Portaal:Dagelijks leven/uitgelicht
Van Wikipedia
Op deze pagina de eerdere artikelen die zijn uitgelicht op het Portaal:Dagelijks leven, met de nieuwste bovenaan.
[bewerk] 9 maart 2007: azijn
Azijn is een levensmiddel dat ontstaat wanneer gegiste producten verzuren door de juiste bacteriën. Als bijvoorbeeld bij de rijping van wijn lucht in het vat komt kan de alcohol worden omgezet in zuur en ontstaat wijnazijn. Azijn is chemisch gezien een oplossing van 4 tot 15% azijnzuur met geur- en smaakstoffen.
Als 'azijn' minder dan 4% azijnzuur bezit, mag het wettelijk geen azijn worden genoemd. Dit wordt aangeduid met edik.
De Franse scheikundige en bioloog Louis Pasteur (1822-1895) ontdekte de azijnbacteriën.
Azijn wordt toegepast als levensmiddel, conserveermiddel en reinigingsmiddel. Verder zijn er enkele huis-tuin-en-keuken toepassingen.
Een bekende toepassing is de combinatie van azijn en olie in dressings voor salades. De Engelsen doen moutazijn (malt vinegar) puur over hun befaamde fish and chips.
[bewerk] 4 januari 2007: shampoo
Met shampoo - een uit het Hindi afkomstig woord - wordt een product bedoeld, meestal in vloeibare vorm, dat bedoeld is om haar te wassen of te reinigen.
Een shampoo dient veel schuim te ontwikkelen om stof en vuil van de haren en hoofdhuid te verwijderen door af te spoelen met water, zonder evenwel de natuurlijke oliën die het haar beschermen mee te verwijderen. Er zijn vele verschillende shampoos voor verschillende haartypes, anti-roos-shampoo, babyshampoo (niet prikkelend voor de ogen) en npg veel meer soorten. Shampoo wordt soms in poedervorm gemaakt.
Voor honden, katten of andere huisdieren bestaan er eveneens shampoos, soms met insecticides om vlooien en dergelijke te bestrijden.
[bewerk] 14 december 2006: tofoe
Tofoe is een eiwitrijk sojaproduct. Oorspronkelijk is tofu de Chinese naam, en tahoe de Indonesische.
Tofoe wordt veel gebruikt als vleesvervanger. De tofoe zelf smaakt redelijk neutraal, maar het neemt gemakkelijk de smaak van andere ingrediënten over.
Naast de eiwitten bevat tofoe ook verschillende soorten vitamine B. Doordat tofoe gemaakt wordt met een coagulant, bevat het in tegenstelling tot sommige andere sojaproducten ook veel calcium.
Tofoe, een reeds eeuwenlang populair product in het Oosten, is een gele sojabonen vleesvervanger dat wordt gemaakt uit het stremmen van sojamelk met natuurlijk mineraalrijke coagulanten (nigari) op basis van calcium en magnesium.
Tofoe is een joule-arm en eiwitrijk product dat alle essentiële aminozuren en mineralen bevat.
[bewerk] 10 november 2006: tandpasta
Tandpasta is een stof waarmee de tanden gepoetst kunnen worden. In vroegere tijden poetsten de mensen ook al hun tanden, echter niet met echte tandpasta en een tandenborstel maar met een takje van een geneeskrachtige boom of plant. Ook zout werd wel gebruikt om tanden mee te poetsen.
In delen van Afrika poetsen arme mensen nog steeds hun tanden met een takje omdat tandpasta te duur is. De oude Egyptenaren poetsten hun tanden met as gemengd met kruiden. Ook arme mensen poetsten hun tanden vroeger met as.
Heden ten dage gebruikt men tandpasta voor de dagelijkse mondhygiëne, met als hulpmiddel de tandenborstel.
Voor tandpasta voor jonge kinderen en kinderen in de wisselfase worden vaak minder agressieve grondstoffen gebruikt dan in gewone tandpasta. Dat is nodig omdat melkgebitten andere bescherming behoeven dan de blijvende tanden en kiezen en ook omdat sommige jonge kinderen de neiging hebben om tandpasta te eten. Wellicht heeft dat dan weer te maken met het feit dat kindertandpasta meestal een lekker zoete vruchtensmaak een een vrolijke kleur heeft.
[bewerk] 5 oktober 2006: Big Mac
De Big Mac is een hamburger van fast-food keten McDonald's en wordt verkocht sinds 1968.
