Spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna

Z Wikipedii

Spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna to rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [cʼ]

Spis treści 1 Artykulacja 1.1 Opis 1.2 Warianty 1.3 Przykłady 2 Zobacz też 3 Linki zewnętrzne

[edytuj] Artykulacja

[edytuj] Opis

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [cʼ]:

• modulowany jest prąd powietrza powstały wyniku ruchu krtani do góry przy zwartych wiązadłach głosowych, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji krtaniowej i egresji,
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną
• prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
• środkowa część grzbietu języka wygina się ku środkowej części podniebienia twardego, tworząc zwarcie. Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową. Ruch krtani do góry powoduje wzrost ciśnienia i w efekcie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji)
• pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.
• wiązadła głosowe są zwarte i nie drgają periodycznie, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

[edytuj] Warianty

Spółgłoska ejektywna podniebienna występuje rzadko, zwiącane jest to z tendencją do zmiany sposobu artykulacji ze zwartego na zwarto-szczelinowy, typowy dla głosek miediopalatalnych. Częśniej występuje więc zwaro-szcelinowa spółgłoska środkowojęzykowo-zadziąsłowa (przedniopodniebienna): [tʃʼ]

[edytuj] Przykłady

'cdn'

[edytuj] Zobacz też

• spółgłoska zwarta podniebienna bezdźwięczna [c]
• spółgłoska średniojęzykowo-zadziąsłowa bezdźwięczna [tʃ]
• spłógłoska ejektywna
• spłógłoska iniektywna

[edytuj] Linki zewnętrzne

Spółgłoski środkowojęzykywo-podniebiene (ang. palato-alveolar) w języku quechua

	Dwu‐ wargowe	War‐ gowo‐ zębowe	Zębowe	Dzią‐ sło­we	Zadzią‐ słowe	Re­tro‐ fle­ksyjne	Pod­nie‐ bienne	Miękko‐ podnie‐ bienne	Języcz‐ kowe		Gar‐ dłowe		Nagło‐ śnio­we		Krta‐ niowe
Nosowe	m	ɱ	n̪	n		ɳ	ɲ	ŋ	ɴ
Zwarte	p b	* *	t̪ d̪	t d		ʈ ɖ	c ɟ	k ɡ	q ɢ				ʡ		ʔ
Szczelinowe	ɸ β	f v	θ ð	s z	ʃ ʒ	ʂ ʐ	ç ʝ	x ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h ɦ
Półotwarte	β̞	ʋ	ð̞	ɹ		ɻ	j	ɰ
Drżące	ʙ		r			*			ʀ				*
Uderzeniowe	*	†	ɾ			ɽ							*
Boczne szczelinowe			ɬ ɮ			*	*	*
Boczne półotwarte			l			ɭ	ʎ	ʟ
Boczne uderzeniowe			ɺ			*	*	*

Koartykulacja
ʍ	w	ɥ	ɕ	ʑ	ɧ	ɫ
Zwarto-szczelinowe
pf	ts dz	tʃ dʒ	tɕ dʑ	tɬ dɮ	kx	qχ