Władcy Polski
Z Wikipedii
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Władcy Polski – lista wszystkich władców Polski, używających tytułu suwerena (króla lub księcia) polskiego (zobacz też: książęta dzielnicowi Polski, królowie Polski)
[edytuj] Piastowie i Przemyślidzi
Dynastia Piastów (od IX-X wiek w. do 1370r.)
- Siemowit
- Lestek
- Siemomysł
- ok. 960-992 – Mieszko I
- 992-1025 – Bolesław I Chrobry (król od 1025) – unia personalna z Czechami 1003-1004
- 1025-1031 – Mieszko II Lambert (król 1025-1031)
- 1031–1032 – Bezprym
- 1032-1033 - Podział państwa:
- Mieszko II Lambert (książę zwierzchni)
- Otton (zmarł 1033)
- Dytryk (o ile istotnie objął władzę i nie pozostał władcą tytularnym)
- 1033-1034 – Mieszko II Lambert (ponownie w całym kraju)
- 1034-1037 – Kazimierz I Odnowiciel
- 1038-1040? - interregnum
- 1040-1058 – Kazimierz I Odnowiciel
- 1058-1079 – Bolesław II Śmiały (król 1076-1079)
- 1079-1102 – Władysław I Herman
- 1085-1092 - Wratysław II, tytularny król Polski
- 1102-1107 – Zbigniew (1102-1106 książę zwierzchni)
- 1102-1138 – Bolesław III Krzywousty
Rozbicie dzielnicowe – na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego kraj został podzielony na dzielnice, a najwyższym z książąt miał być książę zwierzchni (senior, najstarszy z dynastii/ princeps, pierwszy z dynastii)* zasada senioratu została zarzucona wraz z wyborem Kazimierza Sprawiedliwego na władcę stołecznego Krakowa.
- 1138-1146 – Władysław II Wygnaniec (książę zwierzchni)
- 1146-1173 – Bolesław IV Kędzierzawy (książę zwierzchni)
- 1173-1177 – Mieszko III Stary (książę zwierzchni)
- 1177-1194 – Kazimierz II Sprawiedliwy (książę krakowski)
- 1191 – Mieszko III Stary
- 1194-1199 – Leszek Biały (książę krakowski)
- 1195 – Mieszko III Stary
- 1199-1202 – Mieszko III Stary
- 1202 – Władysław III Laskonogi
- 1202-1227 – Leszek Biały (ponownie, książę krakowski)
- 1210-1211 – Mieszko IV Plątonogi
- 1227-1228 – Władysław III Laskonogi (ponownie)
- 1228-1229 – Henryk Brodaty
- 1229-1232 – Konrad I Mazowiecki
- 1230 – Władysław III Laskonogi
- 1232-1238 – Henryk I Brodaty (książę krakowski)
- 1238-1241 – Henryk II Pobożny (książę krakowski)
- 1241-1243 – Konrad I Mazowiecki (ponownie, książę krakowski)
- 1243-1279 – Bolesław V Wstydliwy (książę krakowski)
- 1279-1288 – Leszek Czarny
- 1288-1290 – Henryk IV Probus (książę krakowski)
Dynastia Przemyślidów – unia personalna polsko-czeska
Zjednoczona monarchia Piastów
- 1290-1296 – Przemysł II (od 1273 książę poznański, od 1279 książę wielkopolski, w 1290 książę krakowski (później używał tytułu księcia bez sprawowania kontroli nad dzielnicą), od 1294 książę pomorski, od 1295 – król)
- 1306-1333 – Władysław I Łokietek (książę do 1300, 1305-1320 książę krakowski, od 1320 król (każdy jego następca był już królem)
- 1306 i 1307-1310 – Henryk Karyncki, tytularny król Polski
- 1306-1307 – Rudolf III Habsburg, tytularny król Polski
- 1310-1335 – Jan Luksemburski, tytularny król Polski
- 1333-1370 – Kazimierz III Wielki
[edytuj] Andegawenowie
Dynastia Andegawenów (1370-1399) – unia personalna z Królestwem Węgier
- 1370-1382 – Ludwik Węgierski
- 1384-1399 – Jadwiga Andegaweńska z tytułem króla, od 1386 wspólnie z mężem Władysławem II Jagiełłą
[edytuj] Jagiellonowie
Dynastia Jagiellonów (1386-1572)
- 1386-1434 – Władysław II Jagiełło – unia personalna z Litwą
- 1434-1444 – Władysław III Warneńczyk – unia personalna z Królestwem Węgier
- 1447-1492 – Kazimierz IV Jagiellończyk – unia personalna z Litwą
- 1492-1501 – Jan I Olbracht
- 1501-1506 – Aleksander Jagiellończyk – unia personalna z Litwą
- 1506-1548 – Zygmunt I Stary – unia personalna z Litwą
- 1548-1572 – Zygmunt II August (koronowany w 1529) – unia personalna z Litwą do 1569, od 1569 Rzeczpospolita Obojga Narodów
[edytuj] Władcy elekcyjni Rzeczypospolitej Obojga Narodów
Królowie elekcyjni (1573-1795)
- 1573-1575 – Henryk Walezy
- 1575-1576 – Anna Jagiellonka od 1576 wspólnie z mężem Stefanem Batorym – unia personalna z Księstwem Siedmiogrodzkim
- 1576-1586 – Stefan Batory-unia personalna z Księstwem Siedmiogrodzkim
- 1587-1632 – Zygmunt III Waza unia personalna ze Szwecją 1592-1599
- 1632-1648 – Władysław IV Waza, w 1610 wybrany carem Rosji.
