CFE
Z Wikipedii
Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (ang. Treaty on Conventional Armed Forces in Europe, CFE), porozumienie ramowe zawarte w Paryżu 19 listopada 1990, pomiędzy państwami NATO i Układu Warszawskiego, kończące formalnie drugą rundę wiedeńskich negocjacji rozbrojeniowych KBWE.
Było to wzajemne zobowiązanie do proporcjonalnej redukcji sił konwencjonalnych w Europie. U genezy tego porozumienia leżało zjednoczenie Niemiec i zachwianie równowagi w Europie pomiędzy ZSRR z jego satelitami a światem zachodnim.
Stronami traktatu były: Belgia, Bułgaria, Kanada, Czechosłowacja, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Włochy, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Stany Zjednoczone, Turcja, Węgry, Wielka Brytania, ZSRR.
Traktat wprowadzał pojęcie strefy stosowania, w granicach której obowiązywały limity rozmieszczania broni konwencjonalej. Obejmowała ona lądowe terytoria państw-stron położone pomiędzy Oceanem Atlantyckim a Uralem, a także wyspy: Ziemię Franciszka Józefa, Nową Ziemię, Svalbard, Wyspę Niedźwiedzią, Maderę, Azory, Wyspy Kanaryjskie. Strefa stosowania objęła także prawie całe terytorium Turcji.
Ograniczono liczbę rodzajów poszczególnych rodzajów uzbrojenia w strefie stosowania do:
- 20 000 czołgów
- 20 000 sztuk artylerii
- 30 000 bojowych wozów piechoty
- 6 800 samolotów bojowych
- 2 000 śmigłowców uderzeniowych
Państwa, które przekroczyły stan uzbrojenia, dozwolony traktatem, zmuszone zostały do jego zniszczenia pod międzynarodowym nadzorem.
[edytuj] Adaptowany traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie
W związku z rozpadem ZSRR i rozwiązaniem Układu Warszawskiego w 1991, 19 listopada 1999 w czasie konferencji OBWE w Stambule podpisano Adaptowany traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie.
Sygnatariuszami były: Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Gruzja, Holandia, Hiszpania, Islandia, Kanada, Kazachstan, Luksemburg, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Rosja, Słowacja, Stany Zjednoczone, Turcja, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.
Traktat przestał tym samym nosić znamiona porozumienia międzyblokowego, przeistaczając się w zobowiązanie poszczególnych państw. Zrobiono wyjątek dla Rosji, która wynegocjowała nieobowiązywania postanowień traktatu w pskowskim okręgu wosjkowym i w obwodzie kaliningradzkim. Do traktatu nie przystąpiły republiki bałtyckie, Litwa, Łotwa i Estonia, które poczuły się zagrożone uprzywilejowaną pozycją Rosji.
Rosja już wkrótce złamała postanowienia traktatu, naruszając reżim flankowy przez wprowadzenie dodatkowych wojsk na północny Kaukaz, do Naddniestrza i w strefie konfliktu w Gruzji.
Zmodyfikowany trakat wejdzie w życie dopiero po ratyfikowaniu go przez sygnatariuszy, co dotychczas zrobiła jedynie Rosja, Ukraina, Kazachstan i Białoruś.
[edytuj] CFE-1A
Uzupełnieniem traktatu CFE był podpisany 10 lipca 1992 w Helsinkach Traktat o stanie osobowym sił konwencjonalnych w Europie (ang. Personnel Strength of Conventional Armed Forces in Europe (CFE-1A)), na podobnej zasadzie określający limity stanu osobowego poszczególnych sił zbrojnych. Przewidywał on ponadto m. in. wzajemne inspekcje wojskowe, powiadamianie o przeprowadzaniu manewrów itp.