Het bestaat uit 2 beef burgers met sla, kaas, augurk, uitjes en speciale Big Mac-saus op een 3-delig sesambroodje.
In India wordt de Big Mac Maharaja Mac genoemd; deze is bereid met kippenvlees in plaats van rundvlees. Ook de saus is anders zodat de enige gelijkenis met de Big Mac het formaat is; de Big Mac bestaat dus in feite niet in India. In India wordt de koe als een heilig dier beschouwt.
De prijs van de Big Mac wordt gebruikt als economisch instrument om de waarde van de dollar te bepalen in de zogenaamde Big Mac-index.
[bewerk] 11 september 2006: tuin
Een tuin is een (afgesloten) stuk grond waar siergewassen, groente en/of kruiden (voor eigen gebruik) worden verbouwd.
Met het ontstaan van de eerste vaste woonplaatsen, verschenen ook de eerste akkertjes. Om vernieling en vraat van dieren en gewassen te voorkomen werd er een dichte, vaak stekelige beplanting, eromheen geplaatst. Omdat in Nederland de wilg, de hazelaar en de meidoorn van nature veel voorkomen, werden deze vaak gebruikt als omheining. Het ging dan om de twee- of driejarige takken daarvan: deze zijn soepel en buigzaam genoeg om ermee te kunnen vlechten. Zo'n omheining noemde men een tuun of een tuin (in het verwante Duits betekent Zaun nog steeds omheining). Later ging de naam van de omsluiting over op het omsloten terrein zelf.
Daarnaast werd er bij de bouw van een klooster ook een ommuurde tuin aangelegd voor de verbouw van o.a. medicinale kruiden.
Hedendaags is de tuin (aldus in Nederland) meestal een door schuttingen afgesloten stuk grond waar men recreëert. De tuincentra doen het anno 2005 zeer goed met het verkopen van siergewassen. In andere landen komt het soms voor dat tuinen niet afgesloten zijn.
[bewerk] 18 augustus 2006: brood
Brood is een meelproduct gemaakt door deeg te bakken, te koken of te stomen. Het is een belangrijk voedingsmiddel.
Het deeg dat als basis dient voor de broodbereiding, bestaat in principe uit meel en water waaraan gist of zuurdesem en meestal zout is toegevoegd. Daarnaast worden voor speciale soorten brood nog andere toevoegingen gedaan.
Brood bestaat uit wit brood en bruin brood, ook wel tarwebrood genoemd. Gemaakt van diverse soorten granen. bakkers maken vele varianten zoals (grof) volkoren, meergranen, met vaak eigen benamingen zoals Plaat of Knip (wit of bruin), Casino, Waldkorn etc. Brood kan gesneden of ongesneden worden verkocht bij een speciale bakkerij, supermarkt of op de markt.
[bewerk] 30 juli 2006: pincet
Een pincet is een fijn instrument dat bestaat uit twee stukjes gebogen metaal die aan een kant aan elkaar bevestigd zijn. Aan het andere eind is een verende opening tussen de twee bladen, die heel precies op elkaar passen wanneer men de bladen naar elkaar toeknijpt.
Het geheel is te zien als een nabootsing van de duim en wijsvinger en met een pincet kan men dezelfde dingen doen, maar dan op veel kleinere schaal. Een pincet wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt om houtsplinters te verwijderen uit de huid maar ook postzegelverzamelaars gebruiken vaak een postzegelpincet.
[bewerk] 19 juli 2006: sangria
Sangria (Spaans: Sangría) is een Spaanse licht alcoholische drank.
Het is rode wijn op smaak gebracht met vruchtjes, meestal sinaasappel, aangevuld met suiker of honing en kaneel. Soms wordt de sangria extra licht en fris gemaakt door toevoeging van koolzuurhoudend mineraalwater. Meestal wordt er extra alcohol aan toegevoegd, bijvoorbeeld likeur of brandewijn.
In koudere landen als Nederland en België wordt sangria in het algemeen in de warme jaargetijden gedronken. De drank wordt soms ook met ijs geserveerd.
[bewerk] 4 juli 2006: barbecue
Een barbecue (afgekort: BBQ of bbq; vaak foutief als "barbeque" geschreven) is een gebruiksvoorwerp waarmee men vlees en andere voedingsproducten kan bereiden door deze te roosteren. Deze kooktechniek wordt ook wel barbecueën genoemd.
