ประเทศตุรกี

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ตุรกี (Turkey) (ตุรกี: Türkiye [ตืร์กีเย]) หรือชื่อทางการว่า สาธารณรัฐตุรกี (Republic of Turkey) เป็นประเทศที่มีดินแดนทั้งในทวีปยุโรปตอนใต้และตอนตะวันตกเฉียงใต้ของทวีปเอเชีย ซึ่งก่อนหน้าปี พ.ศ. 2465 มีชื่อว่าจักรวรรดิออตโตมัน คาบสมุทรอนาโตเลียระหว่างทะเลดำและทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเป็นแกนกลางของประเทศ

ตุรกีมีพรมแดนทางด้านทิศตะวันออกติดกับประเทศจอร์เจีย อาร์เมเนีย อาเซอร์ไบจาน และอิหร่าน มีพรมแดนทางด้านทิศใต้ติดกับอิรักและซีเรีย ส่วนทางทิศตะวันตกติดกับกรีซ บัลแกเรีย และทะเลอีเจียน

สารบัญ 1 ประวัติศาสตร์ 2 การเมือง 3 การแบ่งเขตการปกครอง 4 ภูมิศาสตร์ 4.1 ภูมิประเทศ 4.2 ภูมิอากาศ 5 เศรษฐกิจ 6 ประชากร 7 วัฒนธรรม

[แก้] ประวัติศาสตร์

ประเทศตุรกีมีความน่าสนใจในสมัยที่มีอาณาจักรฮิตไทต์(อนาโตเลีย)มากมาย มีการเปลี่ยนแปลงอารยธรรมและมีความเจริญมากในยุคสมัยนั้น เนื่องจากอาณาจักรฮิตไทต์เป็นผู้ที่สร้างเหล็กและมีวิธีการทำดาบเหล็กเพียงอาณาจักรเดียว(ในสมัยนั้น) ในสมัยที่อาณาจักรฮิตไทต์ได้รบกับอียิปต์ สิ่งที่ทำให้ฮิตไทต์ชนะอียิปต์ที่กล่าวได้ว่าเป็นกองทัพทหารที่แข็งแกร่งที่สุดได้ก็เพราะว่าฮิตไทต์มีดาบเหล็กนั้นเอง แล้วในสมัยนี้เองที่อาณาจักรฮิตไทต์สามารถที่จะทำสัญญาลงนามยุติสงครามกับอียิปต์ได้เพราะกษัตริย์มอสิเรส คาอิลได้ทรงมีปัญญาที่เฉียบแหลมและความเก่งกาจในการรบซึ่งทำให้สมัยของกษัตริย์มอสิเรส คาอิลประสบความสำเร็จ และสร้างอาณาจักรฮิตไทต์ให้รุ่งเรืองแต่เนื่องจากที่อาณาจักรฮิตไทต์นี้ได้ล้มสลายลง เรื่องต่าง ๆ ก็ได้ถูกลืมไป

[แก้] การเมือง

เมื่อก่อนในยุคโบราณประเทศตุรกีได้มีชื่ออีกชื่อหนึ่งว่า อานาจักร์ฮินไทท์ ในประเทศนี้มีผู้ปกครองคือ พระเจ้าเมอร์ซิลิสที่1 ปกครองอยู่ได้ทรงตรัสให้ เจ้าชายคาอิน(พระโอรสองค์ที่6ของราชวงค์)ทำการปกครองของครั้งนี้และ มีผู้ช่วยจัดการและวางแผนของการเมืองในประเทศและนอกประเทศ โดยมีพระชายา(ขอไม่บอกชื่อ)พระชายาของ เจ้าชายคาอินทรงป็น(เทพฮินทาร์)ตอนหนุนนำอยู่ตลอดในเวลานั้น หลังจากนั้นเมอร์ซิสลิสที่1ได้สิ้นพระชนอย่างกระทันหันจึงได้แต่งตั้งให้เจ้าชายคาอินเป็นผู้ปกครองประเทศ จึงได้มีชื่อใหม่ว่า เมอร์ซิสลิสที่2 เจ้าชายคาอินทรงได้ทำราชส่ารไปยังพระญาติๆของท่าน ซึ่งให้มาร่วมตัวกันที่พระวิหารใหญ่ทรงแต่งตั้งให้เจ้าชายองค์ต่างๆได้ปกครองดินแดนต่างๆในแคว้น ในด้านการเมืองเจ้าชายอาคินได้ทรงใหเ ยูดา (พระพี่พระน้องต่างมารดาของเจ้าชายคาอิน)ได้ทรงปกครองต่อไป

