Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna to rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [p].

Spis treści

1 Artykulacja
2 Terminologia
3 Pisownia

[edytuj] Artykulacja

[edytuj] Opis

W czasie artykulacji tej spółgoski:

modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji,
tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez tor ustny
prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
dolna warga kontaktuje się z górną wargą, tworząc zwarcie. Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji)
wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna
pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.

[edytuj] Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [pʲ]
wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [pˠ]
przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [pˤ]
zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [pʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [p̚].
z silnym przydechem (aspiracją), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (aspirowanej): [pʰ]

Zobacz także:

dźwięczny odpowiedniki spółgłoski [p]: [b].
spółgłoska zwarta ejektywna dwuwargowa: [pʼ]

[edytuj] Przykłady

w języku polskim: para [ˈpara]
w języku angielskim: pay [peɪ] "płacić"
w języku francuskim: pomme [pɔm] "jabłko"
w języku japońskim: ポスト / posuto [pos(ɯ)to] "skrzynka pocztowa"
w języku nowogreckim: πόδι [ˈpo̞ði] "stopa"

[edytuj] Terminologia

Spółgłoska zwarta dwuwargowa to inaczej spółgłoska okluzywna bilabilna.

[edytuj] Pisownia

Spółgłoska [p] jest zapisywana w języku polskim przy pomocy grafemu: p.

	Dwu‐ wargowe	War‐ gowo‐ zębowe	Zębowe	Dzią‐ słowe	Zadzią‐ słowe	Retro‐ fleksyjne	Podnie‐ bienne	Miękko‐ podnie‐ bienne	Języcz‐ kowe		Gar‐ dłowe		Nagło‐ śniowe		Krta‐ niowe
Nosowe	m	ɱ	n̪	n		ɳ	ɲ	ŋ	ɴ
Zwarte	p b	* *	t̪ d̪	t d		ʈ ɖ	c ɟ	k ɡ	q ɢ				ʡ		ʔ
Szczelinowe	ɸ β	f v	θ ð	s z	ʃ ʒ	ʂ ʐ	ç ʝ	x ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h ɦ
Półotwarte	β̞	ʋ	ð̞	ɹ		ɻ	j	ɰ		ʁ		ʕ		ʢ	h ɦ
Drżące	ʙ		r			*			ʀ				*
Uderzeniowe	*	^†	ɾ			ɽ							*
Boczne szczelinowe			ɬ ɮ			*	*	*
Boczne półotwarte			l			ɭ	ʎ	ʟ
Boczne uderzeniowe			ɺ			*	*	*