Vaak worden de warmte en het vuur van een barbecue, die nodig zijn om te roosteren, gemaakt door houtskoolbriketten aan te steken. Een scheutje spiritus vooraf over de houtskool wordt daarbij soms als hulp gebruikt. Er zijn gevallen bekend waarbij onzorgvuldig gebruik hiervan brandwonden heeft veroorzaakt. Er zijn tegenwoordig ook elektrische en gasbarbecues, die binnen kunnen worden gebruikt.
Voor de barbecue wordt vaak vlees, gevogelte en vis gebruikt.
[bewerk] 29 mei 2006
Een handdoek is een doek (meestal gemaakt van badstof) om de handen na het wassen mee af te drogen. De doek wordt ook gebruikt om het lichaam mee te drogen. Met dit onderscheid dat een keukenhanddoek, meestal kleiner en vierkant (circa 50 x 50 cm), alleen bedoeld is om de handen af te drogen en een (bad)handdoek groter is en meestal een rechthoekige vorm heeft van minimaal 50 x 90 cm. Ook de stof van een keukenhanddoek en een badhanddoek verschilt.
Extra grote handdoeken, badhanddoeken genaamd, worden ook gebruikt om het lichaam mee te omhullen na een bad of douche. Badhanddoeken zijn ook handig op het strand, om op te gaan liggen in plaats van in het zand, en worden dan soms badlaken of strandlaken genoemd.
[bewerk] 19 mei 2006
Melk is een vloeistof (een emulsie van vetdruppels in water) die wordt geproduceerd door vrouwelijke zoogdieren die net een nakomeling hebben gebaard. De melk die mensen produceren heet moedermelk. Voor de productie van melk voor de voedingsindustrie wordt meestal koemelk gebruikt. Het woord melk is afkomstig uit het middennederlands (ca. 1253 gesignaleerd). In het oudhollands komt het woord 'mlechan' voor – andere varianten hierop zijn: milch, mælk en mlec. Eén liter koemelk weegt 1030 gram. Op veel kleinere schaal worden geitenmelk en schapenmelk gebruikt. In o.a. Rusland wordt ook paardenmelk geproduceerd.
Voor het beter bewaren van melk ondergaat de rauwe melk in de melkfabriek een aantal bewerkingen. Om melk langer houdbaar te maken moeten de meeste bacteriën worden gedood. Gekookte melk heeft echter een sterk veranderde smaak. De kunst is nu een compromis te vinden tussen houdbaarheid en smaak.
Melk waar geen vet uit verwijderd is wordt aangeduid met volle melk. Het verwijderen van ca. de helft van de vetten uit de melk levert halfvolle melk op. Magere melk bevat nog minder vet.
Er zijn mensen die allergisch zijn voor koemelkeiwit, de zogenaamde koemelkallergie. Dit komt vooral voor bij zuigelingen en jonge kinderen. Meestal hebben ze op latere leeftijd hier geen last meer van. 2 tot 6% van de baby's heeft deze allergie. Voor mensen met lactose-intolerantie is er ook een melkvervanger van plantaardige oorsprong bijvoorbeeld op basis van soja. In dat geval spreken we van sojamelk. Deze melk bestaat behalve vet en water ook uit o.a. proteïnen en melksuiker.
[bewerk] 10 mei 2006
Zonnebaden, ook wel zonnen genoemd, is bewust het lichaam blootstellen aan het licht, en vooral aan de UV-straling van de zon. Het doel van zonnebaden is voor veel mensen de huid bruin te laten kleuren, maar zonnebaden kan ook tot doel hebben om uit te rusten en onderwijl van de warmte te genieten.
Het meest wordt gezonnebaad op het strand, maar ook wel in de tuin, op de camping, op een boot in het water etc. Zowel veel mannen als vrouwen houden van zonnebaden. Kinderen hebben er meestal het geduld niet voor.
Te lang zonnen, of zonnen bij een te hoge zonkracht kan leiden tot een zonnesteek, zonnebrand, of zelfs tot een vorm van huidkanker, melanoom.
[bewerk] 17 april 2006
Een potlood is een soort tekengerei. Het bestaat uit een stift, gemaakt uit een mengsel van grafiet en klei, met een houten omhulsel. Het mengsel voor de stift wordt in een oven gebakken. Veel klei en weinig grafiet geeft een hard potlood, veel grafiet en weinig klei geeft een zacht potlood.
