Birma
Z Wikipedii
Pyidaungzu Myanma Naingngandaw | |||||
|
|||||
![]() |
|||||
Język urzędowy | birmański | ||||
Stolica | Naypyidaw | ||||
Ustrój polityczny | dyktatura wojskowa | ||||
Głowa państwa | przewodniczący Rady Pokoju i Rozwoju gen. Than Shwe | ||||
Szef rządu | premier Soe Win | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
39. na świecie 678 500 km² 3,06% |
||||
Liczba ludności • całkowita (I 2007) • gęstość zaludnienia |
25. na świecie 47 180 000 69,5 osób/km² |
||||
Niepodległość | od Wielkiej Brytanii 4 stycznia 1948 |
||||
Jednostka monetarna | kiat (MMK) | ||||
Strefa czasowa | UTC +6:30 | ||||
Hymn państwowy | Gba Majay Bma | ||||
Kod ISO 3166 | MM | ||||
Domena internetowa | .mm | ||||
Kod samochodowy | MYA | ||||
Kod telefoniczny | +95 | ||||
![]() |
Birma (Myanmar, Mianma, Związek Birmański - Związek Myanmar) – państwo położone w Azji Południowo-Wschodniej, nad Zatoką Bengalską i Morzem Andamańskim. Graniczy z Bangladeszem, Indiami, Chińską Republiką Ludową, Laosem i Tajlandią. Większe miasta: Rangun, Mandalaj, Basejn.
Spis treści |
[edytuj] Nazwa
Junta wojskowa, w 1989 jednostronnie przyjęła Myanmar (Związek Myanmar) jako nową nazwę kraju. Ze względu na fakt, iż zmiana nie została zaaprobowana przez żaden organ ustawodawczy Birmy, nowa nazwa nie jest uznawana przez większość krajów, jednak została zaakceptowana przez ONZ. Z tego powodu źródła mogą podawać różną nazwę. W Polsce zgodnie z wytycznymi Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych powinno używać się tradycyjnych nazw: Birma i Związek Birmański, z zastrzeżeniem jednak, że w tekstach oficjalnych używa się nazwy Związek Myanmar.
[edytuj] Geografia
- Długość granic: 5876 km (Bangladesz 193 km, Chiny 2185 km, Indie 1463 km, Laos 235 km, Tajlandia 1800 km)
- Najwyższy punkt: Hkakabo Razi, 5881 m n.p.m..
Drugie, po Indonezji, największe państwo regionu Azji Południowo-Wschodniej.
Położone na Półwyspie Indochińskim, nad Zatoką Bengalską i Morzem Andamańskim.
Birma zajmuje powierzchnię 676,6 tys km², a zamieszkuje ją blisko 47 mln mieszkańców.
Klimat zwrotnikowy, monsunowy wilgotny.
[edytuj] Historia
W Birmie od roku 1962 władzę sprawuje armia. Obecny reżim doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu 18 września 1988 r.
Generałowie utworzyli Partię Rozwoju i Odbudowy (SLORC), która całkowicie zdominowała życie polityczne Birmy. Na czele junty od 2004r stoi gen. Than Shwe, który zastąpił zdymisjonowanego Khin Nyuta.
W 1989r wojskowi zdecydowali się na przemianowanie państwa z Birmy na Myanmar, a nazwę jego stolicy z Rangunu na Yangun.
Ostatnie demokratyczne wybory odbyły się w Birmie w roku 1990, ale generałowie nie uznali ich wyniku (82% głosów zdobyła bowiem opozycyjna i prodemokratyczna Narodowa Partia na Rzecz Demokracji NLD pod przywództwem Aung San Suu Kyi).
Działacze opozycyjni zostali wtrąceni do więzień, a wszelkie stanowiska w państwie zostały obsadzone przez generałów.
Junta wydaje również pismo propagandowe - "Nowe Światło Myanmaru".
7 listopada 2005 roku junta przeniosła rząd do nowobudowanej stolicy Nay Pyi Daw leżącej ok. 30 km od miasta Pyinmana.
