Su-27

Z Wikipedii

Su-27
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR/Rosja
Wytwórnia	Suchoj
Typ	myśliwiec przechwytujący
Konstrukcja	średniopłat o konstrukcji metalowej, półskorupowej, podwozie trójpodporowe – wciągane w locie
Załoga	1
Historia
Data oblotu	20 czerwca 1977
Lata produkcji	1980 –(?)
Dane techniczne
Napęd	2 silniki turbinowe dwuprzepływowe Saturn Liulka AŁ-31F
Moc	każdy ciąg 75,53 kN (normalny) ciąg 122,58 kN (z dopaleniem)
Wymiary
Rozpiętość	14,70 m
Długość	21,60 m (bez wysięgnika) 21,80 (z wysięgnikiem)
Wysokość	5,50 m
Powierzchnia nośna	64,00 m²
Masa
Własna	16 380 kg
Startowa	22 700 kg (normalna) 29 000 kg (maksymalna)
Uzbrojenia	6000 kg na 10 węzłach
Zapas paliwa	6500 kg (w wewnętrznych zbiornikach)
Osiągi
Prędkość max.	1350 km/h (na poziomie morza) 2450 km/h (na dużych wysokościach)
Prędkość wznoszenia	250 m/s
Pułap	19 000 m
Pułap praktyczny	17 500 m
Zasięg	3750 km
Rozbieg	750 – 800 m
Dobieg	650 – 700 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 działko GSz-31-1 kal. 30 mm kierowane pociski rakietowe R-27R (kod NATO: AA-10A Alamo-A) R-27T - (kod NATO: AA-10B Alamo-B) R-27RE (kod NATO: AA-10C Alamo-C) R-73 (kod NATO: AA-11 Archer) R-60 (kod NATO: AA-8 Aphid)
Użytkownicy
Białoruś, Chiny (wersja J-11), Kazachstan, Etiopia, Erytrea, Stany Zjednoczone, ZSRR/Rosja, Ukraina, Wietnam, Indie
Rzuty

Su-27 (kod NATO – Flanker) – ("Flankier") współczesny radziecki/rosyjski jednomiejscowy samolot myśliwski przechwytujący, przeznaczony także do wywalczania przewagi w powietrzu.

Spis treści 1 Historia 2 Wersje rozwojowe samolotu Su-27 3 Służba w lotnictwie 4 Opis konstrukcji 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

W związku ze zmianą koncepcji użycia lotnictwa myśliwskiego pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku w ZSRR rozpoczęto pracę nad przechwytującymi samolotami myśliwskimi, które miały stanowić przeciwwagę dla amerykańskich samolotów myśliwskich McDonnell Douglas F-15 Eagle.

W związku z tym w 1969 roku w Związku Radzieckim ogłoszono konkurs na samolot myśliwski, który miał być zdolny do walki z samolotem F-15 Eagle. Parametry i wymagania tego samolotu zostały zawarte w programie PFI (Perspektiwnyj Frontowej Istrebitiel - przyszłościowy myśliwiec frontowy).

Gdy podano parametry jakie miał spełniać samolot, z prac nad tym projektem wycofał się Paweł Suchoj, który uznał że są nierealne i niemożliwe do wykonania w ZSRR. Jednak konstruktorzy z jego biura Oleg Samojtowicz oraz Walerij Nikołajenko i Władimir Antonow opracowali go i przedstawili do konkursu. Do konkursu na ten samolot przystąpiły trzy zespoły konstruktorów: Aleksandra Jakowlewa przedstawił projekt samolotu Jak-45; Artioma Mikojana – MiG-29 i Pawła Suchoja – T-10 (później nazwany Su-27). Pierwszy z tych projektów odrzucono od razu, a do dalszych prac skierowano samolot MiG-29, który miał stanowić lekką wersję myśliwca przechwytującego oraz Su-27 – ciężką wersję myśliwca.

Po ustaleniach dokonanych w konkursie pracom konstrukcyjnym w biurze Suchoja nadano niesamowitego przyspieszenia, tak że pierwszy prototyp samolotu, który nazywano już T-10 był gotowy pod koniec maja 1977 roku, a oblotu dokonano 20 czerwca 1977 roku na lotnisku Instytutu Prób w Locie w mieście Żukowski (Ramienskoje).

