Кислород

Од Википедија, слободна енциклопедија

Азот - Кислород - флуор   О Сулфур       Периоден систем
Општи податоци
Име, симбол, атомски број	кислород, O, 8
Припадност на групата	неметали
група, периода	VIA, 2
густина, тврдина	1,429 kg/m3, bd
Боја	безбоен
Карактеристики на атомот
атомска маса	15,9994 u
атомски радиус	60 (48) pm
ковалентен радиус	73 pm
ван дер Валсов радиус	152 pm
електронска конфигурација	[He]2s22p4
e- на енергетските нивоа	2, 6
оксидациони броеви	±2, 1
Особини на оксидот	нема
кристална структура	регуларна
Физички карактеристики
агрегатна состојба	гасовита
температура на топење	50,35 K (-222,8 °C)
температура на вриење	90,18 K (-182,97 °C)
молска зафатнина	17,36×10-3 m3/mol
топлина на испарување	3,4099 kJ/mol
топлина на топење	0,22259 kJ/mol
притисок на заситена пареа	без податоци
брзина на звукот	317,5 m/s (293 K)
Останати карактеристики
Електронегативност	3,44 (Полинг) 2,50 (Алред)
специфична топлина	920 J/(kg*K)
специфична спроводливост	без податоци
топлотна спроводливост	0,02674 W/(m*K)
I енергија на јонизација	1313,9 kJ/mol
II енергија на јонизација	3388,3 kJ/mol
III енергија на јонизација	3388,3 kJ/mol
IV енергија на јонизација	7469,2 kJ/mol
Најстабилни изотопи
изотоп заст. в.п.р. н.р. e.r. MeV п.р. 15O (веш.) 122 s β+   15N 16O 99,762% стабилен изотоп со 8 неутрони 17O 0,038% стабилен изотоп со 9 неутрони 18O 0,2% стабилен изотоп со 10 неутрони
Таму каде што не е поинаку назначено, употребени се SI единици и нормални услови.

Кислород е хемиски елемент во периодниот систем. Го има симболот О и атомски број 8. Зборот кислород доаѓа од двата старогрчки зборови οξυς (оксис) = киселина и γεινομαι (геиномаи) = содржи. Ова име било избрано бидејќи во периодот во кој бил детерминиран кислородот (доцниот 18 век), се мислело дека сите киселини содржат кислород. Овој хемиски елемент е доста распространет и може да се најде не само на Земјата, но и низ целата вселена, најчесто ковалентно сврзан со други елементи. Несврзаниот кислород (најчесто нарекуван и молекуларен кислород или O₂, двоатомски молекул) се појавил уште во палеопротерозоикот (пред меѓу 2500 милиони години и 1600 милиони години) и како продукт од метаболизмот на раните анаероби (археи и бактерии).

[уреди] Карактеристики

Во стандардни услови кислородот опстојува како двоатомски молекул во кој двата кислородни молекули се двојно сврзани меѓусебно. Во неговата најстабилна форма, кислородот опстојува како дворадикален молекул (триплет кислород). Иако радикалите најчесто се сврзуваат со високо реактивни молекули, триплетниот кислород не реагира со повеќето молекули. Еднородниот кислород е пореактивен со повеќето органски молекули.

Кислородот е главна состојка на воздухот, се произведува од растенијата за време на фотосинтезата и е потребен за аеробна респирација кај животните.

Течниот кислород и цврстиот кислород имаат светлосина боја и двата имаат парамагнетни својства. Течниот кислород најчесто се добива со фракциона дестилација на течен воздух. Течниот и цврстиот озон (О₃), пак, имаат потемни сини бои.

Најскорешниот откриен алотроп на кислородот, тетракислород (О₄), е темно црвена супстанција што е создадена со вршење притисок на О₂ до 20 GPa. Неговите својства се истражуваат за употреба во ракетните горива и слични апликации, бидејќи тој е многу помоќно оксидативно средство од O₂ или O₃.

Ова е недовршена статија за наука. Вие можете да помогнете за нејзината дообработка.