Xapón - 日本

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Esta páxina contén texto en xaponés.
Se o seu navegador non está axeitadamente configurado pode ver caracteres estraños.

O Xapón (en xaponés, Nippon ou Nihon), é un país do Extremo Oriente, formado por un arquipélago, situado ao largo da costa leste da Asia, enteiramente dentro da zona temperada. A súa área territorial é de 377.815 km², e a densidade média da poboación (aproximadamente 328 hab./km²) faise mais impresionante cando se sabe que mais do 70% da superficie do país constitúena montañas inhabitabeis.

Nippon (Nihon-koku)
日本国


(Imaxe Ampliada)

Lema: Ningún

Maior cidade

Primeiro ministro

Área
- Total
- % auga

60º
377,835 km²
0.8%

Poboación

- Total (2003)
- Densidade

10º

127,214,499
335/km²

PIB (base PPP)
- Total (2002)
- Per cápita

3º

3,55 billóns $
28.000 $

Yen

UTC +9

Kimi Ga Yo

.JP

Comprende as catro grandes illas de Honshu ou Hondo, Shikoku, Kyushu e Hokkaido, alén de mais de tres mil illas menores nas adxacencias, localizadas entre o Mar de Okhotsk a norte, o Océano Pacífico a oeste e ao sur e o Mar da China Oriental e o Mar do Xapón a oeste. A través do Mar do Xapón e do Mar de Okhotsk, contacta con Rusia, o Estreito da Corea, ao sudoeste, lígaa á Corea do Sur, e no extremo sur das illas Ryukyu achegase a Taiwan. A sua poboación, estimada en xullo de 2003, era da orde de 127 millóns de habitantes. A capital, Toquio, é a maior concentración urbana do mundo.

[editar] Historia

Artigo principal: Historia do Xapón

[editar] Política

Artigo principal: Política do Xapón

[editar] Subdivisóns

Artigo principal: Subdivisóns do Xapón

As 47 provincias (Prefecturas) do Xapón son as seguintes:

(23) Aichi (愛知)
(05) Akita (秋田)
(02) Aomori (青森)
(12) Chiba (千葉)
(38) Ehime (愛媛)
(18) Fukui (福井)
(40) Fukuoka (福岡)
(07) Fukushima (福島)
(21) Gifu (岐阜)
(10) Gunma (群馬)
(34) Hiroshima (広島)
(01) Hokkaidō (北海道)
(28) Hyōgo (兵庫)
(08) Ibaraki (茨城)
(17) Ishikawa (石川)
(03) Iwate (岩手)

(37) Kagawa (香川)
(46) Kagoshima (鹿児島)
(14) Kanagawa (神奈川)
(39) Kōchi (高知)
(43) Kumamoto (熊本)
(26) Kioto (Kyōto; 京都)
(24) Mie (三重)
(04) Miyagi (宮城)
(45) Miyazaki (宮崎)
(20) Nagano (長野)
(42) Nagasaki (長崎)
(29) Nara (奈良)
(15) Niigata (新潟)
(44) Ōita (大分)
(33) Okayama (岡山)
(47) Okinawa (沖縄)

(27) Osaka (Ōsaka; 大阪)
(41) Saga (佐賀)
(11) Saitama (埼玉)
(25) Shiga (滋賀)
(32) Shimane (島根)
(22) Shizuoka (静岡)
(09) Tochigi (栃木)
(36) Tokushima (徳島)
(13) Tokio (Tōkyō; 東京)
(31) Tottori (鳥取)
(16) Toyama (富山)
(30) Wakayama (和歌山)
(06) Yamagata (山形)
(35) Yamaguchi (山口)
(19) Yamanashi (山梨)

Observación: En xaponés úsanse as seguintes palabras para designar as 47 Prefectura s do país: to (metrópole), dō (territorio), fu (Prefectura urbana), e ken (outras Prefecturas ou departamentos). Así, Xapón está formado por 47 to-dō-fu-ken.

[editar] Xeografía

Artigo principal: Xeografía do Xapón

O Xapón é un país insular que se estende ao longo da costa leste, ou Pacífica, da Asia. As illas principais, de norte a sur, són: Hokkaido, Honshu (ou Hondo), Shikoku e Kyushu. Alén destas illas maiores, o Xapón inclue numerosas illas mais pequenas, preto de 3 000, parte das cais constituen as illas Ryukyu, que se estenden ao sudoeste de Kyushu ata preto de Taiwan. Nas illas Ryukyu tamén fica Yonaguni, a illa máis occidental do Xapón.

Arredor do 73% do país é montañoso, cunha cordilleira a ocupar o centro de cada unha das illas principais. A montaña mais alta do Xapón é o famoso monte Fuji, con 3 776 m de altitude.

