Spółgłoska zwarta zębowa bezdźwięczna

Z Wikipedii

Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna to rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [t̪].

Spis treści 1 Artykulacja 1.1 Opis 1.2 Warianty 2 Przykłady

[edytuj] Artykulacja

[edytuj] Opis

W czasie artykulacji tej spółgoski:

• modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
• prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka - spółgłoska środkowa
• język dotyka zębów - jest to spółgłoska zębowa.
• Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) - jest to spółgłoska zwarta.
• wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

[edytuj] Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

• wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [t̪ʲ]
• wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [t̪ˠ]
• przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [t̪ˤ]
• zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [t̪ʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

• z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [t̪̚].
• z silnym przydechem (aspiracją), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (aspirowanej): [t̪ʰ]

[edytuj] Przykłady

• w języku polskim: tak [t̪ak]
• w języku hiszpańskim: tener [t̪e̞ˈn̪e̞ɾ] "mieć"
• w języku nowogreckim: Ματθαίος [mat̪ˈθe̞o̞s] "Mateusz"

	Dwu‐ wargowe	War‐ gowo‐ zębowe	Zębowe	Dzią‐ sło­we	Zadzią‐ słowe	Re­tro‐ fle­ksyjne	Pod­nie‐ bienne	Miękko‐ podnie‐ bienne	Języcz‐ kowe		Gar‐ dłowe		Nagło‐ śnio­we		Krta‐ niowe
Nosowe	m	ɱ	n̪	n		ɳ	ɲ	ŋ	ɴ
Zwarte	p b	* *	t̪ d̪	t d		ʈ ɖ	c ɟ	k ɡ	q ɢ				ʡ		ʔ
Szczelinowe	ɸ β	f v	θ ð	s z	ʃ ʒ	ʂ ʐ	ç ʝ	x ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h ɦ
Półotwarte	β̞	ʋ	ð̞	ɹ		ɻ	j	ɰ
Drżące	ʙ		r			*			ʀ				*
Uderzeniowe	*	†	ɾ			ɽ							*
Boczne szczelinowe			ɬ ɮ			*	*	*
Boczne półotwarte			l			ɭ	ʎ	ʟ
Boczne uderzeniowe			ɺ			*	*	*

Koartykulacja
ʍ	w	ɥ	ɕ	ʑ	ɧ	ɫ
Zwarto-szczelinowe
pf	ts dz	tʃ dʒ	tɕ dʑ	tɬ dɮ	kx	qχ