Spółgłoska boczna szczelinowa dziąsłowa dźwięczna
Z Wikipedii
Spółgłoska boczna szczelinowa dziąsłowa dźwięczna to rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana jest symbolem: [ɮ].
[edytuj] Artykulacja
W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ɮ]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji,
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa po bokach języka
- język kontaktuje się z dziąsłami, tworząc szczelinę na tyle wąską, że masy powietrza wydychanego z płuc tworzą charakterystyczny szum.
- wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna.
[edytuj] Przykłady
- w języku mongolskim: долоо [tɔɮɔː] "siedem"
- w języku zulu: dlala [ˈɮálà] "grać"
- faryngalizowana wersja tej spółgłoski (IPA [ɮˤ]) występowała prawdopodobnie w klasycznym języku arabskim. W hadisach jest wspomniane, że Prorok Mahomet wymawiał spółgłoskę ﺽ ḍād "obiema stronami swojego języka" [1]. We współczesnym arabskim fonem ten jest realizowany jako [dˁ] lub (zwłaszcza w Sudanie) [ðˁ].
Dwu‐ wargowe |
War‐ gowo‐ zębowe |
Zębowe | Dzią‐ słowe |
Zadzią‐ słowe |
Retro‐ fleksyjne |
Podnie‐ bienne |
Miękko‐ podnie‐ bienne |
Języcz‐ kowe |
Gar‐ dłowe |
Nagło‐ śniowe |
Krta‐ niowe |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m | ɱ | n̪ | n | ɳ | ɲ | ŋ | ɴ | |||||||||
Zwarte | p b | * * | t̪ d̪ | t d | ʈ ɖ | c ɟ | k ɡ | q ɢ | ʡ | ʔ | |||||||
Szczelinowe | ɸ β | f v | θ ð | s z | ʃ ʒ | ʂ ʐ | ç ʝ | x ɣ | χ | ʁ | ħ | ʕ | ʜ | ʢ | h ɦ | ||
Półotwarte | β̞ | ʋ | ð̞ | ɹ | ɻ | j | ɰ | ||||||||||
Drżące | ʙ | r | * | ʀ | * | ||||||||||||
Uderzeniowe | * | ![]() |
ɾ | ɽ | * | ||||||||||||
Boczne szczelinowe | ɬ ɮ | * | * | * | |||||||||||||
Boczne półotwarte | l | ɭ | ʎ | ʟ | |||||||||||||
Boczne uderzeniowe | ɺ | * | * | * |
Koartykulacja | ||||||
ʍ | w | ɥ | ɕ | ʑ | ɧ | ɫ |
Zwarto-szczelinowe | ||||||
pf | ts | tʃ | tɕ
dʑ |
tɬ
dɮ |
kx | qχ |