii na nurt "konserwatywny" i "ugodowy". W Sejmie PSL miał 28 mandatów na 444 miejsc. Pod koniec 1948 r. stronnictwo liczyło tylko ok. 30 tys. członków. Prezesem szczątkowego PSL został Józef Niećko, a resztki partii połączyły się z komunistycznym Stronnictwem Ludowym w 1949 r. tworząc Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL).
[edytuj] Wybory parlamentarne
[edytuj] 1989
Ostatni przewodniczący ZSL, Roman Malinowski, po wyborach do Sejmu w 1989 roku i niepowodzeniu misji utworzenia rządu przez Czesława Kiszczaka zawarł porozumienie z Lechem Wałęsą, które odebrało większość w Sejmie PZPR i umożliwiło powstanie rządu Mazowieckiego.
Marszałkiem Sejmu w latach 1989-1991 był, z ramienia ZSL, Mikołaj Kozakiewicz.
Obecne PSL wywodzi się praktycznie bezpośrednio z ZSL, które zmieniło nazwę na PSL Odrodzenie. Powstało przez połączenie tej partii z tzw. wilanowskim PSL, co miało miejsce 5 maja 1990 r. na Kongresie Jedności PSL. Początkowo wpływowe stanowiska w partii zajęli członkowie NSZZ RI "Solidarność, w tym Roman Bartoszcze, który został pierwszym przewodniczącym PSL. Po słabym wyniku Romana Bartoszcze w wyborach prezydenckich w 1990 roku (7,15% głosów) władzę w PSL przejęła grupa młodych działaczy wywodzących się dawnej młodzieżówki ZSL (ZMW) z Waldemarem Pawlakiem na czele, który został nowym przewodniczącym. Stało się to 29 czerwca 1991 r. w czasie Nadzwyczajnego Kongresu Stronnictwa, na którym przyjęto też statut, program i deklarację ideową partii.
[edytuj] 1991
Utworzony przez PSL komitet wyborczy PSL Sojusz Programowy w wyborach parlamentarnych 27 października 1991 r. zdobył 8,67% głosów i 48 mandatów poselskich. PSL wstrzymało się od głosu przy powoływaniu rządu Jana Olszewskiego a potem go umiarkowanie wspierało, w końcu jednak przeszło do opozycji, głosując w czerwcu 1992 r. za jego odwołaniem. 5 czerwca 1992 r. Waldemar Pawlak został wybrany premierem, poparty przez koalicję UD-SLD-PSL-KPN-KLD-PPG, nie udało mu się jednak utworzyć rządu. Po utworzeniu rządu Hanny Suchockiej PSL ponownie przeszło do opozycji.
[edytuj] 1993
W wyborach w 1993 r. (hasła wyborcze: "Żywią, bronią, gospodarują" i "Polsce potrzebny jest dobry gospodarz") PSL zajęło drugie miejsce (15,4% głosów, 132 mandaty poselskie i 36 senatorskich) i utworzyło koalicję rządową z SLD, która mimo licznych kłótni przetrwała do końca kadencji Sejmu. Premierem ponownie został Waldemar Pawlak (do marca 1995). Józef Zych został wicemarszałkiem Sejmu, a Adam Struzik Marszałkiem Senatu.
[edytuj] 1997
Wybory w 1997 r. dały PSL 7,3% głosów i 27 mandatów poselskich oraz 3 senatorskie. Słaby wynik spowodował ustąpienie Pawlaka i przejście partii do opozycji. 11 października 1997 r. na posiedzeniu Rady Naczelnej PSL jego następcą wybrano Jarosława Kalinowskiego. 20 października 1997 r. Franciszek Jerzy Stefaniuk został, z ramienia PSL, wicemarszałkiem Sejmu. W wyborach samorządowych w 1998 PSL uczestniczyło, wraz z Unią Pracy i Krajową Partią Emerytów i Rencistów, w ramach koalicji Przymierze Społeczne. 24-25 marca 2000 r. odbył się VII Kongres PSL pod hasłem "Czas by państwo służyło ludziom', w którym uczestniczyło 703 delegatów. Kongres przyjął nowy program partii. Jarosław Kalinowski ponownie został wybrany prezesem. W nowym składzie Rady Naczelnej przewodniczącym został Franciszek Jerzy Stefaniuk.
[edytuj] 2001
W wyborach parlamentarnych w 2001 r. (hasło wyborcze: "Blisko ludzkich spraw") PSL uzyskało 8,98% głosów, 42 mandaty poselskie i 4 senatorskie. 6 października 2001 r. Rada Naczelna PSL przyjęła uchwałę o tworzeniu koalicji. Porozumienie koalicyjne z SLD i UP podpisano 9 października 2001 r. Wicepremierem i ministrem rolnictwa został Jarosław Kalinowski, a ministrem środowiska Stanisław Żelichowski. 19 października 2001 r. Janusz Wojciechowski został wybrany wicemarszałkiem Sejmu.
1 marca 2003 r. PSL zostało wyrzucone z koalicji przez premiera Leszka Millera za głosowanie przeciwko jednemu z rządowych projektów. Od tego czasu pozostaje w opozycji do rządu SLD-UP zbliżając się do ugrupowań prawicowych.