De naam komt van de voorganger van het grafietpotlood: de loodstift (het lood werd in een pot gesmolten), de goedkopere tegenhanger van de zilverstift. Vanaf de 17e eeuw werden er al potloden gemaakt bestaande uit een kern van vrij hard mineraal grafiet in een houten omhulsel, meestal gebruikt om tekens aan te brengen (vandaar de naam "tekenpotlood") maar ook om in kunstzinnige zin mee te "tekenen".
Het potlood met een stift van grafiet en klei is in 1794 uitgevonden door de Fransman Nicolas-Jacques Conté. In januari 1795 verkreeg hij het Franse patent n°32 en begon de productie van het CONTÉ-potlood. Door de hoeveelheid klei te variëren kon hij een reeks potloden produceren van verschillende hardheid. Dit materiaal verdrong de echte loodstift bijna volledig. De Amerikaan Hymen L. Lipman uit Philadelphia patenteerde op 30 maart 1858 het potlood met een gommetje aan het eind (het patent werd in 1875 door het Amerikaanse Hooggerechtshof ongeldig verklaard omdat het geen nieuwe uitvinding betrof doch slechts de combinatie van twee reeds bestaande dingen).
In 1924 werd het kleurpotlood geïntroduceerd, een ontwikkeling van het oudere markeerpotlood.
Een potlood laat zich uitstekend gebruiken, in alle standen en op vele ondergronden. De eigenschappen zijn: goedkoop, uitgumbaar, in diverse kleuren verkrijgbaar, laat zich eenvoudig scherpen met puntenslijper of mes en is bovendien kindvriendelijk.
[bewerk] 31 maart 2006
Roken is het door middel van inhaleren nuttigen van de rook van smeulende tabak. Hoewel de term ook wel gebruikt wordt voor andere genotmiddelen, wordt indien er geen verdere aanduiding gegeven wordt, tabak bedoeld. Tabak, in het bijzonder in gerookte vorm, is een van de meest gebruikte drugs. Het verslavende effect wordt veroorzaakt door de stof nicotine.
Anders dan de meeste andere drugs, is de verkoop van tabak niet verboden, hoewel er wel hoge accijns op wordt geheven, en het roken ook anderszins wordt ontmoedigd, bijvoorbeeld in Nederland via de Tabakswet die sinds 1 januari 2004 iedere werknemer het recht geeft op een rookvrije werkplek.
Voor de oorspronkelijke bewoners van het Amerikaanse continent is het roken van tabak al zeer lang een onderdeel van de cultuur. Van de Maya's is bekend dat ze rond 500 al rookten. Aan het einde van de 15e eeuw brachten ontdekkingsreizigers het gebruik van tabak naar Europa, waarna het zich verder over de wereld verspreidde.
Tot het begin van de 20e eeuw waren vooral de sigaar en pijp het meest gebruikt. Later werd de sigaret populair toen deze op goedkope wijze konden worden geproduceerd.
Statistische onderzoeken wijzen uit dat roken (mede)verantwoordelijk is voor een groot aantal sterfgevallen. Ziekten die door roken worden bevorderd zijn onder meer ziekten van hart (hartinfarct) en bloedvaten (atherosclerose), ziekten van de ademwegen (in het bijzonder bronchitis), mondaandoeningen (parodontitis) en kanker (onder meer mondkanker, keelkanker, longkanker, teelbalkanker) en etalagebenen.
[bewerk] 16 maart 2006
Tequila is een Mexicaanse alcoholische drank die gemaakt wordt van een bepaalde Mexicaanse agavesoort, de Agave tequilana.
Tequila wordt gemaakt in het gebied rond Santiago de Tequila, een stad in de Mexicaanse staat Jalisco in het westen van het land. Tequila is de naam van bepaalde soort mezcal; dit is een verzamelnaam voor elke alcoholische drank die uit het sap van de agave wordt gedistilleerd. De productieregio en de agavesoort is het enige dat tequila onderscheidt van andere mezcals. De naam tequila is een beschermd handelsmerk en mag alleen gedragen worden door mezcals uit de streek rond Santiago de Tequila en dragen de titel Hecho en México (made in Mexico).
Tequila moet voor minstens 51% uit agavesap bestaan, de rest is meestal suikerriet. Deze tequila's worden ook mixto genoemd. Hoge kwaliteit tequila's bestaan voor 100% uit Agave tequilana.
