Guernsey
Z Wikipedii
Bailiwick of Guernsey Bailliage de Guernesey |
|||||
|
|||||
Państwo | Wielka Brytania | ||||
Język urzędowy | angielski, francuski | ||||
Stolica | Saint Peter Port | ||||
Głowa państwa | gubernator Fabian Malbon | ||||
Baliw | baliw Geoffrey Rowland | ||||
Szef rządu | premier Laurie Morgan | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
205. na świecie 78 km² 0 |
||||
Liczba ludności • całkowita (2005) • gęstość zaludnienia |
-. na świecie 65 228 836 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | funt guernseyski, funt brytyjski (GBP) | ||||
Strefa czasowa | UTC +1 | ||||
Domena internetowa | .gg | ||||
Guernsey (Baliwat Guernsey) (fr. Guernesey) – terytorium zależne Korony brytyjskiej (nie stanowi jednak części Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) przy francuskim wybrzeżu na Kanale La Manche, na wyspie Guernsey i pozostałych Wyspach Normandzkich z wyłączeniem wyspy Jersey. Guernsey podobnie jak Jersey, są de facto terytoriami zależnymi Wielkiej Brytanii (zależność ta wynika jednak z tradycji a nie jest zależnością de iure), jednak nie należą do Unii Europejskiej. Kwestią obrony oraz spraw zagranicznych zajmuje się Wielka Brytania, zaś sprawami administracyjnymi, sądownictwem, gospodarką oraz finansami - lokalne władze.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Zachodnie wybrzeże wyspy to długie piaszczyste plaże, południowy brzeg zdominowany jest przez sięgające 100 metrów klify, zaś na wschodnim brzegu rozciąga się miasto St. Peter Port. Najwyższy punkt na wyspie ma 114 m n.p.m. (nie ma nazwy). Na wyspie bywają łagodne zimy oraz stosunkowo chłodne lata.
[edytuj] Historia
Pierwsze ślady człowieka na wyspie pochodzą z prehistorii, z neolitu, kiedy Wyspy Normandzkie miały połączenie lądowe z kontynentalną Europą. Około roku 6000 p.n.e. w wyniku podniesienia się poziomu oceanów terytoria te zostały odcięte od lądu, a wraz z nimi - ich mieszkańcy.
Wykopaliska archeologiczne w St. Peter Port potwierdziły, że w bliższym współczesności horyzoncie czasowym, od lat 50. n.e. Rzymianie wykorzystywali wyspę jako bazę handlową. W roku 1982 odkryto na dnie aktualnego portu morskiego przy wyspie rzymski statek "Asterix", który można teraz zobaczyć w „Castle Cornet”. Na przełomie III i IV w., po upadku Cesarstwa Rzymskiego św. Samson założył pierwszy kościół katolicki na wyspie. W 933 roku wyspę podbili wikingowie – był to początek Księstwa Normandii. W 1294 dużej części populacji wyginęła w wyniku starć z wojskami francuskimi. Przez kolejnych kilka wieków wyspa przejmowana była sześciokrotnie to przez Francuzów, to przez Anglików.
Podczas II wojny światowej zajęta została przez wojska niemieckie. W okresie tym połowa populacji (20 000) została przesiedlona do Anglii. Wyspę uwolniono spod niemieckiej okupacji 9 maja 1945 – dzień ten stał się świętem narodowym na Guernsey. Następnie nastąpił gwałtowny wzrost turystyki na wyspę (ok. 250 000 turystów rocznie). Lata 80. i 90. to uprzemysłowienie wyspy. W ostatnich latach obserwuje się gwałtowny przyrost sektora bankowego, co jest główną siłą napędową ekonomii wyspy.
[edytuj] Ustrój polityczny
Wyspy Guernsey, Alderney i Sark tworzą dependencję Korony brytyjskiej. Głową państwa jest królowa brytyjska Elżbieta II, reprezentowana przez gubernatora porucznika, który jest również naczelnym dowódcą wojsk. Władza ustawodawcza należy do parlamentu (Stany) i sąd królewski. Terytorium dzieli się na 10 okręgów.