- 1648-1668 – Jan II Kazimierz Waza
- 1669-1673 – Michał Korybut Wiśniowiecki
- 1674-1696 – Jan III Sobieski
- 1697-1706 – August II Mocny – unia personalna z Saksonią
- 1704-1709 – Stanisław Leszczyński
- 1709-1733 – August II Mocny (ponownie) – unia personalna z Saksonią
- 1733-1736 – Stanisław Leszczyński (wybrany ponownie, usunięty przez wojska Rosji, Saksonii i Austrii)
- 1733-1763 – August III Sas – unia personalna z Saksonią
- 1764-1795 – Stanisław August Poniatowski
Ostatni król abdykował na rzecz cesarzowej Rosji Katarzyny II. Polska zniknęła na 123 lata z map świata. Niektórzy władcy mocarstw rozbiorowych używali w tym czasie tytułów należnych królom polskim. Oto lista władców ziem polskich w czasie rozbiorów:
Zabór rosyjski
- 1795-1796 Katarzyna II Wielka (księżniczka von Anhalt-Zerbst z dynastii Askańskiej)
- 1796-1801 Paweł I Romanow
- 1801-1825 Aleksander I Romanow
Zabór pruski
Zabór austriacki
[edytuj] Książę Warszawy
- 1807-1815 – Fryderyk August (książę warszawski z dynastii Wettinów, monarcha Księstwa Warszawskiego i król Saksonii) – unia personalna z Saksonią.
[edytuj] Romanowowie – unia personalna z Rosją
- 1815-1825 – Aleksander I Romanow (król polski z dynastii Romanowów, monarcha Królestwa Polskiego i Rosji)
- 1825-1831 – Mikołaj I Romanow (król polski z dynastii Romanowów, monarcha Królestwa Polskiego i Rosji, koronowany na króla polskiego 1829, zdetronizowany przez Sejm 25 stycznia 1831). Aż do 1917 carowie Rosji na zasadzie uzurpacji nosili tytuł króla Polski.
[edytuj] Romanowowie
Carowie noszący tytuł Króla Polski.
