Durango

Wikipedia(e)tik

Artikulu hau Bizkaiko herriari buruzkoa da, esanahi ezberdinentzako ikus Durango (argipena)

Durango

Bizkaia

Izen ofiziala

Durango

Antolaketa

Estatua
Autonomia Erkidegoa
Lurralde Historikoa
Eskualdea

Espainia
Euskal Autonomia Erkidegoa
Bizkaia
Durangaldea

Posta-kodea

48200

Koordenatuak

43°10′ I 02°38′ M

Koordenatuak: 43°10′ I 02°38′ M (?)

Garaiera
Azalera
Biztanleria

Dentsitatea
Euskaldunak

119 m
10,79 km²
27.040 (2006)

2.416 bizt/km²
%45,26 (2001)

Sorrera

XII. mende hasiera inguru

Herritarra

durangar

Alkatea

Juan José Ziarrusta Campo (EAJ)

www.durango-udala.net

Durango Bizkaiko udalerria da. Durangaldeko eskualdean kokatzen da. 10,79 km² ditu eta 2004. urtean 26.069 biztanle zituen.

Mugakideak hauexek ditu: Iparraldean Iurreta, Hegoaldean Izurtza, Mendebaldean Amorebieta-Etxano eta Dima eta Ekialdean Abadiño.

Inguruko hiriburuetatik, horrela dago kokatuta: Bilbotik ekialderantz 30 kilometrotara; Donostiatik mendebalderantz 69 kilometrotara; eta Gasteiztik iparralderantz 45 kilometrotara.

[aldatu] Monumentuak

Durangon, hurrengo eraikin edo monumentu garrantzitsuak daude:

Kurutziaga

Kurutziagako Gurutzea: 1440. urte ingurukoa da. Alonso de Mella fraidearen omenez eraiki zuten, Inkisizioak gogor zapaldu zuenekoa.

Lariz dorrea: 1483. urtean Isabel Katolikoak ostatu hartu zuen eraikin honetan, Durangora Uriko eta Durango Merindadeko foruak sinatzera etorria.

Mikeldiko txerria: Erromatarren garaia baino lehenagokoa da, eta irudikatzen duenari buruz teoria asko daude. Jatorrizkoa Bilbon dago (Euskal Museo Etnografikoan). Kopia bat, Ezkurdi plazan ikusi daiteke.

Santa Anako arkua: 1566. urtean eraiki zuten, estilo Barrokoan. Durango Uriak izan zuen harresiko sei ateetatik geratzen den bakarra da.

Tabirako San Pedro eliza: Bertakoen ustez, Bizkaiko zaharrena. XII. Mendekoak dira aurkitutako aztarnarik zaharrenak.

Udaletxea: 1570. urten eraiki zuten. Estilo klasikoa dauka.

Uribarriko Andra Mariaren basilika: Estilo gotikoa eta errenazentista. XIV. Mendean eraiki zuten. Andra Mariko elizpean egin zuten lehenengo Durangoko Azoka.

[aldatu] Inguru naturala

Durangoko ikuspegia, atzean Anboto eta Urkiola dituela

Urkiolako Parke Naturala: 5.958.3 hektarea zabal da, eta udalerria barne hartzen du.

Anboto, Alluitz eta Untzillatx mendiak ditu.

[aldatu] Historia

XII. mendearen hasieran hiribildua fundatu zuten.
1442 inguruan Fray Alonso de Mella herese izendatu zuen eliza katolikoak eta bere aurka inkisixioa bidali. Bibliaren irakurketa pertsonala eta ondasun eta pertsonen askatasun osoa aldarrikatzen zuen.
1937ko martxoaren 31n Francoren agindupean hiria bonbardatu zuten, 500 hildako inguru eraginez.

[aldatu] Kultura

[aldatu] Kulturguneak

San Agustin Kultur Etxea (ikusi kanpo loturak).
Etxezarreta Jauregia: Durangoko Arte eta Historia Museoa (ikusi kanpo loturak).
Plateruena Kafe Antzokia (ikusi kanpo loturak).

[aldatu] Bertsolaritza

Igor Elortza (1975-), bertsolaria.
Unai Iturriaga (1974-), bertsolaria.

[aldatu] Literatura

Durangoko Azoka.
Herriko idazleak:
- Manu Ertzilla (1953-).
- Paddy Rekalde (1964-).
- Unai Iturriaga (1974-).

[aldatu] Beste batzuk

Durangoko Pasiñue (ikusi kanpo loturak).
Berbalaguna egitasmoa (ikusi kanpo loturak).
Bizkaiako Durango honetaz gain beste hiru edo lau Durango dagoz munduan. Colorado Estatu Batuetako estatuan, Mexikon Durango estatuan (bi hauekin harreman ofiziala dauka), eta Nicaraguan edota Filipinetan.

[aldatu] Hedabideak

Anboto aldizkari digitala (ikusi kanpo loturak).

[aldatu] Ikus, gainera

Durango (Mexiko) estatua eta hiria

[aldatu] Kanpo loturak

	Bizkaiko udalerriak
Abadiño • Abanto-Zierbena • Ajangiz • Alonsotegi • Amoroto • Arakaldo • Arantzazu • Areatza • Arrankudiaga • Arratzu • Arrieta • Arrigorriaga • Gaztelu-Elexabeitia • Artzentales • Atxondo • Aulesti • Bakio • Balmaseda • Barakaldo • Barrika • Basauri • Bedia • Berango • Bermeo • Berriatua • Berriz • Bilbo • Busturia • Derio • Dima • Durango • Ea • Elantxobe • Elorrio • Erandio • Ereño • Ermua • Errigoiti • Etxebarri • Etxebarria • Forua • Fruiz • Galdakao • Galdames • Gamiz-Fika • Garai • Gatika • Gautegiz-Arteaga • Gernika-Lumo • Getxo • Gizaburuaga • Gordexola • Gorliz • Gueñes • Ibarrangelu • Igorre • Ispaster • Iurreta • Izurtza • Jatabe • Karrantza • Kortezubi • Lanestosa • Larrabetzu • Laukiz • Leioa • Lekeitio • Lemoa • Lemoiz • Lezama • Loiu • Mallabia • Mañaria • Markina-Xemein • Meñaka • Mendata • Mendexa • Morga • Mundaka • Mungia • Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz • Murueta • Muskiz • Muxika • Nabarniz • Ondarroa • Orozko • Ortuella • Otxandio • Plentzia • Portugalete • Santurtzi • Sestao • Sondika • Sopela • Sopuerta • Sukarrieta • Trapagaran • Turtzioz • Ubide • Ugao • Urduliz • Urduña • Zaldibar • Zalla • Zamudio • Zaratamo • Zeanuri • Zeberio • Zierbena • Ziortza-Bolibar • Zornotza