Tequila kan op zich gedronken worden, maar kan ook gebruikt worden in cocktails. De bekendste coctail met tequila is de Tequila Sunrise (tequila met sinaasappelsap en grenadine)
[bewerk] 4 februari 2006
Een schoolgebouw is het gebouw waarin een school is gevestigd.
Een school moet zodanig ontworpen zijn dat het de ideale leeromgeving vormt voor leerlingen. Dit is het best haalbaar door ruime lokalen met veel lichtinval en rustig kleurgebruik. Onderzoek heeft uitgewezen dat leerlingen zich in zo'n omgeving het beste kunnen concentreren.
Er zijn voornamelijk standaardlokalen waarin theoretische vakken gegeven kunnen worden. Maar er moet ook rekening gehouden worden met de praktijkgerichte vakken, zoals techniek, gym en handvaardigheid. Die 'bijzondere' lokalen moeten zodanig zijn ingericht dat er geen problemen kunnen ontstaan bij het geven en volgen van dat vak.
Verder zal het schoolgebouw voorzien moeten zijn van administratieve ruimtes, vergaderzalen, kamers voor vakgroepen, kamers voor hogere functies, een mediatheek en natuurlijk gemeenschappelijke ontspanningsruimtes voor zowel leraren als leerlingen (kantines). Catering is daarbij gewenst. Toilletten, bergruimtes, fietsenstallingen en een schoolplein zijn vanzelfsprekend ook nodig.
[bewerk] 2 december 2005
Een automatiek is een in de jaren '50 van de 20e eeuw ontstane vorm van zelfbedienings- snackrestaurant. De kroketten, frikandellen, nasiballen, bamihapjes en andere frituursnacks worden achter een muur met verwarmde vakjes klaargelegd. De vakjes zijn verbonden met een muntautomaat.
Na het inwerpen van het juiste bedrag kan een vakje worden geopend en de snack uit het vakje worden gehaald. Vaak is naast de muur met vakjes een open hal met enkele tafeltjes aanwezig waar de snacks genuttigd kunnen worden. De populaire uitdrukking voor het eten in een automatiek is "uit de muur eten". Tegenwoordig is de zelfbedienings-automatiek vooral aanwezig in combinatie met bediende snackbars. Bij snackbarketen Febo speelt de automatiek een grote rol. Ook bij veel grote tankstations wordt deze methode toegepast om snacks te verkopen. Dit komt echter in België weinig of niet voor. Het is eerder een Nederlands fenomeen. De reden hiervoor is dat in Nederland diensten (leveringen via de snackbar) belast zijn met 19% BTW en levensmiddelen (in dit geval uit de muur) belast zijn met 6% BTW. Dus de kroket uit de muur kan goedkoper geleverd worden of met meer winst verkocht.
[bewerk] 9 oktober 2005
Een tompoes of tompouce is een typisch Nederlands gebakje. Het bestaat uit een bovenkant van bladerdeeg, bedekt met (roze) glazuur. Daaronder een dikke laag met vanillebanketbakkersroom, en daaronder zit weer een laagje bladerdeeg. Met Koninginnedag en de grote voetbaltoernooien waaraan het Nederlands elftal meedoet wordt het glazuur meestal oranje gemaakt. Kenmerkend voor de tompoes is de "baksteenvorm", zoals dat door een gerenommeerde banketbakkerij wordt genoemd.
De tompoes werd voor het eerst gemaakt door een Amsterdamse banketbakker. Toentertijd deed het circus van de Amerikaanse showman Phineas Taylor Barnum Nederland aan. Het optreden van Charles Sherwood Stratton (1838-1883) maakte grote indruk. Hij was een dwerg van nog geen meter, die optrad onder de naam "General Tom Thumb", ofwel Generaal Tom Duim. In het Frans vertaald is dat Tom Pouce, waarna het gebakje de naam tompouce kreeg.
[bewerk] 19 september 2005
Een croissant (Frans voor wassende maan, 
hoor de uitspraak (info·uitleg)) is een broodje van opgerold bladerdeeg dat voor het bakken in de vorm van een halve maan wordt gebracht. De croissant is het traditionele ontbijtbroodje van Frankrijk. De croissant komt echter oorspronkelijk uit Oostenrijk. Volgens de overlevering groeven de Turken, tijdens de Turkse belegering van Wenen in 1683, een tunnel onder de stad, welke uit kwam bij een bakkerij. De bakkers sloegen alarm waardoor de Turken werden verslagen. Als overwinningssymbool werd een halve-maansvormig broodje gebakken, dat we nog steeds kennen als de croissant. Marie-Antoinette (1755 – 1793) echtgenote van Lodewijk XVI introduceerde het broodje in Frankrijk. Ze was één van de vele kinderen van keizer Frans I en Maria Theresia van Oostenrijk.