[editar] Economía

Artigo principal: Economía do Xapón

As principais actividades económicas do Xapón concéntranse nas illas de Hokkaido, Honshu, Shikoku e Kiushu. Para acurtar a distancia entre as illas, os enxeñeiros xaponeseses construíron dous túneles e unha ponte entre Honshu e Kiushu. Entre Honshu e Shikoku estanse construíndo dúas grandes pontes; un inmenso túnel de 54 km liga Honshu e Hokkaido.

Cerca do 80% do territorio xaponés presenta un relevo montañoso. As montañas das illas Honshu, Shikoku e Kiushu exhiben unha vasta vexetación tropical. A illa de Hokkaido está coberta pola taiga. Esas condicións permitiron unha intensa utilización da madeira, inclusive para a construción de embarcacións.

Aínda tendo un releve maiormente montañoso, o cultivo tradicional é o arroz (rizicultura). mais hai moito que o pais se adica tamén á pesca, explorada simultaneamente por pequenas e grandes empresas. Atópanse pequenos portos pesqueiros por toda a sua área costeira, principalmente no litoral do Océano Pacífico, que tén as augas mais ricas en peixe.

Ata a metade do século XIX, a rizicultura foi a principal actividade económica do Xapón. Iso mostra o espírito traballador do pobo xaponés que, ao longo da historia, precisou conquistar un meio natural particulamente inhóspito para as actividades agrícolas: apenas o 16% do território xaponés son planicies.

A rizicultura transformou a chaira de Kanto na zona mais densamente poboada do pais. Iso garantiu un mercado consumidor para a industria que se estabeleceu na era Meiji.

A ocorrencia de catro estacións do ano nitidamente marcadas proveen a calor e humidade que o cultivo do arroz exixe. O emprego de irrigación constante favorece o seu desenvolvemento.

Mesmo despois de terse transformado nun dos países mais industrializados do mundo, o Xapón mantivo a agricultura como unha das suas actividades estratéxicas. Mais os intereses industriais e urbanos medraron nas áreas que foran tradicionalmente ocupada por labouras. A diminuición da área cultivada ven sendo compensada polo constante aumento da productividade, gracias á aplicación de técnicas avanzadas e de novos instrumentos. Hoxe en día, a actividade agricola xaponesa ten unha importancia mais histórica e cultural, pois é posible importar os outros produtos a prezos ben mais baixos. Un dos focos de conflictos diplomáticos no Xapón é a sua política proteccionista.

[editar] Demografia

Artigo principal: Demografia do Xapón

[editar] Cultura

Artigo principal: Cultura do Xapón

**Feriados**
Data	Nome en galego	Nome local
1 de xaneiro	Aninovo	元旦 Gantan
Segundo luns de xaneiro (ata 1999, 15 de xaneiro)	Día da maioría de idade	成人の日 Seijin non hi
11 de febreiro	Día da Fundación Nacional	建国記念日 Kenkoku kinenbi
20 de marzo	Día do equinoccio de primavera	春分の日 Shunbun non hi
29 de abril	Día do verdor	みどりの日 Midori non hi
3 de maio	Día da Constitución	憲法記念日 Kenpō kinenbi
5 de maio	Día dos nenos	子供の日 Kodomo non hi
Terceiro luns de xullo	Día do mar	海の日 Umi non hi
Terceiro luns de setembro (ata 1999, 15 de setembro)	Día do respeito aos anciáns	敬老の日 Keirō non hi
Arredor do 23 de marzo	Día do equinoccio de outono	秋分の日 Shūbun non hi
Segundo luns de outubro (ata 1999, 10 de outubro)	Día do deporte	体育の日 Taiiku non hi
3 de novembro	Día da cultura	文化の日 Bunka non hi
23 de novembro	Día de gracias	勤労感謝の日 Kinrō kansha non hi
23 de decembro	Aniversario do emperador Akihito	天皇誕生日 Tennō tanjōbi

A cultura xaponesa foi historicamente influenciada maiormente pola cultura chinesa (grandemente a través do budismo) e, a través dela, polas culturas clásicas grega e indiana, así como pola perta cultura da Corea. No último século, a cultura xaponesa tivo unha influencia principal da Europa e da América, especialmente da cultura anglo-saxona. O Xapón xerou un complexo único de artes (ikebana, origami, ukiyo-e), técnicas artesanais (bonecas, obxectos lacados, ceramica), espectáculo (danza, kabuki, teatro noh, raku-go), e tradicións (xogos, onsen, sento, cerimónia do té), alén dunha culinária única.

O Xapón actual é un dos maiores exportadores do mundo de cultura popular. Os debuxos animados, filmes, literatura e música xaponeses acadaron popularidade en todo o mundo, e especialmente nos outros países asiáticos. Incluso a relixión zen está a ser exportada ao Occidente con relativo éxito.