Kultura (miesięcznik)
Z Wikipedii
„Kultura” to emigracyjny miesięcznik polski, który ukazywał się w latach 1947–2000, pierwszy numer wyszedł w Rzymie w czerwcu, ale już w lipcu wyszły numery 2/3 a samo czasopismo poczęło wychodzić jako miesięcznik w Paryżu. Jego założycielem i redaktorem naczelnym był Jerzy Giedroyc.
Miesięcznik skupiał elity intelektualne zamieszkujące poza Polską (często z powodów politycznych), z biegiem czasu publikowali w nim również pisarze mieszkający w PRL, a obłożeni zapisem cenzorskim. Poruszano w nim problematykę polityczno-społeczną, zajmowano się kulturą polską i obcą.
W latach osiemdziesiątych niektóre wydania "Kultury" przedrukowywane były w Polsce przez wydawnictwa podziemne.
[edytuj] Zespół i współpracownicy "Kultury"
- Jerzy Giedroyc (1906-2000) - redaktor naczelny "Kultury", założyciel i kierownik Instytutu Literackiego;
- Andrzej Bobkowski (1913-1961) - prozaik, publicysta. Od 1939 roku w Paryżu, od 1948 r. w Gwatemali.
- Andrzej J. Chilecki (1935-1989) - dziennikarz. Od 1959 na emigracji, najpierw w Wiedniu, następnie w Monachium.
- Maria Czapska (1894-1981) - siostra Józefa Czapskiego, eseistka i tłumaczka.
- Józef Czapski (1896-1993) - malarz i eseista.
- Maria Danilewicz Zielińska (1907-2003) - Na łamach "Kultury" prowadziła m.in. rubrykę pt.: Krajowe nowości wydawnicze. W Instytucie Literackim wydała m.in. 3 tomy bibliografii wydawnictw Instytutu Literackiego.
- Henryk Giedroyc (ur. 1922) - brat Jerzego Giedroycia. Od 2003 r. kierownik Instytutu Literackiego.
- Witold Gombrowicz (1904-1969) - prozaik, eseista. Po 1939 na emigracji w Argentynie, Niemczech i Francji. W "Kulturze" ukazał się m.in. pierwodruk jego Dziennika (w odcinkach, 1953-1969). W Instytucie Literackim wydał większość swoich książek.
- Michał Heller [Adam Kruczek] (1922-1997) - rosyjski historyk dziejów najnowszych, publicysta. Od 1957 na emigracji, najpierw w Polsce, a od 1969 we Francji.
- Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000) - prozaik, eseista. Współzałożyciel Instytutu Literackiego i "Kultury", przez wiele lat (do 1996 r.) włoski korespondent pisma.
- Zofia Hertz (1911-2003) - Współpracę z Jerzym Giedroyciem rozpoczęła w marcu 1943 r. w II Korpusie Armii Polskiej. W "Kulturze" zajmowała się m.in. rachunkowością, tłumaczeniem tekstów, prowadziła rubrykę Humor krajowy.
- Zygmunt Hertz (1908-1979) - mąż Zofii Hertz. Kierownik administracyjny, zajmował się m.in. prenumeratą i wysyłką "Kultury".
- Benedykt Heydenkorn (1906-1999) - socjolog, dziennikarz, publicysta. Podczas wojny w II Korpusie Armii Polskiej, od 1949 r. w Kanadzie.
- Konstanty A. Jeleński (1922-1987) - eseista, publicysta, tłumacz.
- Andrzej Koraszewski (ur. 1940) - publicysta i pisarz ekonomiczno-społeczny, były dziennikarz BBC, wiceszef polskiej sekcji BBC, obecnie zastępca redaktora naczelnego portalu Racjonalista.pl.
- Juliusz Mieroszewski (1906-1976) - czołowy publicysta "Kultury", jej londyński korespondent, autor artykułów politycznych składających się na program pisma.
- Czesław Miłosz (1911-2004) - poeta, eseista, laureat literackiej Nagrody Nobla (1980). W Instytucie Literackim wydał większość swoich książek.
- Bohdan Osadczuk (ur. 1920) - dziennikarz i eseista ukraiński, prof. historii najnowszej dziejów Europy Wschodniej. W "Kulturze" pisał o Ukrainie i stosunkach polsko - ukraińskich.
- Wojciech Skalmowski [ps. Maciej Broński] (ur. 1933) - Od 1968 r. wykładowca na Uniwersytecie w Leuven (Belgia), gdzie osiadł na stałe. W "Kulturze" omawiał m.in. twórczość literacką w Polsce i na emigracji.