- 1831-1855 – Mikołaj I Romanow
- 1855-1881 – Aleksander II Romanow
- 1881-1894 – Aleksander III Romanow
- 1894-1917 – Mikołaj II Romanow
[edytuj] Władcy ziem polskich niezależnych od suwerena polskiego
[edytuj] Księstwa Śląskie
[edytuj] Książęta wrocławscy (1163-1335) – Piastowie
- 1163-1201 – Bolesław I Wysoki (syn Władysława II, książę śląski, Dolny Śląsk w podziale 1173 r., w 1201 ponownie Opole, 1177- (ok.)1185 strata Głogowa)
- 1163-1173 – Mieszko IV Plątonogi (brat, współwładca, potem w Raciborzu 1173-1211, oraz w Opolu 1202-1211)
- 1177-(ok.) 1185 – Konrad (brat, Głogów)
- 1201-1238 – Henryk I Brodaty (syn Bolesława I), do 1202 Opole 1206-1207 Kalisz, do 1206 1210-1218 i od 1230 w Lubuszu, od 1231 Kraków, od 1234 pd. Wielkopolska,od 1230 opieka nad Opolem i od 1232 nad Sandomierzem)
- 1238-1241 – Henryk II Pobożny (syn, koregent od 1234, pd. Wielkopolska i Kraków, do 1239 opieka nad Opolem i Sandomierzem, od 1239 tylko zwierzchnictwo nad księstwem kaliskim), od 1239 rezygnacja z Lądu
- 1241-1248 – Bolesław II Rogatka (syn, 1241 Kraków, 1241-1247 pd.-zach. Wlkp., Legnica i Głogów 1248-1249/51, 1249 oddanie Brandenburgii Lubusza, tylko Legnica 1249-1278, od 1277 dodatkowo w Środzie)
- 1241-1242 – Mieszko (brat, Lubusz)
- 1248-1266 – Henryk III Biały (brat, w wyniku podziału średni Śląsk z Wrocławiem, współrządca z bratem Władysławem)
- 1248-1270 – Władysław (brat, współrządca brata Henryka III do 1266 r., od 1266 współrządca i regent w imieniu Henryka IV Probusa)
- 1266-1290 – Henryk IV Probus (syn Henryka III, od 1273 samodzielnie, 1277 strata Środy, 1274 Krosno Odrzańskie, 1281-1287 w Wieluniu (Rudzie), 1284-1287 w Ołoboku, od 1287 zwierzchnictwo nad księstwami głogowskim, ścinawskim, legnickim i opolskim, od 1288 w Krakowie, 1289 Ścinawa)
- 1270-1273 – Przemysł Ottokar II Przemyślida (regent, zm. 1278)
- 1290-1296 – Henryk V Brzuchaty (syn Bolesława II, 1273-1278 Jawor, od 1278 Legnica)
- 1296-1311 – Bolesław III Rozrzutny (syn Henryka V, książę legnicko-wrocławski do 1311 (1301-1311 samodzielnie), potem książę brzeski w wyniku podziału 1311, książę legnicki od 1312, książę kaliski 1306-1307, książę opawski 1308-1311, od 1329 dziedziczny lennik czeski)
- 1296-1301 – Bolko I Surowy (stryj, regent w Legnicy i Wrocławiu)
- 1301-1302 – Henryk z Wiebrzna (biskup wrocławski, regent)
- 1302-1305 – Wacław II z dynastii Przemyślidów (teść Bolesława III, regent)
- 1311-1335 – Henryk VI Dobry (syn Henryka V)
- od 1335 – włączone do korony czeskiej
[edytuj] Książęta wrocławscy i śląscy 1335-1741 – unia personalna z Królestwem Czech
- 1310-1346 – Jan I Ślepy
- 1346-1378 – Karol IV Luksemburski (I) ("Pater Patriae")
- 1378- 1419 – Wacław IV Luksemburski
- (1420), 1436-1437- Zygmunt Luksemburski
- 1437-1439 – Albrecht Habsburg
- 1453-1457 – Władysław Pogrobowiec
- 1458-1471 – Jerzy z Podiebradów
- 1469-1490 – Maciej Korwin
- 1471-1516 – Władysław II Jagiellończyk
- 1516-1526 – Ludwik Jagiellończyk
- 1526-1564 – Ferdynand I Habsburg
- 1564-1576 – Maksymilian II Habsburg
- 1576-1611 – Rudolf II Habsburg
- 1611-1619 – Maciej Habsburg
- 1619 – Ferdynand II Habsburg
- 1619-1620 – Fryderyk Palatyński Witellsbach) tzw. (Król Zimowy)
- 1620-1637 – Ferdynand II Habsburg (ponownie)
- 1637-1657 – Ferdynand III Habsburg
- Ferdynand IV Habsburg (koronowany, faktycznie nie rządził, zm. 1654)
- 1657-1705 – Leopold I Habsburg
- 1705-1711 – Józef I Habsburg
- 1711-1740 – Karol VI Habsburg
- w 1741 Śląsk został włączony do Prus