[แก้] การแบ่งเขตการปกครอง

(รอเพิ่มเติมเนื้อหา)

ตุรกีแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 81 จังหวัด (privinces - iller) ได้แก่

อาดานา (Adana) อาดึยามัน (Adıyaman) อัฟยอนคาราฮิซาร์ (Afyonkarahisar) อารึ (Ağrı) อักซาไร (Aksaray) อามาสยา (Amasya) อังการา (Ankara) อันตัลยา (Antalya) อาร์ดาฮาน (Ardahan) อาร์ตวิน (Artvin) ไอดึน (Aydın) บาลึเกซีร์ (Balıkesir) บาร์ติน (Bartin) บาตมัน (Batman) ไบบูร์ต (Bayburt) บิเลชิก (Bilecik) บิงเกิล (Bingöl) บิตลิส (Bitlis) โบลู (Bolu) บูร์ดูร์ (Burdur) บูร์ซา (Bursa) ชานักกาเล (Çanakkale) ชันกึรึ (Çankırı) โชรุม (Çorum) เดนิซลี (Denizli) ดียาร์บากึร์ (Diyarbakır) ดืซเจ (Düzce)

เอดีร์เน (Edirne) เอลาซือ (Elazığ) เอร์ซินจัน (Erzincan) เอร์ซุรุม (Erzurum) เอสกีเชฮีร์ (Eskişehir) กาเซียนเตป (Gaziantep) กิเรซุน (Giresun) กือมืสฮาเน (Gümüshane) ฮักการี (Hakkari) ฮาไต (Hatay) อีดึร์ (Iğdır) อิสปาร์ตา (Isparta) อิสตันบูล (İstanbul) อิซมีร์ (İzmir) กาห์รามันมารัช (Kahramanmaraş) การาบึก (Karabük) การามัน (Karaman) การ์ส (Kars) กาสตาโมนู (Kastamonu) ไกเซรี (Kayseri) กิลิส (Kilis) กึรึกกาเล (Kırıkkale) กึร์กลาเรลี (Kırklareli) กึร์เชฮีร์ (Kırşehir) โกจาเอลี (Kocaeli) กอนยา (Konya) กือตาห์ยา (Kütahya)

มาลาตยา (Malatya) มานิซา (Manisa) มาร์ดิน (Mardin) เมอร์ซิน (Mersin) มูลา (Muğla) มุช (Muş) เนฟเชฮีร์ (Nevşehir) นีเด (Niğde) ออร์ดู (Ordu) ออสมานิเย (Osmaniye) ริเซ (Rize) ซาการ์ยา (Sakarya) ซัมซุน (Samsun) ชานลึอูร์ฟา (Şanlıurfa) ซีร์ต (Siirt) ซีนอป (Sinop) ชืร์นัก (Şırnak) ซีวัส (Sivas) เตกีร์ดา (Tekirdağ) โตกัต (Tokat) แตรบซอน (Trabzon) ตุนเจลี (Tunceli) อูชัก (Uşak) วาน (Van) ยาโลวา (Yalova) ยอซกัต (Yozgat) ซองกุลดัก (Zonguldak)

[แก้] ภูมิศาสตร์

[แก้] ภูมิประเทศ

พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงมาต่ำจากทางตะวันออกมาตะวันตก มีที่ราบแคบ ๆ บริเวณชายฝั่ง และมีที่ราบสูงเป็นเขตฝั่งของอนาโตเลียตอนกลางของประเทศซึ่งเป็นอู่ข้าวอู่น้ำของประเทศ และเป็นต้น้ำของแม่น้ำหลายสาย พื้นที่ทางตะวันออกบางส่วนแห้งแล้ง และเกิดแผ่นดินไหวบ่อยครั้งแต่อุดมด้วยน้ำมัน ส่วนพื้นที่ทางตะวันตกและใต้อุดมสมบูรณ์ปลูกพืชได้หลายชนิดเพราะมีอากาศแบบเมดิเตอเรเนียน ภูเขาที่สูงที่ทุดคือเทือกเขาอารารัต สูง 5137 เมตร ทัพยากรที่สำคัญของประเทศคือ น้ำมัน ส่วนฝ้ายและยาสูบเป็นพืชส่งออกสำคัญ