[edytuj] 2005
W wyborach parlamentarnych 25 września 2005 r. PSL uzyskało słaby wynik, bo 6,96% głosów, 25 mandatów poselskich i 2 senatorskie, co dawało mu ostatnie miejsca w parlamencie.
[edytuj] Wybory do PE
[edytuj] 2004
W wyborach do Parlamentu Europejskiego na PSL zagłosowało 386.340 wyborców, co dało mu 6,3% i 4 miejsca w parlamencie.
[edytuj] Wybory prezydenckie
[edytuj] 1990
Jako kandydat partii wystartował Roman Bartoszcze. Zdobył on 1 176 175 głosów (7,15%). Przyczyniło się to do przejęcia władzy w PSL przez młodych działaczy wywodzących się dawnej młodzieżówki ZSL (ZMW) z Waldemarem Pawlakiem na czele, który został nowym przewodniczącym.
[edytuj] 1995
Pawlak w listopadzie 1995 r. wystartował w wyborach prezydenckich uzyskując 770 417 głosów (4,3%).
[edytuj] 2000
W wyborach prezydenckich w 2000 r. Krajowa Konwencja Wyborcza PSL wystawiła Jarosława Kalinowskiego, który zdobył on 1 049 232 głosów (6,00%).
[edytuj] 2005
Jarosław Kalinowski 10 czerwca 2005 zapowiedział swój start w wyborach na prezydenta Polski z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jego sztab wyborczy został zarejestrowany 7 lipca 2005. W wyborach poparło go 269 317 wyborców (1,80%).
[edytuj] Wybory samorządowe
[edytuj] 2002
W wyborach samorządowych 2002 odniosło umiarkowany sukces (szczególnie w małych gminach i powiatach): na 46 833 mandatów, PSL uzyskał 4 986 (10,65%). Z PSL związanych było 275 z 1569 wójtów i 58 z 773 burmistrzów. PSL współrządziło w wielu sejmikach wojewódzkich - w jednych z SLD, w innych (np. na Mazowszu) z opozycją.
[edytuj] Struktura i działacze
Według informacji partii skupia 140 tysięcy członków, co czyni ją największą partią w Polsce. Ma rozbudowane struktury terenowe, obejmujące wszystkie województwa, 90% gmin i w około 35% wsi. Najwyższą władzą w PSL jest zwoływany co 4 lata Kongres, a między Kongresami - Rada Naczelna. Najwyższym organem wykonawczym jest Naczelny Komitet Wykonawczy.
Prezes: Waldemar Pawlak.
Przewodniczący Rady Naczelnej: Jarosław Kalinowski.
Przewodniczący klubu parlamentarnego: Waldemar Pawlak.
Inni politycy PSL: Franciszek Jerzy Stefaniuk, Marek Sawicki, Eugeniusz Kłopotek, Józef Zych.
Organizacją młodzieżową PSL jest Forum Młodych Ludowców, dawniej był nią Związek Młodzieży Wiejskiej (ZMW), który jednak całkowicie się usamodzielnił i stał się organizacją apolityczną.
[edytuj] Prezesi PSL
- Roman Bartoszcze 5 maja 1990 - czerwiec 1991
- Waldemar Pawlak 1991 - 1997
- Jarosław Kalinowski 1997 - 16 marca 2004
- Janusz Wojciechowski 16 marca 2004 - 29 stycznia 2005
- Waldemar Pawlak 29 stycznia 2005 - nadal
[edytuj] Posłowie na Sejm V kadencji
poseł, liczba głosów
- Edmund Borawski 5 311 głosów
- Jan Bury 12 050 głosów
- Bronisław Dutka 5 469 głosów
- Eugeniusz Grzeszczak 5 181 głosów
- Andrzej Grzyb 7 986 głosów
- Stanisław Kalemba 7 830 głosów
- Jarosław Kalinowski 15 855 głosów
- Mieczysław Kasprzak 7 795 głosów
- Jan Łopata 8 033 głosów
- Mieczysław Łuczak 6 105 głosów
- Mirosław Maliszewski 6 954 głosów
- Krystyna Ozga 8 250 głosów
- Andrzej Pałys 5 055 głosów
- Mirosław Pawlak 6 684 głosów
- Waldemar Pawlak 13 202 głosów
- Marek Sawicki 6 527 głosów
- Tadeusz Sławecki 6 879 głosów
- Henryk Smolarz 4 534 głosów
- Aleksander Sopliński 2 589 głosów
- Zbigniew Sosnowski 5 937 głosów
- Franciszek Stefaniuk 8 336 głosów
- Zbigniew Włodkowski 2 842 głosów
- Wiesław Woda 8 818 głosów
- Józef Zych 9 566 głosów
- Stanisław Żelichowski 3 532 głosów
[edytuj] Senatorowie VI kadencji
[edytuj] Parlament Europejski
Pozostali deputowani PSL: Janusz Wojciechowski, Zbigniew Kuźmiuk i Zdzisław Podkański zostali usunięci z szeregów partii w lipcu 2006 po przejściu do grupy UEN i założeniu PSL Piast.
[edytuj] Zobacz też
- Polskie Stronnictwo Ludowe (1903-1913)
- Polskie Stronnictwo Ludowe (mikołajczykowskie)
- Polskie Stronnictwo Ludowe (wilanowskie)
- Stronnictwo Ludowe (1931-1939)
- Stronnictwo Ludowe
- Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
- Polskie partie polityczne, scena polityczna