Prototyp samolotu jednak wykazał sporo braków, m.in.: brak dostatecznej wytrzymałości konstrukcji, występowanie nadmiernych oporów aerodynamicznych i drgań skrzydeł, oraz zbyt duża masa samolotu.

Po gruntowej zmianie prototypu i pozytywnych próbach w 1980 roku, rozpoczęła się produkcja w Zakładzie im. Jurija Gagarina w Komsomolsku nad Amurem serii informacyjnej samolotu w liczbie 5 sztuk, na podstawie prototypu T-10. Samolot wtedy otrzymał oznaczenie Su-27. Produkcja tej serii trwała do 1982 roku, lecz wraz z nią prowadzono dalsze prace nad kolejnym prototypem, oznaczonym jako T-10S.

Ostatecznie w 1982 roku ruszyła produkcja seryjna Su-27 (kod NATO – Flanker-B), na podstawie prototypu T-10S. Pierwsze samoloty seryjne służyły nadal do prowadzenia prób. Dalej również rozwijano ten samolot i budowano kolejne wersje samolotów. Samoloty produkowano w dwóch niemal nieróżniących się od siebie modyfikacjach: Su-27S przeznaczonych dla Sił Powietrznych i Su-27P – dla lotnictwa Obrony Powietrznej.

Pierwszą wersją po wersji produkcyjnej był dwumiejscowy samolot szkolno-bojowy Su-27UB (kod NATO – Flanker-C), który był przeznaczony do szkolenia i treningu przy zachowaniu pełnych możliwości bojowych. Samolot ten został oblatany 7 maja 1985 roku. Samolot ten pomimo swojego przeznaczenia posiada pełne uzbrojenie i może być użyty w charakterze samolotu bojowego. W wersji tej, nie zmieniając rozmiarów samolotu, z przodu zabudowano dwumiejscową kabinę a dla zrównoważenia większego przodu kadłuba, podniesiono usterzenie pionowe i samolot Su-27UB jest wyższy o 42 cm, powiększono też hamulec aerodynamiczny na grzbiecie samolotu. Zmiany te powodują, że samolot dwumiejscowy jest o około 1500 kg cięższy oraz ma słabsze charakterystyki od jednomiejscowego Su-27.

W maju 1989 roku po raz pierwszy pokazano samolot Su-27 i jego wersję Su-27UB na salonie lotniczym w Paryżu. Później był on pokazywany wielokrotnie, m.in.: w Singapurze, Farnborough (Wielkiej Brytanii), Abbotsford (Kanada), Oklahoma City (USA), Dubaju (Zjednoczone Emiraty Arabskie). W Polsce samolot pokazano w sierpniu 1991 roku w Poznaniu.

W połowie 1991 r. pierwsze Su-27 sprzedano za granicę: 8 sztuk Su-27SK otrzymały Chiny, a w 1992 roku dalsze 16 sztuk. Trwały także rozmowy na temat sprzedaży samolotów Su-27 do innych krajów, lecz ostatecznie nie doszło do ich sprzedaży.

Po rozpoczęciu produkcji seryjnej i wprowadzeniu go do uzbrojenia trwały nadal prace nad kolejnymi wariantami samolotu Su-27, które jednak ze względu na duże różnice ze swym poprzednikiem otrzymały już nowe oznakowania: Su-30, Su-33, Su-34, Su-35 i Su-37.

[edytuj] Wersje rozwojowe samolotu Su-27

• T-10S – seria prototypowa
• Su-27S – podstawowa seryjna wersja samolotu
• Su-27SK – wersja samolotu Su-27S przeznaczona na eksport do Chin (oznaczenie chińskie J-11)
• Su-27UB – dwumiejscowa wersja szkolno-bojowa
• Su-27UBK – eksportowa wersja samolotu Su-27UB
• Su-27P – zmodyfikowana wersja Su-27S
• Su-27PU – zmodyfikowana wersja Su-27UB
• Su-30 – wersja dwumiejscowa, powstała na bazie Su-27PU jako przechwytujący samolot myśliwski
• Su-30M – wersja zmodernizowana samolotu Su-30, ze zwiększonym uzbrojeniem i nowym radiolokatorem N011
• Su-30MK – wersja samolotu Su-30M przeznaczona na eksport do Indii
• Su-27SM – zmodyfikowana wersja Su-27S z systemem kierowania ogniem i uzbrojeniem z samolotu Su-30M
• Su-27K (oznaczona również jako Su-33) – pokładowa wersja samolotu Su-27
• Su-27FB (oznaczana również jako Su-32) – wersja dwuosobowa z fotelami obok siebie, z powiększonym usterzeniem, z mocniejszym podwoziem, sterowanym wektorem ciągu
• Su-27M (oznaczana również jako Su-35) – wersja z radarem ze skanowaniem fazowym, przednimi skrzydełkami, nową oprzyrządowaniem elektronicznym
• Su-27M (oznaczono nim również Su-37) - ulepszona wersja Su-35 wyposażono maszynę w nowszą awionikę oraz dysze ze sterowanym wektorem ciągu, otrzymał przydomek "Terminator" z racji jego wspaniałych właściwości aerodynamicznych jak i bojowych