[bewerk] 17 augustus 2005
Een brandblusser is een apparaat om het vuur van een brand te doven. Het blusmiddel kan zowel vast (als poeder), vloeibaar of een gas zijn. Veel gebruikt worden: Water, Poeder, Schuim, of Koolstofdioxide. Halonen zijn sinds enkele jaren voor gebruik verboden.
[bewerk] 6 augustus 2005
Een blikopener is een stuk gereedschap voor het openen van blikken. Blikopeners worden meestal in de keuken gebruikt.
Er bestaan verschillende soorten blikopeners:
- De meest eenvoudige: een speciaal gevormd mesje zonder bewegende delen, soms in een zakmes.
- Een blikopener met een snijwieltje, een scherp wiel dat door het metaal heen wordt gedrukt.
- Luxe blikopeners, ook met een snijwiel, maar die elektrisch worden aangedreven.
De eerste conservenblikken, uitgevonden in 1810, waren zo zwaar uitgevoerd, dat ze moeilijk te openen waren. Pas nadat blikken van dunner metaal werden gemaakt, zo'n 50 jaar later, werden er ook speciale openers voor blik ontwikkeld.
[bewerk] 12 juli 2005
Een stoppelbaard is een baard waarvan de haren slechte enkele millimeters lang zijn, alsof deze pas een à twee dagen oud is. De stoppelbaard geeft een licht nonchalante uitdrukking, die juist daarom tegenwoordig wordt gewaardeerd. Het geeft de indruk: "Ik verzorg mij wel, maar ik heb het te druk om mij elke dag te scheren." Er zijn speciale baardtrimmers om zo'n baard te onderhouden. In de tijd dat men slechts eenmaal per week naar de kapper (barbier, scheerbaas) ging om zich te laten scheren, was de stoppelbaard een teken van armoede. Alleen rijke mannen lieten zich dagelijks scheren.
[bewerk] 24 juni 2005
Door de afwas te doen wordt het vuile serviesgoed en bestek schoongemaakt. Dat we daarbij een afwasteil gebruiken heeft te maken met het feit dat de gootstenen vroeger heel groot waren, om er bijv. kleding in te wassen.
Met de hand afwassen geschiedt als volgt: Eerst wordt de afwas enigszins voorgesorteerd. De voedselresten worden van borden, pannen en schalen verwijderd. Traditioneel gebeurt het afwassen op een bepaalde volgorde, het minst vuile servies eerst, dat wil zeggen de glazen en bekers, daarna in volgorde van vervuiling de borden, het bestek en de pannen.
Sommige mensen spoelen de afwas eerst voor onder stromend water, voordat ze het met afwasmiddel afwassen. Er wordt zo heet mogelijk water gebruikt, omdat daarmee het afwassen beter geschiedt. Elk af te wassen voorwerp wordt met de ene hand volledig ondergedompeld, met de andere hand schoongeborsteld. Indien nodig worden aangekoekte voedselresten met een schuurspons verwijderd. In enkele gevallen is het moeilijk om vlekken te verwijderen, bijvoorbeeld theeaanslag. Een klein beetje bleekwater kan dat verhelpen, dit moet echter goed worden nagespoeld. Sommige mensen spoelen de afwas na, zodat zeepresten worden verwijderd, voordat de afwas wordt afgedroogd.
[bewerk] 29 mei 2005
Friet is een gerecht van gefrituurde aardappelreepjes. Van oorsprong komen frieten uit Dinant, in de provincie Namen van België. De traditie bestond erin om visjes te frituren. Door onvoldoende beschikbaarheid van de kleine riviervisjes die men traditioneel gebruikte, is men aardappelen gaan gebruiken, gesneden op het formaat van de kleine visjes, wat algemene inslag heeft gevonden. Verkeerdelijk spreken de Engelstaligen dus over French fries, een gewoonte die dateert van de Eerste Wereldoorlog. Canadese en Amerikaanse soldaten ontdekten de frieten aan het front achter de IJzer. Maar aangezien de voertaal in het leger Frans was, werd de herinnering aan 'French fries' mee naar huis genomen. Dit is in ieder geval de Belgische versie van de geschiedenis van de friet. De Fransen eisen evenzeer de creatie van de friet op, en verwijzen daabij naar 'de allereerste frituur' die op de Pont Neuf in Parijs zou hebben gestaan.
