Neodymium
Van Wikipedia
Neodymium is een scheikundig element met symbool Nd en atoomnummer 60. Het is een geel/zilverwitte lanthanide.
Inhoud |
[bewerk] Ontdekking
Neodymium is in 1885 ontdekt door de Oostenrijkse chemicus Carl Auer von Welsbach. Hij scheidde neodymium en praseodymium van het materiaal dat tot die tijd bekend was als didymium. Het duurde echter tot 1925 voordat het element in zuivere vorm werd geïsoleerd.
De naam neodymium is een samentrekking van de Griekse woorden neo (nieuw) en didymos (tweeling).
[bewerk] Toepassingen
Neodymium wordt hoofdzakelijk gebruikt in de glasindustrie en bij de productie van legeringen:
- Glas kan gekleurd worden van zuiver violet tot rood en grijs door er neodymium aan toe te voegen.
- In de astronomie wordt met neodymium verrijkt glas gebruikt bij het kalibreren van spectrumlijnen.
- Neodymium kan worden gebruikt om de door ijzerverontreinigingen ontstane groene kleur in glas te verwijderen.
- In lasers met infrarode golflengten (zoals bij een YAG-laser) worden transparante materialen gebruikt die neodymium ionen bevatten.
- Neodymiumzouten kunnen gebruikt worden om emaille te kleuren.
- Voor zeer sterke permanente magneten kan neodymium gebruikt worden in de vorm van Nd2Fe14B. Deze magneten zijn goedkoper dan samarium-kobalt magneten.
[bewerk] Opmerkelijke eigenschappen
Neodymium heeft een heldere zilverachtige glans. Het is één van de meest reactieve lanthaniden en reageert ook met zuurstof. Daarbij verandert de heldere glans snel in een grijze en matte oxidelaag.
[bewerk] Verschijning
Als gevolg van de hoge reactiviteit wordt neodymium in de natuur niet in ongebonden toestand aangetroffen. De belangrijkste bronnen zijn de mineralen monaziet en bastnosiet; mineralen die veel verschillende lanthaniden bevatten in lage concentraties.
Neodymium is lastig te scheiden van de andere elementen die in de mineralen voorkomen. Het meest toegepaste proces daarvoor is ion uitwisseling.
[bewerk] Isotopen
| Meest stabiele isotopen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iso | RA (%) | Halveringstijd | VV | VE (MeV) | VP |
| 142Nd | 27,13 | stabiel met 82 neutronen | |||
| 143Nd | 12,18 | stabiel met 83 neutronen | |||
| 144Nd | syn | 2,29×1015 j | α | 1,905 | 140Ce |
| 145Nd | 8,30 | stabiel met 85 neutronen | |||
| 146Nd | 17,19 | stabiel met 86 neutronen | |||
| 148Nd | 5,76 | stabiel met 88 neutronen | |||
| 150Nd | 5,64 | 1,1×1019 j | β | 3,367 | 150Sm |
In de natuur komen vijf stabiele neodymiumisotopen voor in vergelijkbare hoeveelheden en twee radioactieve isotopen. In totaal zijn er ruim dertig radioactieve neodymiumisotopen bekend, waarvan het grootste deel alleen kunstmatig kan worden geproduceerd. De meest stabiele radioisotopen zijn 144Nd en 150Nd met halfwaardetijden van vele miljoenen jaren. De andere radioisotopen hebben halfwaardetijden van minder dan 11 dagen.
[bewerk] Toxicologie en veiligheid
Bij inademing van neodymiumdampen kan het schade aanrichten in de longen. Bij langdurige blootstelling hoopt neodymium zich op in de lever, maar over de eventueel schadelijke gevolgen daarvan is nog niets bekend.
Verhoogde neodymiumconcentraties in water kunnen schade aanrichten in celmembranen van dieren die in het water leven, waardoor er nadelige effecten optreden voor de voortplanting en het zenuwstelsel.
[bewerk] Externe links
- PeriodiekSysteem.com over: Neodymium
- Lenntech over: Neodymium
- (en) EnvironmentalChemistry.com over: Neodymium
- (en) WebElements.com over: Neodymium
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Neodymium van Wikimedia Commons. |
| {{{afb_links}}} | Scheikundige Elementen en Isotopen | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Periodiek systeem: Standaard · Alternatief · Elektronenconfiguratie Isotopentabel: Op element (compleet) · Op element (in delen) · Op atoommassa Lijst met elementen: Op naam · Op symbool · Op nummer |