[edytuj] Służba w lotnictwie

Pierwsze seryjne samoloty Su-27 otrzymało Centrum Przygotowania Bojowego Pilotów Sił Powietrznych w Lipiecku a następnie w grudniu 1984 roku pułk myśliwski stacjonujący w pobliżu Komsomolska nad Amurem.

Oficjalnie samolot Su-27 został przyjęty na uzbrojenie w 1985 roku. Wtedy też zaczęto je wprowadzać do następnych pułków myśliwskich.

W momencie rozpadu ZSRR część tych samolotów została przyjęta przez siły zbrojne państw powstałych w wyniku rozpadu ZSRR. W ten sposób samoloty te znalazły się na wyposażeniu lotnictwa Ukrainy, Białorusi i Kazachstanu.

Ponadto samoloty te znalazły się na wyposażeniu lotnictwa chińskiego, które zakupiło je w Rosji, a także podjęło ich produkcję licencyjną. W Chinach samoloty te oznaczone jako J-11 zakupił Wietnam. Samolotami wersji Su-30MK dysponuje również lotnictwo Indii, które zakupiło w Rosji.

W latach 1991-1994 Białoruś odsprzedała USA 4 tego typu samoloty.

Po raz pierwszy samoloty Su-27 wzięły udział w działaniach bojowych w trakcie konfliktu gruzińsko–abchaskiego. W dniu 19 marca 1993 roku gruzińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła w pobliżu Suchumi rosyjski samolot Su-27 rakietą przeciwlotniczą. Jest to pierwszy znany przypadek zestrzelenia samolotu tego typu.

Samoloty te brały udział w wojnie Etiopii z Erytreą (1998-2000). Etiopskie Su-27 wykonywały misje patrolowe a także służyły jako eskorta myśliwska dla samolotów Mig-21 i Mig-23 których używano jako bombowce. W czasie wykonywania tych misji udało im się zestrzelić cztery Migi 29 Erytrei, stąd nadano im przydomek "Mig Killers". Część z etiopskich Su-27 była pilotowana przez Ukraińskich i Rosyjskich instruktorów. Etiopia posiadała i w dalszym ciągu posiada 6 samolotów tego typu. Po wojnie Erytrea zakupiła kilka SU-27 w Rosji.

[edytuj] Opis konstrukcji

Samolot Su-27 jest jednomiejscowym samolotem myśliwskim przechwytującym, przeznaczonym do przechwytywania celów powietrznych, zwłaszcza nisko latających, w każdych warunkach atmosferycznych. Samolot jest zbudowany w układzie dwusilnikowego, wolnonośnego średniopłata. Konstrukcja metalowa, głównie stopy aluminium z wykorzystaniem stopów tytanu.

Kadłub samolotu, o wygiętej osi i zmiennym przekroju, ma konstrukcję półskorupową. Struktura kadłuba wykonana jest w zasadzie ze stopów aluminium, a w tylnej części gondoli silnikowych zastosowano stopy tytanu. Kadłub w części dziobowej stanowi kompozytowa owiewka, za którą znajduje się antena radaru wraz z układem mechanizmu przeszukiwania oraz modułami elektroniki radaru. Część ta odchyla się do góry. Przednia część kadłuba o przekroju owalnym jest pochylona do dołu dla zapewnienia dobrej widoczności z kabiny.