[edytuj] Ustrój polityczny
Dyktatura wojskowa. Junta wojskowa rzadzi krajem, z niewielkimi przerwami, od 1962 roku, kiedy to zamachu stanu dokonał generał Ne Win. W 1988 roku Ne Win zrezygnował z władzy lecz ta nadal pozostała w rekach wojska (m.in. dzięki unieważnieniu demokratycznych wyborów w 1990 r.). od 2004 roku na czele państwa stoi generał Than Shwe noszący oficjalny tytuł "Przewodniczący Rady Pokoju i Rozwoju Państwa".
- Zobacz też - Przywódcy Birmy.
Święto narodowe: 4 stycznia – rocznica proklamowania niepodległości
[edytuj] Podział administracyjny
Kraj pod względem administracyjnym dzieli się na 7 stanów i 7 prowincji.Prowincje utworzono na terenach zamieszkanych w większości przez Birmańczyków, stany natomiast na terenach zamieszkanych przez mniejszości narodowe. Poza nazwą stany i prowincje nie różnią się niczym pod względem administracyjnym (stany nie posiadają żadnej autonomii).
Stany Birmy:
- Arakan (birm.: Yakaing Pyine, ang.: Rakhaing State (dawniej: Arakan State))
- Czin (birm.: Kyin Pyine, ang.: Chin State)
- Kaczin (birm.: Kagyin Pyine, ang.: Kachin State)
- Kaja (birm.: Kaya Pyine, ang.: Kayah State)
- Karen (birm.: Kayin Pyine, ang.: Kayin State (dawniej: Karen State))
- Mon (birm.: Mwan Pyine, ang.: Mon State)
- Szan (birm.: Shan Pyine, ang.: Shan State)
Prowincje Birmy:
- Irawadi (birm.: Eyawadi Taing, ang.: Ayeyarwady Division (dawniej: Irrawaddy Division))
- Magwe (birm.: Magwe Taing, ang.: Magwe Division (dawniej: Magway Division))
- Mandalaj (birm.: Mantale Taing, ang.: Mandalay Division)
- Pegu (birm.: Pègu Taing, ang.: Bago Division (dawniej: Pegu Division))
- Rangun (birm.: Yangon Taing, ang.: Yangon Division (dawniej: Rangoon Division)
- Sagaing (birm.: Sikong Taing, ang.: Sagaing Division)
- Taninthayi (birm.: Taninthayi Taing, ang.: Tanintharyi Division (dawniej: Tenasserim Division))
[edytuj] Demografia
- Narodowości: Birmańczycy 68%, Szanowie 9%, Karenowie 7%, Arakanowie 4%, imigranci z Chin 3%, imigranci z Indii 2 %, Monowie 2%, pozostali (ok. 100 narodów i narodowości) 5%
- Wyznania: buddyści 89%, chrześcijanie 4%, muzułmanie 4%, animiści 1%
[edytuj] Kultura
[edytuj] Gospodarka
Podstawowe informacje o ekonomii i odsyłacz do artykuły o ekonomii kraju
Afganistan • Armenia • Arabia Saudyjska • Azerbejdżan • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Brunei • Chiny • Cypr • Filipiny • Gruzja • Indie • Indonezja • Irak • Iran • Izrael • Japonia • Jemen • Jordania • Kambodża • Katar • Kazachstan • Kirgistan • Korea Południowa • Korea Północna • Kuwejt • Laos • Liban • Malediwy • Malezja • Mongolia • Nepal • Oman • Pakistan • Rosja • Singapur • Sri Lanka • Syria • Tadżykistan • Tajlandia • Tajwan • Timor Wschodni • Turcja • Turkmenistan • Uzbekistan • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie
Terytoria zależne i autonomiczne : Cypr Północny • Czeczenia • Palestyna (Autonomia Palestyńska) • Górski Karabach • Hongkong • Makau • Osetia Południowa