Czuwaszja
Z Wikipedii
|
|||||
 Położenie w Federacji Rosyjskiej |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | Federacja Rosyjska | ||||
| Status polityczny | republika | ||||
| Stolica | Czeboksary | ||||
| Prezydent | Nikołaj Fiodorow | ||||
| premier | Siergiej Gaplikow | ||||
| Język urzędowy | czuwaski, rosyjski | ||||
| Powierzchnia | 18 300 km² | ||||
| Liczba ludności (-) | ~1 400 000 | ||||
| Gęstość zaludnienia | 74 osób/km² | ||||
 |
|||||
| Strefa czasowa | 2 rosyjska strefa czasowa (czas moskiewski) UTC +3:00 | ||||
Czuwaszja – republika w europejskiej części Federacji Rosyjskiej.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Północną jej granicę wyznacza rzeka Wołga. Na zachodzie graniczy z Obwodem Niżegorodzkim, na północy z republiką Mari Eł, na wschodzie z Republiką Tatarstan, na południu z Obwodem Uljanowskim, na południowym zachodzie z Republiką Mordwa. Stolicę - Czeboksary zamieszkuje ok. 450 000 mieszkańców. Inne główne miasta to : Nowoczeboksarsk, Kanasz, Ałatyr, Szumierlia.
[edytuj] Historia
Przodkowie Czuwaszów wywodzą się z plemion starobułgarskich, które zamieszkiwały do VIII wieku na północnym Kaukazie. W VII i VIII wieku wywędrowali oni na Bałkany, gdzie stopniowo asymilowali się wśród Słowian, oraz nad środkową Wołgę. Ta druga grupa odegrała zasadniczą rolę w etnogenezie narodu czuwaskiego. Obszary zasiedlone przez Czuwaszów znajdowały się początkowo w granicach chanatu kazańskiego. W 1551 stały się one częścią Imperium Rosyjskiego. W carskiej Rosji znalazły się one w obrębie takich guberni, jak kazańska i symbirska. 24 lipca 1920 władza komunistyczna powołała do istnienia Czuwaski Okręg Autonomiczny. 21 kwietnia 1925 przekształcony został on w Czuwaską ASRR. 24 października 1990 została ona przemianowana na Czuwaską SRR. 13 lutego 1992 powstała Republika Czuwaska, autonomiczna jednostka w składzie Federacji Rosyjskiej.
[edytuj] Demografia
Czuwasze stanowią ok. 70% ludności republiki i są czwartą co do wielkości rdzenną narodowością Federacji Rosyjskiej.
Zmiany udziału procentowego poszczególnych narodów w populacji republiki:
| Narodowość (liczebność i udział procentowy) |
spis z 1939 | spis z 1959 | spis z 1970 | spis z 1979 | spis z 1989 | spis z 2002 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Czuwasze | 777.202 (72,2%) | 770.351 (70,2%) | 856.246 (70,0%) | 887.738 (68,4%) | 906.922 (67,8%) | 889.268 (67,7%) |
| Rosjanie | 241.386 (22,4%) | 263.692 (24,0%) | 299.241 (24,5%) | 338.150 (26,0%) | 357.120 (26,7%) | 348.515 (26,5%) |
| Tatarzy | 29.007 (2,7%) | 31.357 (2,9%) | 36.217 (3,0%) | 37.573 (2,9%) | 35.689 (2,7%) | 36.379 (2,8%) |
| Mordwini | 22.512 (2,1%) | 23.863 (2,2%) | 21.041 (1,7%) | 20.276 (1,6%) | 18.686 (1,4%) | 15.993 (1,2%) |
| Ukraińcy | 3.629 (0,3%) | 3.837 (0,3%) | 4.487 (0,4%) | 6.122 (0,5%) | 7.302 (0,5%) | 6.422 (0,5%) |
| Pozostali | 3.074 (0,3%) | 4.759 (0,4%) | 6.443 (0,5%) | 8.752 (0,7%) | 12.304 (0,9%) | 17.177 (1,3%) |
[edytuj] Miasta
Miasta i osiedla typu miejskiego (stan na 1 stycznia 2005 r.)
| Nazwa polska | Nazwa czuwaska |
Nazwa rosyjska |
Liczba mieszkańców |
|---|---|---|---|
| Czeboksary | Шупашкар | Чебоксары | 442.616 |
| Nowoczeboksarsk | Çĕнĕ Шупашкар | Новочебоксарск | 125.467 |
| Kanasz | Канаш | Канаш | 49.069 |
| Ałatyr | Алатăр | Алатырь | 42.669 |
| Szumierlia | Çĕмĕрле | Шумерля | 35.194 |
| Ciwilsk | Çĕрпӳ | Цивильск | 12.852 |
| Kozłowka | Куславкка | Козловка | 12.356 |
| Kugiesi | Кӳкеç | Кугеси | 11.677 |
| Wurnary | Вăрнар | Вурнары | 10.876 |
| Jadrin | Ĕтерне | Ядрин | 10.232 |
| Mariinskij Posad | Сĕнтĕрвăрри | Мариинский Посад | 10.195 |
| Ibriesi | Йĕпреç | Ибреси | 9.328 |
| Nowyje Łapsary | Çĕнĕ Лапсар | Новые Лапсары | 7.801 |
| Urmary | Вăрмар | Урмары | 6.258 |
| Sosnowka | ? | Сосновка | 3.051 |
| Buinsk | ? | Буинск | 1.602 |
[edytuj] Tablice rejestracyjne
Tablice pojazdów zarejestrowanych w Czuwaszji mają oznaczenie 21 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- ↑ 1 lipca 2007 obwód kamczacki i Koriacki Okręg Autonomiczny zostaną połączone w Kraj Kamczacki
- ↑ 1 stycznia 2008 Ust-Ordyńsko-Buriacki Okręg Autonomiczny zostanie włączony do obwodu irkuckiego
Albania • Andora • Austria • Belgia • Białoruś • Bośnia i Hercegowina • Bułgaria • Chorwacja • Czarnogóra • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Islandia • Kazachstan • Liechtenstein • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Macedonia • Malta • Mołdawia • Monako • Niemcy • Norwegia • Polska • Portugalia • Rosja • Rumunia • San Marino • Serbia • Słowacja • Słowenia • Szwajcaria • Szwecja • Turcja • Ukraina • Watykan • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
Terytoria zależne: Gibraltar • Guernsey • Jan Mayen • Jersey • Svalbard • Wyspa Man • Wyspy Owcze
Terytoria autonomiczne (stanowią integralną część państw): Athos (Grecja) • Azory (Portugalia) • Baszkiria (Rosja) • Czuwaszja (Rosja) • Gagauzja (Mołdawia) • Irlandia Północna (Wielka Brytania) • Kałmucja (Rosja) • Karelia (Rosja) • Komi (Rosja) • Kosowo (Serbia) • Krym (Ukraina) • Mari Eł (Rosja) • Mordwa (Rosja) • Naddniestrze (Mołdawia) • Nieniecki Okręg Autonomiczny (Rosja) • Szkocja (Wielka Brytania) • Tatarstan (Rosja) • Udmurcja (Rosja) • Walia (Wielka Brytania) • Wojwodina (Serbia) • Wyspy Alandzkie (Finlandia)