Skrzydła samolotu trójdźwigarowe z pomocniczymi dźwigarami przednim i tylnym, całkowicie metalowe wykonane ze stopów aluminium, mają obrys pasmowy, z dodatnim skosem krawędzi natarcia skrzydła podstawowego. Strukturę skrzydła uzupełniają żebra prostopadłe do płaszczyzny dźwigarów. Mniej więcej w połowie rozpiętości skrzydła oraz w jego końcówce znajdują się dodatkowe żebra równoległe do osi podłużnej samolotu, wzmacniające skrzydła w punktach mocowania podwieszeń. Wewnątrz skrzydeł przestrzeń pomiędzy dźwigarami wypełniają integralne zbiorniki paliwa z charakterystycznymi podłużnymi wziernikami służącymi do kontroli i wymiany wypełniającej je pianki. Na końcach skrzydeł znajdują się stałe wyrzutnie pocisków rakietowych, będące jednocześnie wysięgnikami wyważającymi.

Usterzenie o konstrukcji metalowej jest zamontowane na podłużnych belkach, które przylegają z boku do silników. Oba usterzenia mają obrysy trapezowe o dużych dodatnich skosach. Powierzchnie sterowe są poruszane siłownikami hydraulicznymi. Usterzenie pionowe, o dużych statecznikach i niewielkich powierzchniach sterowych jest zdwojone. Stateczniki pionowe dwudźwigarowe o dźwigarach mocowanych do wręg zaskrzydłowych. U nasady obu stateczników pionowych znajdują się chwyty powietrza dla układu chłodzenia wyposażenia pokładowego. Usterzenie poziome płytowe, o działaniu różnicowym zastępującym równocześnie lotki.

Napęd stanowią dwa silniki turbinowe dwuprzepływowe Lulka AL-31F zaprojektowane w przedsiębiorstwie badawczo-produkcyjnym Saturn. Do silników stosowana jest nafta lotnicza typu T-1, TS-1 i RT.

Podwozie trójpodporowe z kołem przednim, chowane w locie. Wszystkie golenie mają amortyzatory olejowo-powietrzne. Podwozie przystosowane jest do korzystania z lotnisk z nawierzchnią utwardzoną. Koła główne po złożeniu mieszczą się płasko, w przykadłubowych częściach skrzydeł, uzupełnionych od dołu owiewkami. Podwozie przednie jest chowane do przodu, do wnęki pod kabiną pilota.

Kabina pilota – ciśnieniowa, klimatyzowana. Oszklenie kabiny jest wysunięte poza obrys kadłuba, składa się z cylindrycznego niedzielonego wiatrochronu i otwieranej do góry do tyłu kroplowej osłony. Osłona kabiny jest otwierana siłownikiem pneumatycznym. Kabina wyposażona jest w fotel wyrzucany K-36DM, można go używać aż do prędkości wskazywanej 1400 km/h i do wysokości 25000 m. Kabina wyposażona jest w zestaw przyrządów pilotażowo-nawigacyjnych.

Samolot wyposażony jest w systemy kierowania uzbrojeniem w postaci radaru RŁPK-27 z anteną o średnicy ok. 1,0 m zdolny do wykrywania i śledzenia celów na tle ziemi. System może śledzić jednocześnie 10 celów, lecz umożliwia wskazywanie celu tylko jednej rakiecie. Posiada również bierny układ poszukiwania i śledzenia w podczerwieni sprzężony z dalmierzem laserowym OEŁS, który zapewnia zasięg wykrywania i zwalczania celów powietrznych do 70 km, w sytuacji gdy jest niewskazane lub niemożliwe użycie radaru.

Uzbrojenie samolotu Su-27 stanowi:

• Działko GSz-30-1 kal. 30 mm umieszczone w napływie prawego skrzydła z zapasem 150 pocisków.
• Pozostałe uzbrojenie jest podwieszane na dziesięciu węzłach przystosowanych do kierowanych pocisków rakietowych powietrze-powietrze, pocisków niekierowanych i bomb o różnym wagomiarze. Maksymalna waga podwieszonego uzbrojenia wynosi 8000 kg
  • Podstawowy zestaw uzbrojenia składa się z:
    • 6 kierowanych pocisków rakietowych R-27
    • 2 kierowanych pocisków rakietowych R-27T
    • 2 kierowanych pocisków rakietowych R-27RE-1
  • Pozostałe rodzaje podwieszanego uzbrojenia
    • kierowane pociski rakietowe R-73E
    • kierowane pociski rakietowe średniego zasięgu R-33
  • Bomby w podstawowym zestawie
    • 8 x 500 kg
    • 16 x 250 kg
    • 6 x KMGU (zasobniki bomb małego kalibru).

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Zdjęcia Suchoj Su-27SKM
• Pełny artykuł o Su-27 od Hudi'ego