[แก้] ภูมิอากาศ

อากาศร้อนในภูมิภาคทะเลดำ อากาศแบบภาคพื้นทวีปในพื้นที่ตอนในและแบบเมดิเตอร์เรเนียนตามชายฝั่งทะเลภาค

[แก้] เศรษฐกิจ

สกุลเงิน ลิร่า (Lira - TRL) อัตราแลกเปลี่ยนธนาคารกลางตุรกี วันที่ 12 ตุลาคม 2547 1 ดอลลาร์สหรัฐ = 1,521,500 ลีร่า

เงินสกุลใหม่ ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2548 สกุลเงินของตุรกีจะเปลี่ยนจากเงินลีร่าเดิม "Turkish Lira" (TRL) เป็นเงินลีร่าใหม่ New Turkish Lira (TRY) โดยตัดเลข 0 ออก 6 หลัก และมีสกุลเงินย่อยเป็น New Kurush (YKr) เช่น เงิน 123,625,000 TRL จะกลายเป็น 123.63 TRY เป็นต้น ทั้งนี้ เอกสารทางการเงินหรือการทำสัญญาธุรกิจทางการเงินทั้งหมดจะต้องเปลี่ยนจากการกำหนดใช้เงิน TRL เป็น TRY เริ่มตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2548 อย่างไรก็ตาม ธนบัตรและเหรียญเงิน TRL จะยังได้รับการอนุโลมให้สามารถใช้ร่วมกับเงิน TRY ได้ในช่วงตลอดปี 2548

ผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติ (GDP) 552.7 พันล้าน USD

อัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ร้อยละ 5.1

รายได้เฉลี่ยต่อหัว ประมาณ 7,900 USD

อัตราเงินเฟ้อ ร้อยละ 7.7

อัตราการว่างงาน ร้อยละ 10

มูลค่าการส่งออก 72.49 พันล้าน USD

มูลค่าการนำเข้า 101.2 พันล้าน USD

สินค้าออกสำคัญ สินค้าเกษตรแปรรูป แร่ธาตุ ผ้าฝ้ายและผ้าใยสังเคราะห์ อุปกรณ์ก่อสร้าง ยานพาหนะและส่วนประกอบ

สินค้าเข้าสำคัญ เหล็ก พลาสติก ส่วนประกอบอิเล็กทรอนิกส์ น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ เครื่องจักรอุตสาหกรรม

ประเทศคู่ค้าสำคัญ สหภาพยุโรป ตะวันออกกลาง สหรัฐฯ CIS แอฟริกา รัสเซีย สวิตเซอร์แลนด์

[แก้] ประชากร

ประชากร-เชื้อชาติ 71.3 ล้านคน (2546) โดยเป็นชาวเติร์ก ร้อยละ 90 ชาวเคิร์ด ร้อยละ 20

ภาษา ภาษาเตอร์กิช ( ภาษาราชการ) ภาษาเคิร์ด ภาษาอาราบิค

ศาสนา ร้อยละ 99 นับถือศาสนาอิสลาม(31,129,845 คน) ที่เหลือเป็นคริสต์นิกายกรีกออร์ทอดอกซ์ (73,725 คน)คริสต์นิกายจอร์เจียนออร์ทอดอกซ์ (69,526 คน) คริสต์นิกายโรมันคาทอลิก (25,833 คน) คริสต์นิกายโปรเตสแตนต์ (22,983 คน) และยิว (38,267 คน)

จำนวนผู้ใหญ่ที่รู้หนังสือ 85.2%

อัตราการเติบโตของประชากร 1.5%

อายุเฉลี่ย ชาย : 70 / หญิง : 75

[แก้] วัฒนธรรม

รากฐานทางสังคมของตุรกีมีมีลักษณะเป็นครอบครัวแบบขยายที่มีความสัมพันธ์กันทั้งสายเลือดและแต่งงาน โดยยึดถือการสืบทอดทางฝ่ายชาย สมาชิกทุกคนยึดถือปฏิบัติตามหลักศาสนา ผู้ชายทำหน้าที่หัวหน้าครอบครัว ในปัจจุบันมีความพยายามส่งเสริมเรื่องความเท่าเทียมกันระหว่างผู้หญิงและผู้ชาย โดยผู้หญิงสามารถออกไปทำงานนอกบ้านได้ ทั้งในส่วนของรัฐบาลและภาคเอกชน แต่ผู้ชายก็ยังมีความคิดว่าผู้หญิงด้อยกว่าทั้งทางด้านร่างกายและอารมณ์