Teočak
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
|
|||
 |
|||
| Općina | Teočak | ||
| Središte općine | Teočak | ||
| Površina | km² | ||
| Stanovništvo - Ukupno - Gustoća |
- (1991.) ?/km² |
||
| Načelnik | |||
Teočak je općina koja pripada Tuzlanskom kantonu. Opština je osnovana nakon referenduma 1992.godine na kome su se građani opredijelili da se odvoje od Opštine Ugljevik. Opština Ugljevik je pripala entitetu Republika Srpska, a novoosnovana opština Teočak Federaciji BiH.Teočak je smješten na sjeveroistočnim padinama planine Majevice, na nadmorskoj visini od 300 do 600 metara. Čini ga više naselja: Tursunovo Brdo, Stari Teočak, Bilalići, Uzunovići, Jasenje, Ogorelica, Jasikovac, Husejnovići, Centar i Sniježnica. Po popisu stanovništva iz 1991. godine broji 7.200 stanovnika (Bošnjaci).
[uredi] Historija
Teočak je u dalekoj prošlosti imao veoma važnu ulogu zbog svoje tvrđave i strateškog položaja. Teočak ima takav položaj da se iz njega vide Drina i Sava, Bijeljina i Brčko i mnoga naselja Semberije. U Starom Teočaku su ostaci tvrđave, a uz nju i naselja. Pod samom tvrđavom je džamija za čiju gradnju se spominje ime Sultana Fatiha II, poslije zauzimanja tvrđave od Ugara početkom 1474. godine, kada se u osmanlijskoj vlasti spominju tuzlanska područja. Stanovništvo oko Teočaka nekada je bilo hrišćansko. Do danas su u Teočaku očuvane priče o mađarskoj i rimskoj crkvi i samostanu. U Teočaku su bile dvije nekropole stećaka Mramor i Harci, koje svjedoče o bosanskoj posebnosti, a i do danas su neki od stećaka očuvani.
U vremenu srednjeg vijeka promjene državnog okruženja na ovom prostoru bile su toliko da se teško može reći ko je ovdje bio češće gospodar: Ugarski kraljevi, srpski despoti ili bosanski vladari. Kada su se prvi put pomenuli u srednjem vijeku ovi krajevi - župa Soli (Tuzla)- bili su dio Srbije. Držao ih je srpski kralj Dragutin od 1284. godine, a njega nasleđuju njegovi sinovi: Vladislav i Uroš. Pravoslavni ruski plemić Rotislav Mihailovič, zet mađarskog kralja Bele, vlada ovim krajevima od 1255-1264. godine. Zna se pouzdano da su ovdje vladali i srpski despoti Stefan Lazarević i Đurađ Branković. Kao primjer krajnje nestabilnih i burnih vremena pred tursko osvajanje, možemo navesti grad Srebrenicu koja je samo od 1411-1463. godine čak 13 puta mijenjala gospodara.
Sličnu sudbinu dijelio je i najznačajniji srednjovjekovni lokalitet u ugljevičkom kraju , a to je utvrđeni grad Teočak. Teočak se u istorijskim izvorima prvi put spominje oko 1432. godine upravo u vezi sa srpskim despotom Đurađem Brankovićem (1427-1456), kada ga on preuzima od Mađara (kada je dobio pravo da upravlja nad zapadnim Podrinjem) i vrši u njemu dograđivanja (o čemu u narodu još žive razne priče i legende o zidanju, kuluku, vodovodu kojim je teklo mlijeko i sl.). Tom prilikom, vjerovatno sasvim malo utvrđenje prerasta u utvrđeni grad Teočak. Po obliku trougaone osnove podsjeća na Smederevo. Vjerovatno je tada podignuta i crkva u Teočaku (kasnije pretvorena u džamiju, i danas postoji - po nekim podacima najstarija džamija u BiH), u kojoj su neko vrijeme bile smještene mošti Sv. Jevanđeliste Luke. Poslije pada Bosne 1463. godine, Mađari su držali Teočak do 1521. kada su i njega zajedno sa Srebrenikom (Srebrenička banovina) zauzeli Turci.
Jedno vrijeme Teočak je bio čak glavni grad novoproklamovanog kralja. Desilo se to što su u jednom trenutku i Turska i Ugarska igrale na kartu postojanja Bosanske države pa su obje države imenovale tobože "kraljeve Bosne". Turci su imenovali Matiju Vojsalića za "kralja Bosne" i držali ga s tom titulom samo 1476. godine, upravo iste godine kada je hrišćanska vojska privremeno povratila Srebrenicu. Naime, Ugarska je za "kralja Bosne" imenovala uglednog mađarskog velikaša Nikolu Iločkog koji se od 1438. godine javlja kao mačvanski ban, i prebacila ga u "glavni grad" Jajce 1471. godine. Ubrzo potom od 1472-1477. "kralj Nikola Iločki" biva prebačen u Teočak gdje stoluje pet godina, nakon čega biva ukinuta ta titula, a dalje se cijela administracija prepušta Srebreničkoj banovini.
[uredi] Geografija
[uredi] Vanjski linkovi
Nedovršeni članak o gradu: Teočak treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