[bewerk] 2 mei 2005
Een wasdroger is een apparaat om de kleding die uit een wasmachine komt te drogen. De vochtige kleding wordt in een trommel gedaan. Deze trommel draait rond terwijl er warme lucht doorheen geblazen wordt. In Nederland heeft ongeveer 60% van de huishoudens een wasdroger.
Jaarlijks ontstaan in Nederland enkele honderden woningbranden door het gebruik van wasdrogers. Volgens verzekeringsmaatschappij Interpolis, was dat de oorzaak van 5% van de bij haar gemeldde woningbranden. De totale schade per jaar in Nederland wordt geschat op zo'n vijf miljoen euro.
[bewerk] 20 april 2005
Een borrelnootje is meestal een pinda) met een krokant laagje eromheen, met een kruidensmaak. Borrelnootjes werd als merknaam geïntroduceerd door Calvé (een merk van Unilever), maar dit bedrijf heeft de naam in 1996 verkocht aan zoutjesfabrikant Duyvis. Alleen Duyvis mag deze nootjes dus verkopen onder de naam 'borrelnootjes'. Door een reclamecampagne die direct daarna van start ging, waarin acteur Gerard Cox langs de deuren ging als notenverkoper, werden Duyvis en borrelnoten onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Calvé verkoopt zijn nootjes sindsdien onder de naam knabbelnoten.
[bewerk] 4 april 2005
Een dunschiller is een mesje waarmee aardappels, appels, komkommers enz. op een gemakkelijke en vooral snelle manier dun kunnen worden geschild.
Wist u dat het mesje uit de houder kan worden gehaald en er ondersteboven weer worden ingezet, zodat linkshandigen hem ook kunnen gebruiken.
[bewerk] 19 maart 2005
Opaal is amorfe SiO2·nH2O, (gehydrateerd siliciumdioxide) met een waterpercentage van soms wel 20%. Opaal kan allerlei kleuren hebben, variërend van wit tot blauw en zwart. De kleurenrijkdom van opaal wordt veroorzaakt door interferentie en diffractie van licht dat door minieme, regelmatig gerangschikte openingen.
[bewerk] 14 maart 2005
De limoen (Citrus limon) is een plant uit de wijnruitfamilie (Rutaceae) die mogelijk inheems is in India. Van alle citrussoorten is de limoen het minste tegen kou bestand. De hoogte is 6 tot 7 meter. Uiteraard is de boom vooral bekend vanwege zijn vrucht. Opvallend is de tere paarse bloem.
[bewerk] 1 maart 2005
Port is een zoete Wijnsoort uit Portugal, met een alcoholgraad die tussen 19 en 22 procent ligt. Port kan enkel gemaakt worden in de Douro vallei in het noorden van Portugal. Dit komt door het klimaat dat daar heerst. Port wordt sinds het midden van de 15e eeuw gemaakt.
[bewerk] 21 februari 2005
Een magnetron (Vlaams: microgolf) is de Nederlandse benaming voor een soort oven waarin met microgolfstraling voedsel verwarmd of gekookt kan worden. Nederland is waarschijnlijk het enige land waar de oven genoemd is naar de interne component die de microgolfstraling opwekt. In de meeste andere landen is de naam gebaseerd op de werking van de oven, de microgolven. Sinds ongeveer 1980 behoort de magnetron tot de standaardinventaris van een keuken.
[bewerk] 13 februari 2005
Erwtensoep (ook wel 'snert' genoemd) is een gerecht dat in Nederland veel in de winter gegeten wordt. Andere landen, zoals Engeland en Duitsland, kennen ook erwtensoep, maar het traditionele Nederlands gerecht dat in de winter gegeten wordt is een sterk gebonden versie. De soep smaakt het beste als deze in een grote hoeveelheid wordt bereid, en daarna voor consumptie nog een dag blijft staan. Gekoeld blijft de soep een aantal dagen goed, maar hij kan ook prima worden ingevroren. De hoeveelheden van de diverse ingrediënten variëren. In totaal moet er zoveel groente aan de soep worden toegevoegd dat de massa bijzonder dik wordt, eerder lijkend op pap dan op soep.