- Jerzy Stempowski [ps. Paweł Hostowiec] (1893-1969) - dziennikarz, eseista. Jego publikacje ukazywały się pod nazwą Notatnik niespiesznego przechodnia.
- Leopold Unger (ur. 1922) - dziennikarz, publicysta. Od 1969 r. na emigracji. Komentator spraw zagranicznych w "Le Soir" i "Gazecie Wyborczej". Od 1970 r. stały współpracownik "Kultury", gdzie pod pseudonimem "Brukselczyk" zamieszczał cykl pt.: Widziane z Brukseli.
[edytuj] Pozostali autorzy i współpracownicy "Kultury" w latach 1947-2000 (wybór)
- Anna Achmatowa
- Władysław Anders
- Jerzy Andrzejewski
- Raymond Aron
- Stanisław Barańczak
- Zygmunt Bauman
- Włodzimierz Bączkowski
- Ewa Berberyusz
- Jan Bielatowicz
- Czesław Bielecki
- Władysław Bieńkowski
- Innocenty M. Bocheński
- Jerzy Boniecki
- Heinrich Boll
- Kazimierz Brandys
- Marian Brandys
- Zdzisław Broncell
- Włodzimierz Brus
- Zbigniew Brzeziński
- James Burnham
- Zbigniew Byrski
- Albert Camus
- Andrzej Chciuk
- Nicola Chiaromonte
- Michał Chmielowiec
- Jan M. Ciechanowski
- Adam Ciołkosz
- Emile M. Cioran
- Bogdan Czaykowski
- Adam Czerniawski
- Marian Czuchnowski
- Julij Daniel
- Czesław Dobek
- Thomas S. Eliot
- Zbigniew Florczak
- Józef Garliński
- Wojciech Giełżyński
- Renata Gorczyńska
- Feliks Gross
- Piotr Guzy
- Henryk Grynberg
- Zygmunt Haupt
- Zbigniew Herbert
- Jeanne Hersch
- Marek Hłasko
- Wacław Iwaniuk
- Aleksander Janta-Połczyński
- Witold Jedlicki
- Wacław Jędrzejewicz
- Jakub Karpiński
- Wojciech Karpiński
- Kazimiera Kijowska
- Stefan Kisielewski
- Arthur Koestler
- Leszek Kołakowski
- Tadeusz J. Kroński
- Ryszard Krynicki
- Maria Kurecka
- Jacek Kuroń
- Jan Józef Lipski
- Leo Lipski
- Józef Łobodowski
- Józef Mackiewicz
- Stanisław Cat-Mackiewicz
- Curzio Malaparte
- André Malraux
- Osip Mandelsztam
- Adam Michnik
- Karol Modzelewski
- Dominik Morawski
- Kajetan Morawski
- Sławomir Mrożek
- Zdzisław Najder
- Jan Nowak-Jeziorański
- Marek Nowakowski
- Tadeusz Nowakowski
- Włodzimierz Odojewski
- Kazimierz Orłoś
- George Orwell
- Borys Pasternak
- Władysław Pobóg-Malinowski
- Krzysztof Pomian
- Jerzy Pomianowski
- Antoni Pospieszalski
- Edward Raczyński
- Zofia Romanowiczowa
- Krzysztof Rutkowski
- Jarosław Marek Rymkiewicz
- Andriej Sacharow
- Olga Scherer-Virska
- Zbigniew S. Siemaszko
- Ignazio Silone
- Andriej Siniawski
- Wacław Solski
- Aleksander Sołżenicyn
- Czesław Straszewicz
- Anna Strońska
- Wiktor Sukiennicki
- Stanisław Swianiewicz
- Leszek Szaruga
- Bolesław Taborski
- Jerzy Targalski
- Tymon Terlecki
- Barbara Toporska
- Teresa Torańska
- Leopold Tyrmand
- Andrzej Vincenz
- Stanisław Vincenz
- Piotr S. Wandycz
- Melchior Wańkowicz
- Aleksander Wat
- Simone Weil
- Wiktor Weintraub
- Kazimierz Wierzyński
- Józef Wittlin
- Mariusz Wilk
- Krzysztof Wolicki
- Wiktor Woroszylski
- Tadeusz Wyrwa
- Adam Zagajewski
- Jerzy Zagórski
- Kazimierz Zamorski
- Karol Zbyszewski
- Wacław A. Zbyszewski
- Roman Zimand
- Jerzy Zubrzycki
- Władysław Żeleński