[edytuj] Atrakcje
- Aquarium - La Vallette, St Peter Port - Akwarium ulokowane w starym niemieckim tunelu.
- Beau Sejour - Beau Sejour, St Peter Port - Jest to publiczne centrum wypoczynkowe na wyspie, znajduje się w miejscu ze świetnym widokiem na wschodnie wybrzeże. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie, m.in. - kino, teatr, duży kryty basen, sauny, korty tenisowe.
- Bowl Centre - Victoria Avenue, St Sampsons - ogromny stadion.
- Coach House Gallery - La Route du Longfrie, St Peter - bajeczna galeria obrazów olejnych oraz akwarelowych. Co miesiąc wystawiają tutaj swoje prace nowi artyści.
- Little Chapel - Les Vaubelets, St. Andrew - Najprawdopodobniej jest to najmniejsza kaplica na świecie, zbudowana została w 1923 roku
[edytuj] Paszporty
Obywatele państw Unii Europejskiej, Szwajcarii, Monako oraz Liechtensteinu nie muszą posiadać paszportów aby móc wjechać na wyspę, wystarczy polski "dowód osobisty" albo jego odpowiednik w przypadku innych państw UE. Wyjątkiem są obywatele Wielkiej Brytanii, którzy muszą posiadać paszport aby dostać się na wyspy. Obowiązek ten wynika jedynie z tego faktu, że w Wielkiej Brytanii nie istnieją dowody osobiste lub inne ich odpowiedniki.
Od obywateli pozostałych państw wymagany jest ważny paszport.
[edytuj] Ludność
Wyspy zamieszkują głównie Guernejczycy (65%) i Brytyjczycy (25%), a także Francuzi, Portugalczycy, Irlandczycy. W śród religii dominuje anglikanizm (65%), a także katolicyzm.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Święto państwowe: 9 maja Dzień Wyzwolenia (Liberation Day).
Baliwat Jersey: Jersey • Minquiers i Ecréhous
Baliwat Guernsey: Alderney • Guernsey • Sark • Herm • Brecqhou • Burhou • Casquets • Jethou • Lihou</small
Albania • Andora • Austria • Belgia • Białoruś • Bośnia i Hercegowina • Bułgaria • Chorwacja • Czarnogóra • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Islandia • Kazachstan • Liechtenstein • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Macedonia • Malta • Mołdawia • Monako • Niemcy • Norwegia • Polska • Portugalia • Rosja • Rumunia • San Marino • Serbia • Słowacja • Słowenia • Szwajcaria • Szwecja • Turcja • Ukraina • Watykan • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
Terytoria zależne: Gibraltar • Guernsey • Jan Mayen • Jersey • Svalbard • Wyspa Man • Wyspy Owcze
Terytoria autonomiczne (stanowią integralną część państw): Athos (Grecja) • Azory (Portugalia) • Baszkiria (Rosja) • Czuwaszja (Rosja) • Gagauzja (Mołdawia) • Irlandia Północna (Wielka Brytania) • Kałmucja (Rosja) • Karelia (Rosja) • Komi (Rosja) • Kosowo (Serbia) • Krym (Ukraina) • Mari Eł (Rosja) • Mordwa (Rosja) • Naddniestrze (Mołdawia) • Nieniecki Okręg Autonomiczny (Rosja) • Szkocja (Wielka Brytania) • Tatarstan (Rosja) • Udmurcja (Rosja) • Walia (Wielka Brytania) • Wojwodina (Serbia) • Wyspy Alandzkie (Finlandia)
Terytoria zamorskie: Akrotiri • Anguilla • Bermudy • Brytyjskie Terytorium Antarktyczne • Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego • Brytyjskie Wyspy Dziewicze • Dhekelia • Kajmany • Falklandy • Gibraltar • Montserrat • Pitcairn • Święta Helena (dependencje: Wyspa Wniebowstąpienia, Tristan da Cunha) • Georgia Południowa i Sandwich Południowy • Turks i Caicos
Dependencje Korony brytyjskiej: Guernsey (dependencja: Alderney) • Jersey • Wyspa Man