Spółgłoska zwarta języczkowa dźwięczna

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Spółgłoska zwarta języczkowa dźwięczna - rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [ɢ].

Spis treści

1 Artykulacja
- 1.1 Opis
- 1.2 Warianty
2 Przykłady

[edytuj] Artykulacja

[edytuj] Opis

W czasie artykulacji tej spółgoski:

modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka - spółgłoska środkowa
tylna część języka dotyka języczka - jest to spółgłoska języczkowa
Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) - jest to spółgłoska zwarta.
wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna

[edytuj] Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [ɢʲ]
przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [ɢˤ]
zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [ɢʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [ɢ̚].
tylko częściowo dźwięcznie, mówimy wtedy o spółgłosce ubezdźwięcznionej: [ɢ̥]
dysząco dźwięcznie (ang. breathy voice), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (dźwięcznej): [ɢ̤], [ɢʱ]

[edytuj] Przykłady

Spółgłoska ta jest rzadka w językach świata, ze względu na trudność w utrzymaniu dźwięczności w niewielkiej przestrzeni między głośnią a miejscem jej artykulacji. Pojawia się:

w jęyku perskim: غذا [ɢæˈzɒ] "żywność"
w języku somalijskim: Muqdisho [muɢdiʃɔ] "Mogadiszu"

	Dwu‐ wargowe	War‐ gowo‐ zębowe	Zębowe	Dzią‐ słowe	Zadzią‐ słowe	Retro‐ fleksyjne	Podnie‐ bienne	Miękko‐ podnie‐ bienne	Języcz‐ kowe		Gar‐ dłowe		Nagło‐ śniowe		Krta‐ niowe
Nosowe	m	ɱ	n̪	n		ɳ	ɲ	ŋ	ɴ
Zwarte	p b	* *	t̪ d̪	t d		ʈ ɖ	c ɟ	k ɡ	q ɢ				ʡ		ʔ
Szczelinowe	ɸ β	f v	θ ð	s z	ʃ ʒ	ʂ ʐ	ç ʝ	x ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h ɦ
Półotwarte	β̞	ʋ	ð̞	ɹ		ɻ	j	ɰ		ʁ		ʕ		ʢ	h ɦ
Drżące	ʙ		r			*			ʀ				*
Uderzeniowe	*	^†	ɾ			ɽ							*
Boczne szczelinowe			ɬ ɮ			*	*	*
Boczne półotwarte			l			ɭ	ʎ	ʟ
Boczne uderzeniowe			ɺ			*	*	*