Bileća
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
|
|||
 |
|||
| Općina | Bileća | ||
| Središte općine | Bileća | ||
| Površina | 633 km² | ||
| Stanovništvo - Ukupno - Gustoća |
15.000 23,7/km² |
||
| Načelnik | Miladin Samardžić | ||
Bileća je općina i grad u jugoistočnom dijelu Bosne i Hercegovine. Površina općine je 633 km², a na tom prostoru živi oko 15.000 stanovnika od čega na prostoru grada Bileće oko 9.000.
Sadržaj |
[uredi] Historija
Prvi tragovi civilizacije na području općine Bileća datiraju još iz neolita o čemu svjedoče arheološki lokaliteti, još uvijek nedovoljno istraženi. Prethistorijski tumuli, gradine i gomile kojih prema najnovijim istraživanjima ima preko 1400, jasno ukazuju na kontinuitet i gustoću stanovništva. Prvi pomen Bileće kao naseljenog mjesta nalazimo u dokumentima Dubrovačkog arhiva iz 1286. godine, kada se pominje pod nazivom Bilechia. Također u istim izvorima i pod istim nazivom Bileća se pominje i u XIV vijeku kao važna raskršnica puteva na srednjovjekovnom karavanskom putu. U jednom dokumentu od 8. septembra 1388. godine ističe se da je vojska vojvode Vlatka Vukovića u polju kod Bileće teško porazila osmanlijsku vojsku pod komnadom Šahi-paše što se ujedno smatra i jednim od prvih poraza Osmanlija na Balkanu. U periodu od XIII do XVI vijeka na ovim prostorima historija bilježi i veliki broj stećaka, koji kao monoliti teže i do 5 tona. Bileća je potpala pod osmanlijsku vlast 1466. godine i u vijekovima vladavine Carstva na ovim prostorima teško stradala zbog vječitih buna i otpora. U neposrednoj blizini Bileće nalazi se Vučji Do, gdje se odigrala čuvena Vučidolska bitka 1876. godine u kojoj je učestvovalo 16 bilećkih četa. Odlukom Berlinskog kongresa Bileća je ušla u sastav Austro-Ugarske monarhije i u tom periodu dolazi do privrednog razvitka. Prva osnovna škola u Bileći je otvorena 1880. godine.
[uredi] Geografija
Nadmorska visina gradskog područja je 476 m. Na području Bileće se ukrštaju mediteranska i kontinentalno-planinska klima. Reljef je brdovit između kojeg se nalaze kraška polja: Dabarsko, Fatničko, Plansko i Bilećko. Južno od Bileće nalazi se izvor rijeke Trebišnjice. 1966. godine je izgrađena hidroelektrana i stvorena je jedna od najvećih vještačkih akumulacija u svijetu, Bilećko jezero, koje ima dužinu 18 km, a širinu 3-4 km.
[uredi] Stanovništvo
Po posljednjem službenom popisu stanovništva iz 1991. godine, općina Bileća imala je 13.284 stanovnika, raspoređenih u 61 naselju. Poslije potpisivanja Daytonskog sporazuma, općina Bileća, u cjelini, ušla je u sastav Republike Srpske.
[uredi] Nacionalni sastav stanovništva - općina Bileća, popis 1991.
ukupno: 13.284
- Srbi - 10.628 (80,00%)
- Bošnjaci - 1.947 (14,65%)
- Hrvati - 39 (0,29%)
- Jugoslaveni - 222 (1,67%)
- ostali, neopredijeljeni i nepoznato - 448 (3,39%)
[uredi] Nacionalni sastav stanovništva - Grad Bileća, popis 1991.
ukupno: 7.568
- Srbi - 5.619 (74,24%)
- Bošnjaci - 1.290 (17,04%)
- Hrvati - 39 (0,51%)
- Jugoslaveni - 209 (2,76%)
- ostali, neopredijeljeni i nepoznato - 411 (5,45%)
[uredi] Privreda
Okosnicu privrede Bileće čine tekstilna, metalna i prehrambena industrija. Posljednjih godina posebno je došao do izražaja razvoj privatnih preduzeća i radnji. Sve se više razvija posao berbe i obrade kamena. Bilećko jezero i rijeka Vrijeka (kod naselja Divin) posebno pružaju dobre uslove za razvoj ribolova.
[uredi] Kultura
[uredi] Nacionalni spomenici
- Avdića džamija u Plani, mjesto i ostaci historijskog spomenika
- Careva džamija (Gradska ili Obradovića džamija), historijska građevina
- Crkva sv. Save, historijska građevina
- Džamija Hasan-paše Predojevića u Polju, Grabovica, historijski spomenik
- Manastir Vavedenja Bogorodice u Dobrićevu, graditeljska cjelina
- Pravoslavna crkva Svetog arhanđela Mihaila u Trnovom Dolu, historijska građevina
[uredi] Sport
U Bileći se nalazi Fudbalski klub "Hercegovac", osnovan 1935. godine, kao i istoimeni karate, košarkaški, šahovski, kuglaški, rukometni i odbojkaški klubovi. Košarkaški klub ostvaruje danas veoma solidne rezultate u Premijer ligi BiH.
[uredi] Politika
[uredi] Zanimljivosti
Dušan Vukotić, redatelj, scenarist, animator, crtač i karikaturist. (Bileća, 7. 2. 1927. – Zagreb, 8. 7. 1998.) Svjetsku slavu stekao je filmom - Surogat (1961, dobio je Oscar za najbolji crtani film – ujedno je to i prvi put dodijeljen filmu izvan SAD)