[edytuj] Książęta cieszyńscy (1290-1653) – Piastowie
- Mieszko I Cieszyński (ur. 1252/1256, zm. ok. 1315)
- Kazimierz I Cieszyński (ur. 1280/1290, zm. 1358)
- Przemysław I Noszak (ur. 1332/1336, zm. 23 maja 1410)
- Bolesław I Cieszyński (ur. po 1363, zm. 6 maja 1431)
- Wacław I Cieszyński (ur. 1413, zm. 1474)
- Władysław Cieszyński (ur. ok. 1420, zm. w lutym 1460)
- Przemysław II Cieszyński (ur. ok. 1420, zm. 18 marca 1477)
- Bolesław II Cieszyński (ur. ok. 1425, zm. 8 października 1452)
- Kazimierz II Cieszyński (ur. ok. 1448, zm. 13 grudnia 1528)
- Fryderyk Cieszyński (ur. ok. 1481, zm. w czerwcu 1507)
- Wacław II Cieszyński (ur. ok. 1492, zm. 17 listopada 1524)
- Wacław III Adam (ur. grudniu 1524, zm. 4 listopada 1579)
- Fryderyk Kazimierz Frysztacki (ur. 1541/2, zm. 4 maja 1571)
- Adam Wacław (ur. 12 lub 13 grudnia 1574, zm. 13 lipca 1617)
- Fryderyk Wilhelm Cieszyński (ur. 9 listopada 1601, zm. 19 sierpnia 1625)
- Elżbieta Lukrecja (ur. 1 czerwca 1599, zm. 19 maja 1653)
[edytuj] Książęta cieszyńscy (1653-1919)
Po śmierci ostatniej Piastówny księżnej Elżbiety Lukrecji korona Księstwa Cieszyńskiego przeszła na królów Czech:
- 1653-1654 – Ferdynand IV Habsburg
- 1654-1657 – Ferdynand III Habsburg
- 1657-1705 – Leopold I Habsburg
- 1705-1711 – Józef I Habsburg
- 1711-1722 – Karol VI Habsburg
- 1722-1729 – Leopold Lotaryński Habsburg
- 1729-1765 – Franciszek I Stefan Lotaryński Habsburg
- 1765-1766 – Józef II Habsburg
- 1766-1822 – Maria Krystyna Habsburg i książę Albert Sasko-Cieszyński
- 1822-1847 – Karol Ludwik Habsburg
- 1847-1895 – Albrecht Fryderyk Habsburg
- 1895-1918 – Fryderyk Maria Habsburg
- w 1919 włączone do II Rzeczypospolitej
[edytuj] Księstwa pomorskie
-
Władcy Pomorza omówieni są w osobnym artykule: Książęta pomorscy.
[edytuj] Księstwo Pruskie
- 1653-1688 – Fryderyk Wilhelm Hohenzollern (zw. Wielkim Elektorem) – uniezależnił Księstwo Pruskie od Polski
- 1688-1701 – Fryderyk III Hohenzollern – obwołał się królem w Prusiech, co Polska uznała dopiero w 1766 roku.
- 1701-1713 – Fryderyk I Hohenzollern
- 1713-1740 – Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern
- 1740-1786 – Fryderyk II Wielki
- 1786-1797 – Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern
- 1797-1840 – Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern
- 1840-1861 – Fryderyk Wilhelm IV Hohenzollern
- 1861-1888 – Wilhelm I Hohenzollern
- 1888 – Fryderyk III
- 1888-1918 – Wilhelm II
[edytuj] Wielkie Księstwo Poznańskie (1815-1918)
- 1807-1840 – Fryderyk Wilhelm I, wielki książę poznański
- 1840-1861 – Fryderyk Wilhelm II, wielki książę poznański – w 1849 inkorporował Wielkie Księstwo Poznańskie do Królestwa Prus, zachowując tytuł Wielkiego Księcia Poznańskiego i autonomiczny Sejm Wielkopolski
- 1861-1888 – Wilhelm I Hohenzollern, wielki książę poznański
- 1888 Fryderyk III, wielki książę poznański
- 1888-1918 – Wilhelm II, wielki książę poznański
[edytuj] Królestwo Halickie i Włodzimierskie (Królestwo Galicji i Lodomerii) (1815-1918) – unia personalna z Austrią
- 1815-1835 – Franciszek Habsburg
- 1835-1848 – Ferdynand I Habsburg (syn, abdykował zm. 1875)
- 1848-1916 – Franciszek Józef I
- 1916-1918 – Karol I Habsburg
[edytuj] Zobacz też
- Historia Polski
- legendarni władcy Polski
- polskie królowe
- ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763-1794
- namiestnicy Królestwa Polskiego
- władcy Galicji
- listy władców innych krajów
- noty biograficzne
- prezydenci Polski
- skarbnica Wikipedii
[edytuj] Linki zewnętrzne
Władcy Polski
